پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
حوضه آبریز
رودها توده آبهایی است که در مجراهای طبیعی به سوی حوضههای آبگیر مختلف در حرکت میباشند. آبگیر یا حوضه انتهایی رودهای بزرگ اقیانوسهاست و بعضی رودها به دریاچهها و یا باتلاقها میریزند. رودها جریان خطی سادهای نیستند. یک رود ، شاخهها و انشعاباتی دارد که هر یک از آنها نیز دارای شاخهای فرعی است و به این ترتیب یک سیستم یا یک شبکه تشکیل میدهند.
پهنهای از زمین که توسط یک سیستم رودخانهای واحد زهکشی میشود، حوضه آبریز آن رود میباشد. و خط فرضی که کرانههای یک حوضه را از حوضههای مجاور جدا میکند خط تقسیم آبها نامیده میشود.
در چرخه جهانی آب ، آن مقدار آبی که از طریق برف و باران بر روی خشکیها انتقال مییابد، در جریان برگشت به سوی اقیانوسها به شکلهای مختلف در دسترس انسان قرار میگیرد، در این میان از نظر تامین آب معدنی انسانها در مناطق خشک و نیمه خشک و حتی مرطوب آبهای زیرزمینی نقش عمدهای دارد، از طرف دیگر میدانیم که رودها زودتر از آبهای زیرزمینی در دسترس انسان بوده و تمدنهای بزرگ قدیمی تماما در کنار رودهای بزرگ توسعه یافتهاند.
● شکل حوضه
با ترسیم خط تقسیم آب حوضه ، شکل آن را میتوان بطور کیفی بیان کرد. حالت کلی شکل حوضههای تکامل یافته به شکل دایره شبیه است. بعضیها شکلی کشیده و بعضی دیگر به شکل پهن هستند. شکل حوضه در زمان تمرکز آبها در شاخه اصلی موثر است و در نتیجه حالت سیلابی یا آرام بودن جریان و مدت تداوم جریان آب را در آبراهه اصلی حوضه تعیین میکند.
در حوضههای گرد (که به شکل دایره نزدیک است) به هنگام بارشهای تند ، سطح آب سریع بالا آمده و به زودی نیز فروکش میکند. برعکس در حوضههای کشیده بالا آمدن سطح آب تدریجی ، قله سیلاب کوتاهتر ، ولی مداومت آن بیشتر است.
● وسعت حوضه
خط تقسیم آبها در طول زمان ثابت باقی نمیماند. شاخههای هر رود با فرسایش قهقرایی همیشه در توسعه حوضه آبریز خود هستند. بدین ترتیب بین دو حوضه مجاور برای تصاحب فضای بیشتر یک مبارزه دائمی وجود دارد. به همین سبب وسعت و شکل حوضههای رودخانهای خیلی متفاوت است. وسعت هر حوضه عبارت است از مساحت تصویر افقی آن که در روی نقشههای توپوگرافی با پلانیمتر اندازه گیری میشود. حجم آب رودها با مساحت حوضه آبریز آنها رابطه مستقیم دارد.
در مقایسه حوضههای رودخانهای از نظر وسعت باید در نظر داشت که حوضههای وسیع اغلب از زیر حوضههای کوچکتر با ویژگیهایی متفاوت (از نظر شکل و جنس سنگها) تشکیل شده که این وضع چگونگی جریان آب را در آبراهه اصلی کنترل میکند. حوضههای رودخانهای را بر حسب وسعت آنها به حوضههای کوچک (کمتر از ۴۰ کیلومترمربع) و حوضههای بزرگ (وسیع تر از ۴۰ کیلومترمربع) تقسیم میکنند.
● ارتفاع متوسط حوضه
ارتفاع متوسط حوضه از سطح دریا در واقع بیانگر شرایط اقلیمی حاکم بر حوضه است، زیرا در حوضههای مرتفع بارندگی بیشتر و تبخیر کمتر از حوضههای پست بوده و نزولات نیز به شکل برف میباشد. ارتفاع متوسط ، ارتفاعی است که از تقسیم حجم حوضه (از سطح دریا) به سطح آن بدست میآید.
● الگوی زهکشی حوضه
الگوی زهکشی یک ویژگی کیفی است که چگونگی به هم پیوستن شاخهها و انشعابات شبکه زهکشی را نشان میدهد و ارتباط نزدیکی با جنس سنگها و ساختمان زمین دارد. تیپ درختی زمینهایی را نشان میدهد که از یک نوع سنگ بوده و در موقع تشکیل شبکه ، ساختمان آن افقی و یا شیب خیلی کم داشته است. نوع موازی یا شبه موازی اغلب در ساختمان تک شیب شکل میگیرد. الگوی داربستی و مستطیلی نیز به ترتیب ساختمانهای چین خورده و شکسته را نشان میدهند. در یک حوضه وسیع ممکن است چند نوع از الگوهای متفاوت دیده شود.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل آمریکا روز معلم رهبر انقلاب معلمان مجلس شورای اسلامی بابک زنجانی مجلس خلیج فارس دولت دولت سیزدهم
زلزله تهران فضای مجازی شهرداری تهران سیل پلیس قوه قضاییه آموزش و پرورش بارش باران سلامت دستگیری وزارت بهداشت
قیمت خودرو خودرو بازار خودرو قیمت دلار قیمت طلا دلار بانک مرکزی سایپا ایران خودرو کارگران روز کارگر حقوق بازنشستگان
مسعود اسکویی تلویزیون رضا عطاران سریال سینمای ایران سینما فیلم دفاع مقدس رسانه ملی
دانشگاه علوم پزشکی انتخاب رشته مکزیک
رژیم صهیونیستی غزه جنگ غزه فلسطین چین روسیه حماس نوار غزه ترکیه عربستان یمن اوکراین
پرسپولیس فوتبال سپاهان استقلال تراکتور باشگاه استقلال لیگ برتر ایران رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ لیگ برتر باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی همراه اول شبکه های اجتماعی دبی اینستاگرام تبلیغات اپل گوگل وزیر ارتباطات ناسا
خواب فشار خون کبد چرب کاهش وزن دیابت ویتامین قهوه داروخانه