کلات - مشهد

ناحیه تاریخی كلات در شمال مشهد و در دامنه‌های كوهستان هزار مسجد واقع شده است، رودهای كوچكی در پیرامون كلات جریان دارند. آب و هوای آن متعدل خشك با زمستا‌ن‌های سرد است. مردم كلات به زبان تركی و فارسی خراسانی سخن می‌گویند و پیرو دین اسلام با گرایش‌های شیعه و سنی هستند.
مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی كلات عبارتند از :
كتیبه نادری به زبان تركی بر بدنه كوه، دروازه‌های ورودی دهچه، چوب بت، گشتانه و نفتی، دربند ارغون شاه، دربند نفتی، تخت نادر، سد نادری (سلجوقی)، آب‌‌انبارهای قدیمی، مسجد نادری، برج‌های دیدبانی و عمارت خورشید كه شرح آن از قرار زیر است :
كاخ عمارت خورشید به شیوه معماری هندی و به شكل استوانه‌ای ساخته شده و با سنگ‌های مرمر سیاه تزئین شده است. در حال حاضر به علت خرابی طبقه سوم، ارتفاع كاخ بیشتر از 20 متر نیست. این كاخ مجموعاً 12 اتاق دارد كه در داخل اتاق‌ها نیز تزئیناتی از نقاشی و گچبری دیده می‌شود. تصاویری از شاهزادگان نادری بر روی دیوارها نقش شده است. در وسط این بنا از سطح پشت بام طبقه اول، برجی مدور با ترك‌های شبیه نیم ستون معروف به خیاری احداث شده است. این قصر از آثار نیمه دوم قرن دوازدهم هـ.ق است. كلات واقعاً دیدنی با خاطرات ماندگار است.