برگ برنده ای به نام ایران در انتخابات آمریکا

چندی است که موضوع ایران به یکی از اصلی ترین مباحث روز در محافل انتخاباتی آمریکا تبدیل شده است. جنجال بر سر این موضوع با منا‍ظره اخیر مک کین و اوباما کلید خورد و سپس با اظهارات و واکنش های برخی از تحلیلگران و شخصیت ها سرشناس سیاسی از جمله هنری کیسنجر در مورد این مناظره به اوج خود رسید.
هنوز بحث و جدل های در مورد این مناظره به پایان نرسیده بود که احمدی نژاد برای حضور در اجلاس عمومی سازمان ملل وارد آمریکا شد و توجه بسیاری از رسانه های این کشور را به سوی خود معطوف کرد. رئیس جمهور ایران به دلیل سخنرانی جنجالی اش در دانشگاه کلمبیا در سال گذشته به چهره ای خبرساز تبدیل شده بود. به همین دلیل با ورود احمدی نژاد به نیویورک میان رسانه های آمریکایی برای تهیه خبر و گزارش در مورد دیدارها و اظهارات احمدی نژاد رقابتی جدی درگرفت.
حساسیت به موضوع ایران و تاثیر آن بر انتخابات آمریکا پس از اجلاس سازمان ملل روندی نزولی را در پیش گرفته بود که درز برخی اخبار و گزارش ها پیرامون عقب نشینی دولت بوش از راه اندازی دفتر دیپلماتیک در ایران به دلیل تاثیری که این موضوع می تواند روی کاهش محبوبیت مک کین و شعارهای تبلیغاتی وی داشته باشد، باردیگر همه توجه ها را به سوی تهران معطوف کرد.
کارشناسان این طور تحلیل کردند که این اقدام کاخ سفید که بعدا از سوی کاندولیزا رایس تکذیب شد، بیانگر اهمیتی است که موضوع ایران در سیاست خارجی آمریکا یافته و این سوال را مطرح کرده است که دولت ایران چه چشم اندازی را در مناسبات خود با آمریکا در آینده متصور است.
این توجه ها اکنون به حدی است که اخیرا هر نوع واکنشی در مورد وقایع مربوط به انتخابات آمریکا از سوی ایران، نوعی تمایل به پیروزی یکی از نامزدها در این انتخابات تفسیر شود. حتی برخی از کارشناسان سیاسی اظهارات اخیر علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس انرژی اتمی پیرامون دریافت تضمینی از سوی جامعه بین الملل برای دست یابی به سوخت اتمی را نوعی اشاره ضمنی به این انتخابات و انتظاری که ایران از نتایج آن دارد، قلمداد کرده اند.
سلطانیه اعلام کرده بود که ایران در صورتی می تواند امکان بازنگری در برنامه غنی سازی اورانیوم را در نظر بگیرد که اجماعی بین المللی دستیابی دائمی ایران به سوخت هسته ای را تضمین کند. این اظهارات از سوی مقامات آژانس و کارشناسان مورد توجه قرار گرفت، اما این توجه زمانی به تردید تبدیل شد که وزیر امور خارجه فرانسه گفت که پیشنهادی مشابه پیشتر از سوی گروه ۱+۵ مطرح شده بود.
اظهارات وزیر امور خارجه ایران پیرامون اهمیت تغییر در سیاست خارجه آمریکا نیز در این راستا مورد توجه قرار گرفت. منوچهر متکی در نیویورک گفت که روابط میان تهران و واشنگتن بهبود پیدا نمی کند، مگر این که پس از برگزاری انتخابات ۲۰۰۸ آمریکا در سیاست خارجی این کشور تحولاتی رخ دهد. این اظهارات از سوی برخی از تحلیل گران نوعی تمایل به توجه بیشتر آمریکا به موضوع ایران قلمداد شد و موجب تقویت این گمانه شد که تهران متمایل به پیروزی باراک اوباما به عنوان نامزدی است که از گفت و گوی بدون پیش شرط با ایران حمایت کرده است.
این وعده اوباما به همان اندازه که مورد توجه مقامات ایران قرار گرفته، حساسیت و در عین حال حمایت بسیاری از رای دهندگان آمریکا را نیز برای بهبود رابطه واشنگتن و تهران در دوران زمامداری اوباما در پی داشته است. در حال حاضر موضوعی که بیش از هر چیز برای این رای دهندگان از اهمیت برخوردار است، امنیت ملی و اوضاع نابسامان اقتصادی در کشورشان است.
در حالی که باراک اوباما تلاش دارد تا اهمیت بحران اقتصادی آمریکا و راه های خروج از آن را برای رای دهندگان آمریکایی روشن کند، مک کین تلاش می کند که همچنان معضلات امنیتی را برجسته ساخته و خطرات کشورهایی نظیر ایران و برنامه هسته ای آن برای آمریکا و اسرائیل را به آنان گوشزد کند.
با توجه به این که معضلات کنونی مبتلابه اقتصاد آمریکا ریشه در هزینه سرسام آور حضور نظامی این کشور در عراق و افغانستان و عدم همراهی ایران در کنترل اوضاع این کشورها دارد، بسیاری از تحلیلگران سیاسی و حتی اقتصادی بر این باور هستند که یکی از راه های خروج از این بحران بهبود رابطه آمریکا و ایران خواهد بود.
این در حالی است که عده ای دیگر با تداوم تلاش دولت بوش برای تاکید بر خطرات ناشی از برنامه های هسته ای و مقابله با افزایش قدرت منطقه ای ایران در معادلات سیاسی موافق بوده و معتقدند که برنامه های مک کین برای کنترل ایران حمایت رای دهندگان را در پی خواهد داشت. اما مک کین زمانی می تواند پروژه تاکید بر تهدید ایران را به سرانجام برساند که این خطر برای رای دهندگان آمریکایی طی چند هفته باقی مانده تا زمان برگزاری انتخابات نهایی آمریکا جا افتاده و ملموس جلوه کند.
بدین ترتیب یکی از اقداماتی که احتمالا طی این دوره زمانی در دستور کار مبارزات انتخاباتی مک قرار خواهد گرفت، تلاش برای جایگزینی بحران اقتصادی با یک خطر جدی امنیتی برای آمریکا از طریق برجسته سازی تهدید هسته ای ایران خواهد بود.
این تاکتیک زمانی از سوی بوش در انتخابات ریاست جمهور ۲۰۰۴ با تاکید بر تهدید بن لادن آزموده شد و به ثمر نشست. اکنون برخی از جمهوریخواهان به مک کین توصیه می کنند که چنین راهکاری را بار دیگر به کار گیرد. تنها تفاوت این دوره با آن زمان این است که آمریکا بحران بیش از گذشته بر پیکره اقتصاد آمریکا رسوخ کرده است و تهدید امنیتی جدید باید بسیار قوی تر از موضوعی نظیر ارسال پیامی جدید از سوی بن لادن در بحبوحه انتخابات جلوه کند. اقدامی که وی در زمان مبارزات انتخاباتی ۲۰۰۴ آمریکا انجام داد و در نهایت به نفع بوش تمام شد.
دولت بوش با کمرنگ کردن تلاش های خود برای راه اندازی دفتر نمایندگی در تهران، اولین گام را برای تاکید بر خطرناک بودن ایران برداشت. اکنون توپ در زمین مک کین است و باید دید که آیا او می تواند با این برگ برنده خوب بازی کند، یا این که اوباما ابتکار عمل را در مورد موضوع ایران به دست خواهد گرفت.

نویسنده : حسن بنانج
یادداشتی از حسن بنانج

منبع : دیپلماسی ایرانی