یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا
چگونگی تشکیل امپراطوری هخامنشی
در ناحیه جنوبی ایران و در شمال خلیج فارس ، ایالتی واقع شده است که از روزگار باستان « پارس » (فارس) نام داشته و از آغاز دوره اسلامی ، مرکز آن شیراز بوده است. این ایالت در چند هزار سال پیش توسط اقوام بومی ایران ، و به ویژه ایلامیان مسکون بوده است از این قوم آثار زیادی در گوشه و کنار فارس مثلا در کورنگون ، ممسنی ، نقش رستم تخت جمشید ، تپه سبز و تپه ملیان ، هر دو در ناحیه مرو دشت ، به جای مانده است و معلوم می شود که این جا، ناحیه آباد و با فرهنگی بوده . سه هزار سال پیش از این ، گروهی از مردمان هند و اروپایی که خود را آریائی می خواندند ، از روسیه امروزی به درون فلات ایران سرازیر شدند و پس از زد و خورد های فراوان با بومیان آن سامان ، پیروزی یافته ، اینجا و آنجا برای خود شهرکها و آشیان هایی درست کردند.
بیشتر این آریائیها چوپان و گله دار و کوچ نشیتن بودند و زندگی قبیله ای داشتند. دین آنان مبتنی بر یک نوع توحید بود ، یعنی به خدای بزرگی به نام اهورا مزدا ایمان داشتند ، ولی نیروهای طبیعی مانند آب ، آتش ، باد ،خاک ،خورشید و... را دارای قوه ایزدی می دانستند و سر چشمه بدیها و تاریکیها را در وجود خبیثی به نام اهریمن جستجو می کردند.
این آریائیها قبیله های بزرگ داشتند که معروفتر از همه « پارسیان »، « مادها»، « سکاها » ، « بلخیان » ، «خوارزمیان» ، « سغدیان» ،« هراتیان» و « پارتیان » بودند.
همه اینها به یک زبان بزرگ ، اما در لهجه های متفاوت ، سخن می گفتند، و سرزمین خود را به نام « اریانوئیج» ( ایران ویج) می خواندند. بعدها که دارای شاهنشاهی شدند، میهنشان را «کشور ایرانیان» خواندند که به زبان اصلی شان ائیریانوخشتر می گفتند و این اصطلاح بعدها ائران شتر و ایران شهر شده است و کوتاه شده اش «ایران» می باشد.
در اواخر سده هشتم پ.م مادها در ایران غربی ایرو گرفتند و گردهم جمع شده با آشوریان تاراجگر به زد و خورد پرداختند صد سال بعد هم آنها را از پای درآوردند و یك شاهنشاهی بزرگ درست كردند كه ۱۲۰ سال پایدار ماند و سپس تسلیم كورش شد. این كورش، پسر كمبوجیه (پادشاه پارسیان) و یك شاهدخت مادی بود او با كارهای درخشاناش بزرگترین شاهنشاهی جهانی را به وجود آورد. پارسیان هم چنان كه دیدم یكی از اقوام ایرانی بودند و در سه هزار سال پیش به فارسی امروزی سرازیر شدند و چند نقطه، از جمله در آنشان (= ملیان در ۴۶ كیلومتری شمال شیراز) و پاسارگاد (۱۳۵ كیلومتری شمال شرقی شیراز) و غیره مسكن گرفتند.
پایتخت آنان نخست پاسارگاد بود ولی بعدا به همدان انتقال یافت. كورش پس از نزدیك به ۳۰ سال فرمانروایی، در جنگ با كوچنشینان ماساگتی (از اقوام سكائی آسیای میانه) كشته شد و پسرش كمبوجیه جای او را گرفت و به مصر لشگر كشید و آن سامان را بچنگ آورد، ولی با طغیان مغان رو به رو شد، و پیش از گرفتن كین خویش در گذشت. آن گاه داریوش (پسر عموی كوروش) تاج و تخت هخامنشی را از چنگ غاصبان مغ بیرون آورد و ۳۶ سال بر ایران شاهنشاهی كرد. پسرش خشیارشا ۲۰ سال و پسرزادهاش ـ اردشیر اول ـ ۴۲ سال شاهی كردند. سپس داریوش دوم ۲۰ سال و اردشیر دوم ۴۳ سال، و اردشیر سوم ۲۱ سال و داریوش سوم ۶ سال فرمان راندند، تا این كه اسكندر بر ایران تاخت و شاهنشاهی هخامنشی را سرنگون كرد و خواست كه بر این كشور اهورائی سلطنت كند، اما دولتش هفت سال بیشتر نپائید و آرزوهایش نیز با خودش برباد رفت.
شاهنشاهی هخامنشی شاهنشاهی كه هخامنشیان بنیان نهادند بسیار پهناور بود، یعنی از رود سند در هندوستان تا رود نیل و ناحیه بن غازی در لیبی امروز و از رود دانوب در اروپا تاآسیای مركزی را در بر میگرفت. در این كشور بزرگ، اقوام بسیاری میزیستند كه آداب و رسوم خود را نگه میداشتند و فرهنگ ایالتی و قومی آنان رایج بود ۲۰ ایالت یا استان سیاسی ـ اقتصادی هم وجود داشت كه به آنان خشترپه میگفتند و یونانیان به ساتراپی تبدیل كردهاند.
مشخصه اصلی این دولت، احترام به آزادی فردی و قومی، بزرگداشت نظم و قانون، تشویق هنرها و فرهنگ ولایتی و ترویج بازرگانی و هنر بود. گفته ر.گیرشمن در مورد ایجاد شاهنشاهی هخامنشی آن چنان دقیق و كلی است كه جای دارد به نقل آن بپردازیم: تاریخ شاهنشاهی كه هخامنشی بر اثر دلاوری خود ایجاد كردند، طی ثلث دوم هزاره اول پ.م است. ملل و تمدنهای دیگر هب حیات خود ادامه میدادند، اما در مجموعه جهان مسكون صف اول را شاهنشاهی مذكور اشغال كرده بود و مورخ هم موظف است كه تقریبا همیشه حوادث را در جریان تاریخ مذكور مورد مطالعه قرار دهد. تصور اینكه یك دولت در ایران مدیون هخامنشیان است و آنان این تصور را به حقیقت مقرون ساختند. دوام و استقلال این دولت، میراثی بود كه ایشان برای اخلاف به جا گذاشتند. روش اداری هخامنشیان در داخله به هیچ وجه شباهتی با روش رومیان ندارد، چه در امپراتوری اینان، ملل مغلوب مجبور بودند خود را به پایه فرهنگ عمومی برسانند و در اقتصاد مشترك سهیم باشند. این امر غالبا مستلزم آن بود كه مردمی كه اصل و منشا آنان مانند سنن و استعدادهای ایشان مختلف بود، خود را به درجات عالیتر برسانند.
وضع امور در زمان كوروش و داریوش، با آنچه گفته شد اختلاف دارد. صرفنظر از بعضی نواحی دور دست كه سطح فرهنگ مردم پایین بود، پادشاهان مزبور در شاهنشاهی خود، كه وسیعترین شاهنشاهی در تاریخ دنیاست، تركیبی از تمدنهای قدیم به وجود آوردند، زیرا كشور آنان شامل بینالنهرین، سوریه، مصر، آسیای صغیر و جزایر یونانی و قسمتی از هند بود.
اگر هخامنشیان این ممالك را با سطح تمدن مخصوص خود تطبیق میدادند، سیر قهقرایی به شمار میرفت. آنان به منزله تازه واردان در اجتماع ملل، از تفوق تمدنهای قدیم مزبور آگاه بودند. بنابر استقلال داخلی وسیعی كه در زمان كورش اعطا شد و بنابر سیاست زیركانه داریوش، این فرهنگهای قدیم محفوظ ماندند و شاید هم در توسعه ثبات و استقرار مملكت مؤثر شدند. در سرتاسر تاریخ شاهنشاهی، این فقدان تعادل، ضعفی پنهان و گاه خطرناك بود و در برابر تمایلات توسعهطلبانه قوم جوان و پرحرارت پارس، یكی از علل شكستهای بزرگ و سقوط نهایی به شمار میرفت. امپراتوری روم نتیجه توسعه تدریجی بود كه در طی قرون وسعت یافته بود و از قوت و ثابت و دوام برخوردار بود. هخامنشیان از یك پادشاهی كوچك گمنامی كه در دامنههای جنوب غربی ایران مستقر بود، بیرون آمدند و شاهنشاهی وسیعی، فقط در دوران یك نسل به وجود آوردند اما هر چه كه به سرعت رو به ترقی گذارد، مشكل است بر شالوده مستحكمی دوام یابد. آشوبهای نخستین كه بر اثر مرگ پسر كورش در این شاهنشاهی رخ دادف چندان شدید بود كه فقط مردی مقتدر مثل داریوش میتوانست اوضاع را سر و صورت بدهد ... معهذا، با وجود موازین عاقلانه و دوراندیشانه فرار اقوام و مللی كه شاهنشاهی را تشكیل میدادند، از بین نرفت و عاقبت موجب انقراض آن شد.
منبع: سایت میراث فرهنگی
منبع : سایر منابع
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
مجلس شورای اسلامی مجلس شورای نگهبان ایران دولت حجاب دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران گشت ارشاد افغانستان رئیسی رئیس جمهور
تهران هواشناسی شورای شهر شهرداری تهران پلیس شورای شهر تهران قتل سیل وزارت بهداشت کنکور سلامت سازمان هواشناسی
قیمت دلار مالیات خودرو دلار قیمت خودرو بانک مرکزی بازار خودرو قیمت طلا سایپا مسکن ایران خودرو تورم
تئاتر تلویزیون سریال محمدرضا گلزار ازدواج سریال حشاشین سینمای ایران سینما فیلم موسیقی قرآن کریم سریال پایتخت
سازمان سنجش ناسا کنکور ۱۴۰۳ خورشید
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه آمریکا جنگ غزه روسیه چین اوکراین حماس ترکیه نوار غزه
فوتبال فوتسال پرسپولیس استقلال تیم ملی فوتسال ایران بازی جام حذفی آلومینیوم اراک سپاهان باشگاه پرسپولیس تراکتور وحید شمسایی
هوش مصنوعی اپل فناوری همراه اول ایرانسل آیفون تبلیغات سامسونگ اینترنت بنیاد ملی نخبگان دانش بنیان نخبگان
موز خواب بارداری دندانپزشکی کاهش وزن مالاریا آلزایمر