پوست تخم مرغ چگونه تشکیل می شود؟

تشكیل پوشته تخم مرغ نمونه بسیار جالبی از یك واكنش رسوبی در طبیعت است جرم میانگین پوسته یك تخم مرغ حدود ۵ گرم كه ۴۰ درصد ان را كلسیم تشكیل می دهد بیشتر كلسیم پوسته یك تخم مرغ در یك دوره ۱۶ ساعتی ,یعنی با سرعتی در حدود ۱۲۵ میلی گرم در ساعت رسوب می كند.هیچ مرغی نمی تواند برای پاسخ گویی به این نیاز با چنین سرعتی كلسیم مصرف كند به جای این,توده های استخوانی ویژه ای در استخوان های دراز موجود در بدن مرغ وجود دارد كه این نیاز را تامین می كنند.این توده ها منابع سرشار كلسیم را در خود جای داده اند (جز معدنی كلسیم دار استخوان تركیب انحلال نا پذیری به نام فسفات كلسیم, است.)
اگر جیره غذایی مرغی مقدار كمی كلسیم داشته باشد پوسته تخم هایش به تدریج نازك تر می شود,در واقع مرغ باید برای هر نوبت تخم گذاری,حدود ۱۰ درصد از كل كلسیم موجود در استخوان هایش را مصرف كند.هنگامی جیره غذایی مرغ پیوسته با كمبود كلسیم روبرو باشد,احتمال متوقف شدن فرایند تولید تخم مرغ وجود دارد پوسته تخم مرغ,بیشتر از كلسید كه نوعی كلسیم كربنات متبلور است، تشكیل می شود.معمولا مواد اولیه سازنده ان,و,به وسیله خون به غده پوسته زا حمل می شوند.فرایند تشكیل كلسیم كربنات یك واكنش رسوبی است:
در خون یون های ازاد با یون های كلسیم متصل به پروتیین هادر حال تعادل هستند.به تدریج كه یون های ازاد برای تشكیل پوسته تخم مرغ مصرف شود,پیوند كلسیم_پروتیین بیشتری می شكند و ازاد تولید می كند.تشكیل یون های كربنات لازم برای تشكیل پوسته تخم مرغ فراورده جانبی فرایند سوخت و ساز در بدن مرغ است كربن دیو اكسید تولید شده در جریان سوخت و ساز به وسیله انزیمی با نام كربونیك اندراز ()به كربونیك اسید تبدیل می شود:
و كربونیكاسید به تدریج یونیزه می شود و یون های كربنات را به وجود می اورد: مرغ ها عرق نمی كنند از این رو برای خنك كردن خودشان نفس نفس می زنند.تنفس تند تر از معمول بیشتری از بدن مرغ دفع می كند. بنابر اصل لوشاتلیه,تعادلرا از راست به جپ جابجا می كند.بنابر این غلظت یون های در محلول كم می شودودر نتیجه پوسته تخم مرغ نازك تر می شود.یكی از راه حل های این مشكل,خوراندن اب كربنات دار به مرغ ها,در هوای گرم است.حل شده دراب بهمحلول در مایع های بدن افزوده می شود و تعادل را به سمت راست جابجا می شود.

منبع : مرکز آموزش فرزانگان قم