بررسی و تحلیل عوامل موثر در شدت بیابان زایی و ارایه مدل منطقه ای (مطالعه موردی منطقه بیجار)

به منظور ارزیابی کمی بیابان زایی و ارائه مدل منطقه ای، محدوده ای با وسعت ۵/۲۰۳۷ هکتار در منطقه بیجار (حوزه آبخیز قزل اوزن) در نظر گرفته شد. پس از بررسی روشها و مدلهای موجود، براساس مطالعات ژئومرفولوژی ۱۷ واحد کاری بر اساس رخساره های ژئومرفولوژی تعیین و روش پیشنهادی ارائه و در منطقه مورد ارزشیابی قرار گرفت. بیابان زایی در سه سطح وضعیت فعلی بیابان زایی، عوامل بیابان زایی و خطر کل بیابان زایی در پنج کلاس غیر قابل ملاحظه، خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده ضمن تایید کارآمد بودن مدل پیشنهادی، امکان تفکیک بیابان زایی در وضعیت فعلی (بالفعل) و بالقوه و مضافا امکان تفکیک اکوسیستمهای بیابانی انسان ساز و طبیعی را محیا می سازد و همچنین امکان اعمال مدیریت خاص در هر یک از واحدهای ژئومرفولوژی از ویژگیهای مهم مدل ارائه شده می باشد. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که در حدود ۴۱% از سطح بیابان زایی حاصل از عوامل طبیعی و ۵۹% بیابان زایی در حوزه حاصل از عوامل انسانی است و موثرترین دخالت انسان به دو صورت تغییر کاربری مراتع و چرای بی رویه می باشد.

حسن احمدی
محمدرضا اختصاصی
نعمت اله همتی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی