گرایش لبنانی غیرعرب شدن لبنان

با ناتوانی حكومت ها، جدایی طلبان پدیدار می شوند.
امروز جهان عرب و ناسیونالیست عرب از سوی اقلیت ها و گروه ها مورد تهدید قرار گرفته است. گرایش های شیعیان عراق بیشتر از آنكه عربی باشد، فارسی است. آنها تمایل زیادی به انضمام به ایران بزرگترین كشور شیعی از خود نشان می دهند. اما خواسته اروپا و آمریكا در تبدیل لبنان به كشوری برای مسیحیان مانع از تحقق رویای شیعیان بر تشكیل هلال شیعی- كه از ایران آغاز و به لبنان منتهی می شود- و موثر در سیاست های منطقه شد.
• حزب كاج
اظهارات «صقر» رئیس حزب كاج كه از زمان آزادی جنوب لبنان در اسرائیل به سر می برد، آشكارا حكایت از رابطه محكم او با این رژیم دارد. اتیان صقر در كتاب خود «درآمدی بر شعور ملی» كه در سال ۱۹۸۶ منتشر شد، چگونگی رابطه اش با اسرائیل را به روشنی مطرح می سازد و تا آنجا پیش می رود كه می گوید: «امنیت لبنان در گرو امنیت اسرائیل است، افزایش قدرت اسرائیل افزایش قدرت لبنان و تضعیف آن تضعیف لبنان به شمار می آید.» صقر اولین كسی بود كه به طور علنی خواستار همكاری با اسرائیل شد. در ادبیات سیاسی رئیس «كاج بانان» اتیان صقر، دشمنی با ناسیونالیسم عرب، سوریه و فلسطین تنها یك شعار نیست. از نظر او فلسطینیان را می بایست قتل عام كرد و سوریه بزرگترین دشمن لبنان محسوب می شود. صقر دریای مدیترانه را دروازه ارتباط تمدن بین لبنان و جهان می نامد و كوه های این كشور را سدی در برابر نفوذ بادهای صحرای عرب می داند.
• تاسیس حزب كاج
در اوایل دهه هفتاد با تاسیس حزب نوگرای لبنان، ایده تاسیس حزب كاج شكل گرفت. حزب كاج لبنان در ۱۳ آوریل ۱۹۷۵ تاسیس شد. كاج بانان ایده های خود را از سعید عقل كه الهام بخش آنها محسوب می شود، به میراث بردند. اتیان صقر اقدام به تاسیس این حزب كرد و با سازماندهی نیروهای آن و تعیین اهدافش و تدوین ایده های آن با همراهی شماری از جوانان آن دوره، حزب را در جبهه های مختلف جنگ و سیاست رهبری كرد. سال ۱۹۷۶ صقر با همكاری «بشیر الجمیل» و «دانی شمعون» و «دكتر فواد شمالی» در تاسیس ارتش لبنان مشاركت كرد و تا زمان انتقال مركز فرماندهی ارتش لبنان به دفتر الشیخ بشیر در اشرفیه، برای مدت چند ماه از دفتر حزب كاج به عنوان مركز فرماندهی ارتش لبنان استفاده می شد.ایمان به خدا، انسان و لبنان اساس این حزب به شمار می آمد. این سه تایی ایدئولوژیك مبتنی بر سه صفت محبت، معرفت و آزادی است. در زمینه سیاسی صقر می گوید: ما جنبشی ناسیونالیست و سكولار هستیم كه هیچ تبعیضی بین گروه های مختلف لبنانی قائل نیستیم. ملت لبنان با همه گروه های آن كه در جغرافیای لبنان با مساحت حداقل ۱۰۴۵۲ كیلومترمربع ساكن هستند، تشكیل دهنده امت واحد لبنان اند. این امت با پیشینه تاریخی هفت هزار ساله میراث دار تمدنی بزرگ است كه در شكل گیری تمدن جهانی از آغاز تمدن یونانی تا تمدن رومی و سپس تمدن غربی و گسترش آن نقش بسزایی داشته است. معتقدیم كه تمدن غربی ریشه در تمدن لبنانی- فینیقی دارد نه تمدن یونانی- آنگونه كه گفته می شود- و به محض بهبود سیاسی لبنان و سركار آمدن نخبگان نه فرومایگان فعلی این اشتباه تاریخی را اصلاح خواهیم كرد.
• اهداف نژادپرستانه
از جمله اهداف حزب كاج اخراج همه غیرلبنانی ها به ویژه پناهندگان فلسطینی و متجاوزان سوری است از این كشور و بقای تنها پنج درصد از آنها كه مصلحت كشور نیازمند بقایشان است... تاسیس حكومتی سكولار به دور از اختلافات گروهی و عمومی كردن آموزش مجانی از دوره ابتدایی تا مراحل تخصصی و از بین بردن بی سوادی، تاسیس مراكز علمی پژوهشی و جذب مغزهای لبنانی پراكنده در سطح جهان، تاسیس ارتشی حرفه ای كه توانایی حمایت از لبنان را در مقابل تجاوزهای دشمنان داشته باشد، حضور فعالانه در صحنه بین المللی به منظور نمایندگی كشور لبنان و حمایت از آن در مراكز مهم تصمیم گیری جهانی، بیمه درمانی و مجانی برای همه لبنانی ها و بیمه سالخوردگان در زمان پیری، تعیین زبان لبنانی به عنوان زبان رسمی كشور[ این گروه معتقدند كه لهجه لبنانی، لهجه ای از زبان عربی نبوده و زبانی مستقل به شمار می آید] و قبل از همه چیز خروج لبنان از اتحادیه عرب و بازگرداندن هویت اصلی این كشور به آن و امضای توافقنامه صلح با اسرائیل و كشورهای عرب همسایه براساس منافع متقابل، همه و همه از اهداف این حزب است. از نظر كاج بانان نظام سیاسی حاكم بر لبنان می بایست نظامی آزاد و دموكرات مطابق قانون اساسی سال ۱۹۲۶ باشد و نه نظامی مبتنی بر توافقنامه طائف كه دستاورد دو پدر غیرلبنانی است.
این اظهارات تحریك افكار عمومی لبنان را در پی داشت و سبب شد تا شماری از مسئولان این سازمان غیرقانونی بازداشت شوند و تلاش هایی برای تعقیب عناصر آن در داخل و خارج لبنان صورت گیرد. بازگشت دوباره كاج بانان به لبنان در شرایطی صورت می گیرد كه این كشور و كل منطقه دوره سیاسی حساسی را سپری می كند. این امر حكایت از این نكته دارد كه دست های بیگانه با حمایت از این سازمان برای برهم زدن آرامش در لبنان و ایجاد تفرقه بین گروه های مختلف مذهبی و نژادی در این كشور و در نهاین جدایی آن از امت عرب تلاش می كنند.
• همایش سری ژنو
اظهارات رئیس حزب كاج پس از ترور حریری و در پی همایش سری ژنو صورت گرفت. كاج بانان در این نشست خواستار تاسیس كشوری برای ملت مسیحی در لبنان شدند آنگونه كه كشوری برای یهودیان در فلسطین تشكیل شد. آنها در خواسته های خود از ادبیات گروه هایی استفاده كردند كه در اوایل قرن گذشته خواستار تشكیل چنین كشوری شده بودند. جنبش طرفدار موجودیت لبنانی در اوایل قرن بیستم موافقت خود را با معاهده ساكس پیكو و توافق بلفور در تشكیل كشوری برای ملت یهودی در فلسطین اعلام كرده بود. پاتریك انیاس مبارك در یادداشتی درباره فلسطین كه به هیات موقت سازمان ملل سال ۱۹۴۷ ارسال كرده بود، ایده «ائتلاف دو كشور همسان» به عبارتی لبنان وطن ملت مسیحی و فلسطین وطن ملت یهودی و مسیحی را ارائه كرد. وی وحشی گری متجاوزان مسلمان را تنها عامل اسلام آوردن ساكنان این دو كشور دانست... و معرفی فلسطین و لبنان به عنوان دو كشور عربی را انكار تاریخ و برهم زدن موازنه اجتماعی در خاورمیانه دانست. وی همچنین خواستار تاسیس مركزی برای حمایت از اقلیت ها در این دو كشور شد.
• موضع رسمی لبنان
فوادالسنیوره نخست وزیر لبنان با رد این ادعاها، آنها را مربوط به دوره ای دانست كه لبنان آن را پشت سر گذاشته است. وی با تاكید بر هویت عربی لبنان گفت:
۱- این وقایع برای او و لبنانی ها همچون یك شوك بود. چنین ادعاهایی از سوی كسانی مطرح می شود كه همچنان در خیال های پوسیده به سر می برند. آنها بدون توجه به تجارب ملت لبنان در سال های گذشته و به صورتی متناقض با خواست این ملت می اندیشند و عمل می كنند.
۲- شعار حزب كاج كه لبنانی ها را دعوت به قتل عام فلسطینیان می كند، شعاری محكوم و هدف از آن احیای ادعاهای نژادپرستانه و ایجاد فتنه در لبنان است.
۳- پناهندگان فلسطینی در لبنان برادران ما محسوب می شوند و لبنان متعهد به حمایت از آنها است و تا زمان احقاق حقوق و بازگشت شان به وطن تحت حمایت حكومت و ملت لبنان هستند.
۴- شعارهای مطرح شده و دعوت به قتل اعراب و خارجی ها، دعوت به خشونت و تروریسم به شمار می آید و كسانی كه چنین شعارهایی سرمی دهند از نظر قانون مجرم شناخته شده و تحت پیگرد قرار می گیرند. وی افزود: «تاكید می كنم كه همه لبنانی ها این ادعاها را كه به گذشته ای مملو از كینه بازمی گردد، رد می كنند و برای چندمین بار تكرار می كنم كه لبنان به معنای واقعی كلمه كشوری عربی است. همه گروه ها و جریان های سیاسی را به تمسك به عوامل وحدت بخش دعوت می كنم تا كشور را از هر آنچه به وحدت و همبستگی و مبارزات مشترك فرزندان آن لطمه می زند و مانع از تقویت ثبات و دفاع از آزادی و اجرای اصلاحات واقعی می شود در امان نگه دارد.
• اقدامات قضایی
در پی این وقایع قاضی مختار سعد دادستان كل حكم بازداشت هیات رهبری حزب كاج را صادر كرد. در جریان بازجویی، مسئولان پرونده تاكید كردند كه بیان چنین اظهاراتی از سوی هر شخص و گروهی كه صورت گیرد به دلیل ضدیت با نظام و قانون، ممنوع است. این مسئولان اعلام كردند افراد متهم به تحریك گروه های مختلف مذهبی و نژادی و ایجاد فتنه بین گروه های تشكیل دهنده ملت لبنانی بازداشت خواهند شد و در صورت مشخص شدن همكاری آنها با اسرائیل به دادگاه نظامی سپرده می شوند.حبیب یونس از جمله رهبران حزب كاج است كه به اتهام ارتباط با اسرائیل به سه سال زندان محكوم شد. وی پس از تخفیف حكم مدت یك سال و سه ماه را در زندان سپری كرد. حزب سوسیالیست ترقی خواه لبنان به رهبری ولید جنبلاط در بیانیه ای اعلام كرد: بررسی دیدگاه كهنه كاج بانان درباره اوضاع لبنان و دعوت به قتل عام فلسطینیان و خروج لبنان از اتحادیه عرب نشان می دهد كه كاج بانان می خواهند اختلافات و جدایی هایی را تعمیق بخشند كه نتیجه ای جز جنگ داخلی ۱۵ ساله برای لبنانی ها نداشته است. نژادپرستی مخفی در لبنان كه رهبران كاج بانان از آن پرده برداشتند، همه دستاوردهای ملی لبنان در توافقنامه طائف را رد می كند. لبنانی ها در توافقنامه طائف بر سر هویت عربی لبنان چه در همكاری با دیگر كشورهای عربی و چه حمایت از فلسطین و دیگر مسائل جهان عرب به توافق رسیده بودند. این ادعاها آشتی ملی لبنان را با خطر روبه رو می سازد و می بایست مانع از به تهدید افتادن آن از سوی این گروه ها شد.
• وحدت ملی لبنان
نسیب لحود رئیس جنبش نوگرای دموكرات از شعارها و ادعاهای نژادپرستانه كاج بانان ابراز تعجب كرده و آنها را متعلق به دوره تاریك گذشته دانست. از نظر لحود وحدت ملی كه مبتنی بر توافقنامه طائف و هویت عربی لبنان و احترام به حقوق بشر و نفی تبعیض نژادی است، استقلال و آزادی را برای كشور لبنان به همراه داشته است و این وحدت ملی، آزادی بیان و فعالیت سیاسی را برای گروه ها و احزاب لبنانی حفظ كرده است. وی تاكید كرد كه جنبش نوگرا این گفتمان نژادپرستانه را رد می كند و آن را خطر بزرگی برای لبنان می داند. این جنبش كاج بانان را به خروج از زندان افكار پوسیده خود دعوت می كند و از آنها می خواهد تا دغدغه های خود- اگر دغدغه ای باشد- را با رویكردی دموكرات و انسانی پیگیری كنند كه ملت های ستمدیده را همسان حكومت ها نمی داند و به رغم گذشته دردناك در روابط فلسطینیان و برخی لبنانی ها، تجاوزكاران اسرائیلی و مظلومان فلسطینی را یكسان نمی نگرد.حزب الله نیز در بیانیه ای مشترك با حزب كمونیست، مواضع نژادپرستانه كاج بانان درباره فلسطین، نقش و هویت لبنان، وحدت ملت لبنان و روابطش با كشورهای عربی را محكوم كرد.
• بازگشت به دوران جنگ داخلی
حزب مجمع ملی لبنان موضع كاج بانان را یادآور سال های جنگ داخلی در این كشور دانست كه طی آن هرج و مرج و دشمنی گروه های مختلف با یكدیگر امر رایجی بود. حزب مجمع ملی لبنان تاكید كرد كه در زمان جنگ و در زیر فشار توپ و تفنگ، ادعاهای كاج بانان را نپذیرفته است. این حزب همه لبنانی ها را دعوت به همبستگی و فراموشی كینه ها و دوری از تعصبات گروهی و جناحی كرد. بهیه حریری نماینده پارلمان لبنان با ابراز نگرانی از ادعاهای كاج بانان از جریان ها و گروه های فلسطینی خواست تا ضمن حفظ آرامش با این مسئله برخوردی منطقی داشته باشند و آن را مسئله ای درخور توجه از سوی گروه های لبنانی و حكومت این كشور دانست. وی به فلسطینیان اطمینان داد كه ملت لبنان از شعور ملی بالایی برخوردار هستند و هیچ گاه دچار پس روی نخواهند شد.
• موضع فلسطینیان
گروه ها و سازمان های فلسطینی از هرگونه بحث و جدل با كاج بانان دوری كردند. آنها تاكید كردند كه بر برادران لبنانی علاقه مند به روابط مناسب با فلسطینیان واجب است تا پاسخ ادعاهای كینه توزانه و نژادپرستانه كاج بانان را بدهند. پاتریك سلیم غزال ادعاهای مطرح شده درباره هویت عربی لبنان و دعوت به قتل عام فلسطینیان را رد كرد و اظهار داشت: وجود آزادی بیان در لبنان می بایست تامین كننده مصلحت همه گروه ها باشد و به حربه ای در دست یك عده برای وارد آوردن اتهام به دیگران و ایراد بیانات تحریك آمیز تبدیل نشود. وی افزود: وحدت ملی كه لبنانی ها آن را بنا بر موافقتنامه یكپارچگی ملی پذیرفته اند، قانون اساسی این كشور محسوب می شود و تنها از طریق گفت وگو و تفاهم بین همه لبنانی ها قابل تغییر است... و باید مانع از لطمه وارد آمدن به آن شد.عاطف عون عضو دفتر سیاسی جنبش امل با انتقاد از كاج بانان گفت: «اسرائیلی ها در سراسر جهان شعار «با پرداخت یك دلار یك فلسطینی را بكش» را سرمی دادند. حال كار به آنجا رسیده است كه از حامیان ملت فلسطین می خواهند تا هزینه قتل فلسطینیان را بپردازند.»همچنین عون از مراجع مسیحی و اسلامی خواست تا با اتخاذ موضعی مناسب در برابر ادعاهای كاج بانان مانع از نفوذ اندیشه های صهیونیستی و اسرائیلی به جامعه لبنان شوند. لبنانی ها از هر گروه و مذهب، بیش از هر چیز نیازمند وحدت مواضع به منظور تقویت وحدت ملی و ارزش های عربی و ناسیونالیستی هستند. سلیم الحص رئیس سابق دولت لبنانی با جنایت كارانه خواندن ادعاهای كاج بانان، این ادعاها را تكفیر وطن دانست كه حتی ارزش پاسخگویی ندارند.
منبع: المجله (شماره ۱۳۳۸)
مترجم: مهدی هاشمی

منبع : روزنامه شرق