دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا


منطقه آزاد چابهار محور توسعه شرق کشور


منطقه آزاد چابهار محور توسعه شرق کشور
طرح توسعه محور شرق كشور ازجمله اقدامهای مهم و اساسی برای رونق توسعه و آبادانی در نقاط محروم كشور محسوب می شود.
در این راستا دولت درطول سالیان گذشته اقدامهای شایسته ای انجام داده است.
نظر به اهمیت منطقه آزاد چابهار در توسعه محور شرق و با توجه به فعال شدن بنادر حاشیه ای مانند «گوادر» پاكستان در مقابل چابهار لزوم توجه بیشتر به این منطقه ضرورت پیدا می كند. در گزارش حاضر ضمن توجه به منطقه آزاد چابهار به مسائل پیرامون توسعه محور شرق كشور نیز پرداخته شده است.
وجود مزیت های چهارگانه منابع انسانی، منابع انرژی، ذخایر معدنی و بالاخره موقعیت ممتاز جغرافیایی و استراتژیك كشور در چهارراه شرق و غرب به عنوان عناصر اصلی در توسعه بلندمدت و پایدار فرصت های طلایی را برای اقتصاد كشور فراهم می كند.
كشور ایران در مركزیت جغرافیایی سه قاره پهناور آسیا، اروپا و آفریقا قرار گرفته كه درحال حاضر نزدیك به ۵میلیاردنفر از جمعیت جهان را درخود جای داده است و پیش بینی می شود تا ۲۰ سال آینده این جمعیت به ۶‎/۷ میلیاردنفر برسد و با توجه به فرایند جهانی شدن اقتصاد و فزونی نرخ رشد صادرات و واردات به نرخ رشد تولید ناخالص ملی از طرفی و قطب صنعتی كشورهای تازه صنعتی شده جنوب شرقی آسیا و اتكای آنان به سیاست های اقتصاد باز و بویژه ارتباط آنان با دنیای خارج دورنمای بسیارروشنی برای ترانزیت كالا میان كشورها ترسیم می كند و با توجه به برخورداری كشورمان از حدود ۲۰۰۰ كیلومتر مرز آبی با آبهای آزاد بین المللی و تعدد همسایگان كشور كه ایران را جزو یكی از پرهمسایه ترین كشورهای جهان قرارمی دهد و تعدادی ازآن كشورها نیز جزو كشورهای محصور در خشكی بوده و برای ارتباط با سایر نقاط دنیا (اعم از كالا و مسافر) ناچار به عبور از كشور ثالث هستند ، قابلیت های ترانزیتی كشورمان را برجسته ساخته و بر اهمیت طرح توسعه و فعال سازی محور ترانزیتی چابهار بیش از پیش می افزاید و استفاده از این قابلیت ها را به صورت یك الزام ملی در توسعه بلندمدت و پایدار ضروری می سازد.
با توجه به افزایش ارتباطات تجاری بین المللی و افزایش وزن كشتی ها عملاً كانال سوئز از قابلیت های كمتری برخوردار خواهدشد.
از این رو شرایط برای استفاده از قابلیت چابهار به عنوان یك «مگاپورت» فراهم بوده و لازم است تمامی قابلیت های فنی در آن مهیا شده و با تجهیز بندر، ترمیم و توسعه، احداث خط آهن و جاده های شوسه و اتوبان های مناسب امكان دسترسی و ترانزیت كالاها از منطقه چابهار افزایش یابد.
موقعیت جغرافیایی این منطقه ازنظر ارتباط با آب های آزاد بین المللی در سرتاسر مرزجنوبی از یك طرف و همسایگی با كشورهای پاكستان و افغانستان و پنج كشور آسیای مركزی ازطریق تركمنستان در محدوده های شرقی و شمالی آن و نیازهای ارتباطی این كشورها كه به غیر ازپاكستان همگی محصور در خشكی می باشند بر اهمیت تأكید بر استراتژی توسعه مبتنی بر ترانزیت كالا در محور شرق می افزاید و لزوم ارتقای قابلیت های ترانزیتی و توسعه این قابلیت ها تا سطح استانداردهای بین المللی را به عنوان راه كار اساسی درجهت دستیابی به تعادل های ملی و منطقه ای خاطرنشان می سازد.
اعلام كارشناسان بین المللی درخصوص موقعیت استراتژیك چابهار به عنوان بهترین امكان دسترسی ترانزیت شمال - جنوب، زمینه ساز سیاستگذاری كشور پاكستان برای بهره گیری از شرایط مكانی مشابه شده است. به طوری كه این كشور مطالعات طرح جامع بندر ADC به عنوان جایگزین بنادر خلیج فارس به منظور دستیابی به تجارت حمل و نقل جمهوری های آسیای میانه را مورد ملاحظه قرار داده است و با مشاركت كشور چین به تازگی اقدام به ساخت خط آهن و راه های ارتباطی ۹۸۰ كیلومتری از بندر گوادر برای اتصال كشورهای منطقه كرده است. حمایت های دولت پاكستان از توسعه و تجهیز تأسیسات بندری، ایجاد و تكمیل راه های مواصلاتی، ساخت خط آهن در گوادر و سفرهای متعدد مقامات به این بندر، در راستای برنامه فوق الذكر صورت می گیرد چرا كه براساس اظهارات مقامهای رسمی، دولت پاكستان در نظر دارد بلافاصله پس از پایان فاز اول كه تا اوایل آوریل۲۰۰۵ تكمیل می شود، فاز دوم توسعه بندر مذكور را با اعتباری بالغ بر ۸۶۵ میلیون دلار آغاز نماید. مرحله اول این پروژه در حال حاضر توسط بخش دولتی پاكستان و با همكاری كارشناسان چینی با اعتباری معادل ۲۹۸ میلیون دلار در حال ساخت است.
براساس برنامه ریزی انجام شده كار ساخت و تكمیل مرحله دوم بندر گوادر توسط بخش خصوصی صورت می گیرد و این بندر در بر طرف ساختن نیازهای استراتژیك بندر قاسم و كراچی در شرایط اضطراری كمك خواهد كرد. گفته می شود بندر گوادر می تواند فعالیت بندر سلاله در عمان، چابهار ایران و دبی امارات را تحت تأثیر قرار داده و با آنها رقابت كند. دولت پاكستان درصدد است بندر گوادر به عنوان مركز فعالیت های تجاری، صنعتی و كشتیرانی كشورهای آسیای میانه، كشورهای حاشیه خلیج فارس، شرق آفریقا، كشورهای همجوار دریای سرخ و بخش های شمال غربی چین و هند عمل كند.
در این شرایط ضرورت دارد محور ترانزیتی چابهار از بعد ملی «توسعه محور شرق كشور» و فراملی «ارتباطات كشورهای آسیای میانه و جنوب شرقی آسیا» بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و با اقدامهایی از قبیل ساخت اسكله هایی با ظرفیت بالا، اتصال به راه آهن سراسری و بزرگراه ترانزیتی درجه یك به شمال كشور با هدف ایجاد شرایط لازم برای مسیر عبور ترانزیتی كالاهای كشورهای آسیای دور، آسیای میانه، اروپا وقاره آمریكا آماده اجرای مأموریت های محوله گردد. واضح است كه با فعال شدن محور ترانزیتی شرق كشور جغرافیای اقتصادی- تجاری و امنیتی این منطقه ومناطق اطراف به كلی دگوگون می شود و درآمدهای كلانی از فعالیت های اقتصادی مولد عاید منطقه و كشور می شود ضمن آن كه از این طریق زمینه های فعالیت های غیررسمی و قاچاق به فعالیت های سالم اقتصادی و تجاری تبدل شده واقتصاد مناطق مزبور شكوفا می شود.
ضرورت دارد فرصت ها را مغتنم شمرده و دستگاه های اجرایی ذیربط نسبت به انجام وظایف و مسئولیت ها اقدام لازم را به عمل آورند.
۱) اختصاص ردیف بودجه ای به منطقه آزاد چابهار در بودجه عمومی دولت
به استناد جزء۳ از بند الف مصوبه شماره‎/۱۸۸۰۸ت ۲۸۵۷۴هـ مورخ
۸۲‎/۴‎/۱ هیأت وزیران و نیز اجرای جزء۵ از بند ب مصوبه مذكور، به منظور تأمین اعتبار پایدار جهت ضمانت اجرایی برنامه ریزی های بلندمدت، اختصاص ردیف بودجه زیربناها و زیرساخت های سازمان منطقه آزاد چابهار به صورت مقتضی در بودجه های سالیانه كشور پیش بینی شود.
فراهم آوردن ساز و كارهای مورد نیاز منطقه آزاد چابهار در جهت توسعه و تكمیل زیرساخت ها مستلزم اختصاص اعتبارات مورد نیاز به این منطقه از محل منابع بودجه عمومی كشور است. در برنامه پنج ساله توسعه مناطق آزاد تجاری- صنعتی ایران مصوب دبیرخانه شورای عالی مناطق و راه كارهای تأمین منابع مالی آن، اعتبار برنامه های این منطقه بالغ بر ۳۲‎/۸۴۶ میلیاردریال برآورد شده است كه سهم اعتبار دولتی برای پروژه های زیرساختی و زیربنایی به مبلغ ۵۶۵۱ میلیاردریال پیش بینی شده كه درصد ناچیزی ازكل اعتبار را شامل می شود. با عنایت به برنامه چهارم توسعه كشور، شایسته است ضمن اختصاص ردیف بودجه ای به سازمان منطقه آزاد چابهار، اعتبارات لازم برای اجرای طرح ها و پروژه های توسعه و تكمیل زیربناها و زیرساخت های منطقه آزاد چابهار اختصاص یابد و اعتبار مورد نیاز سال های آتی نیز پیش بینی شود.
۲) اتصال چابهار به شبكه راه آهن سراسری
اتصال بندر چابهار به راه آهن سراسری از طریق خط چابهار- فهرج به طول حدوداً ۶۰۰كیلومتر از مهم ترین اولویت های توسعه زیربنایی محور شرق كشور و منطقه محروم چابهار در بخش ترابری ریلی محسوب می شود. طرح اجرایی توسعه معاونت ساخت و توسعه راه آهن در مجموعه وزارت راه و ترابری تهیه شده و اجرای پروژه در یك دوره زمانی ۵ ساله بالغ بر ۳۵۰۰ میلیاردریال اعتبار نیاز دارد كه بایستی برای استفاده از فرصت ها در كوتاه ترین زمان ممكن اجرایی شود.
۳) توسعه ظرفیت بنادر چابهار
لزوم افزایش سهم ۰‎/۵درصدی كشورمان از كل مبادلات تجاری جهان، ایجاد و تكمیل زیرساخت های مورد نیاز در بخش ترابری دریایی را بیش از پیش ضروری ساخته است. مجموعه بندری چابهار دارای ظرفیت اسمی سالیانه در حدود ۲‎/۲ میلیون تن كالای نفتی و غیرنفتی و همچنین قابلیت پهلوگیری كشتی هایی با آبخور حداكثر ۱۳ متر متناسب با كشتی هایی با ظرفیت صدهزار تن در سال است كه به عنوان یگانه بندرگاه اقیانوسی كشور، نیازمند ارتقای ظرفیت، افزایش عمق آبخور و توان سرویس دهی در تمامی ایام سال است.
به استناد برنامه چهارم توسعه كشور، تحقق این امر در تعهد وزارت راه و ترابری قرار دارد و نیازمند بازنگری طرح جامع بندری چابهار و تخصیص مبلغ ۴۵۰ میلیون دلار است.
۴) تسریع در فرایند الحاق بنادر و كریدور ارتباطی آنها به محدوده اراضی منطقه آزاد چابهار
نظر به این كه عملیاتی شدن مأموریت های سازمان منطقه آزاد چابهار در تحقق اهداف پردازش صادرات و توسعه ترانزیتی و همچنین كسب درآمد از محل ارتقای سهم واردات كالا به كشور از طریق مرز منطقه، منوط به در اختیارگیری امكانات اسكله های دوگانه شهید بهشتی وشهید كلانتری بندر چابهار است، لذا براساس مصوبه مورخ
۸۳‎/۹‎/۲۳ هیأت دولت مقرر شد مجموعه بنادر شهید بهشتی و شهید كلانتری به انضمام كریدور ارتباطی این دو تا محدوده بندر بریس، به اراضی منطقه آزاد چابهار ملحق شود. كلیات لایحه مذكور به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسیده است و لذا پیگیری جهت تسریع در تصویب لایحه فوق توسط مجلس شورای اسلامی از طریق دستگاه های ذیربط، موجب دسترسی مستقیم منطقه آزاد چابهار به امكانات بندری و حمل و نقل دریایی جهت اجرای طرح های توسعه بازرگانی و همچنین ایجاد تسهیلات ورود اتباع خارجی از مرز جنوبی كشور و ارتقای جذابیت فعالیت های گردشگری در سطح منطقه خواهد بود.
۵) تقویت زیربناهای منطقه آزاد چابهار به عنوان شروع محور ترانزیت و حمل و نقل كشور
موقعیت جغرافیایی این منطقه از نظر ارتباط با آب های آزاد بین المللی در سرتاسر مرز جنوبی از یك طرف و همسایگی با كشورهای پاكستان و افغانستان و ۵ كشور آسیای مركزی از طریق تركمنستان در محدوده های شرقی و شمالی آن و نیازهای ارتباطی این كشورها كه به غیر از پاكستان همگی محصور در خشكی هستند بر اهمیت تأكید بر استراتژی توسعه مبتنی بر ترانزیت كالا در محور شرق می افزاید و لزوم ارتقای قابلیت های ترانزیتی و توسعه این قابلیت ها تا سطح استانداردهای بین المللی را به عنوان راهكار اساسی در جهت دستیابی به تعادل های ملی و منطقه ای خاطرنشان می سازد. اعلام كارشناسان بین المللی در خصوص موقعیت استراتژیك چابهار به عنوان بهترین امكانات دسترسی ترانزیت شمال - جنوب، زمینه ساز سیاستگذاری كشور پاكستان برای بهره گیری از شرایط مكانی مشابه شده است. نظر به این كه منطقه آزاد چابهار در شروع محور ترانزیتی شرق كشور (چابهار - سرخس) واقع شده است ضرورت دارد مبلغ ۱۰۰۰ میلیارد ریال جهت ایجاد زیرساخت های این منطقه شامل ساخت پایانه ها، انبارها و شبكه های زیربنایی و... تأمین شود.۶) اجرایی شدن ساخت فرودگاه بین المللی آزاد چابهار
براساس مصوبه توسعه محور شرق مسئولیت ایجاد فرودگاه بر عهده وزارت راه و ترابری با مشاركت سازمان منطقه آزاد چابهار نهاده شده است كه باید تا پایان برنامه چهارم توسعه محقق شود. ساخت فرودگاه در منطقه شهری چابهار صرف نظر از تأمین تقاضای سفر درون به برون مرزی و ممكن سازی تحقق نقش واقعی منطقه آزاد در حذف تشریفات و مقررات زاید ورود اتباع خارجی و تسهیل در مراودات از طریق امكان حضور توریست ها و سرمایه گذاران بدون لزوم اخذ ویزا، متضمن دستیابی به مزایایی همچون استقلال سازمان منطقه آزاد از نیروی فرودگاه نظامی وابسته به نیروی هوایی ارتش، توسعه ترانزیت هوایی منطقه و استان، امكان تبدیل منطقه به ایستگاه مسافرت بین قاره ای و ایجاد امكان مركز خدمات و سرویس هوایی است كه گام بزرگی در جهت ارتقای سطح رفاهی اهالی این منطقه محروم كشور نیز به شمار می رود. با توجه به موافقت شورای اقتصاد در جلسه مورخ ۸۴‎/۴‎/۲۵ با استفاده از تسهیلات مالی خارجی جهت ساخت فرودگاه بین المللی منطقه آزاد چابهار به مبلغ ۵۸ میلیون دلار و موافقت سازمان هواپیمایی كشوری با ساخت فرودگاه مذكور ضرورت دارد در فرایند اجرایی پروژه دستگاه های اجرایی ذیربط شامل سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور، بانك مركزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی اقدام های لازم را به عمل آورند.
۷) ساخت و بهسازی راه های مواصلاتی محور ترانزیت شرق كشور
موقعیت جغرافیایی این منطقه از نظر ارتباط با آب های آزاد بین المللی در سرتاسر مرز جنوبی و همسایگی با كشورهای پاكستان و افغانستان و ۵ كشور آسیای مركزی از طریق تركمنستان در محدوده های شرقی و شمالی آن و نیازهای ارتباطی این كشورها كه به غیر از پاكستان همگی محصور در خشكی می باشند بر اهمیت تأكید بر استراتژی توسعه مبنی بر ترانزیت كالا در محور شرق می افزاید و لزوم ارتقای قابلیت های ترانزیتی و توسعه این قابلیت ها تا سطح استانداردهای بین المللی را به عنوان راهكار اساسی دستیابی به تعادل های ملی و منطقه ای خاطرنشان می سازد. توسعه محورهای ترانزیتی و جاده ای به استناد برنامه های مصوب توسعه كشور بر عهده وزارت راه و ترابری است. از این رو توسعه و تكمیل راه های مواصلاتی مسیر چابهار - سرخس به جاده های ترانزیتی درجه یك به شرح مندرج در مصوبه محور ترانزیت و حمل و نقل شرق كشور، بایستی در اولویت اول برنامه های اجرایی قرار گیرد.
۸) اتصال چابهار به شبكه گاز سراسری
تأمین انرژی مورد نیاز منطقه چابهار از دیرباز جزو چالش های اساسی و دغدغه های ذهنی مسئولان استان بوده است. در حال حاضر تأمین سوخت مصرفی مورد نیاز منطقه به وسیله چابهار به انجام می رسد كه سیستمی غیرقابل اتكا، پرهزینه و آلاینده بوده و تكافوی نیاز آتی صنایع سبك و سنگین مستقر در منطقه در بخش انرژی را نمی نماید. با عنایت به این كه در جلسات استانی هیأت دولت، سازمان مدیریت و برنامه ریزی موظف شد، اعتبار لازم برای خرید تجهیزات و لوله های خط انتقال گازرسانی به شرق كشور را به روش استفاده از فاینانس خارجی با تضمین دولت و یا استفاده از حساب ذخیره ارزی بررسی و در بودجه سال ۱۳۸۵ پیش بینی كند. تسریع در ساخت خط لوله انتقال گاز ایران به كشورهای پاكستان و هند و امكان اخذ انشعاب منطقه چابهار از خط مذكور، پاسخ مثبت به یكی از مهمترین ضرورت های توسعه صنعتی و عمرانی منطقه است كه متضمن دستیابی منطقه آزاد و ساكنین آن خطه از كشور به روشی سهل و ارزان جهت تأمین نیاز به سوخت مصرفی از یك منبع پایدار و غیرآلاینده است. سرعت عمل در اجرایی شدن پروژه فوق الذكر از سوی وزارت نفت، زمینه ساز ارتقای شاخص های رفاهی و توسعه صنعتی آتی منطقه و بستری مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی در مقوله صنایع مولد از جمله صنایع پتروشیمی و صنایع پائین دستی آن خواهد بود.
۹) تصویب آئین نامه اجرایی كالاهای متروكه
درحال حاضر به دلیل فقدان آئین نامه اجرایی كالاهای متروكه، تعیین وضعیت این قبیل كالاها با موانع قانونی روبه رو است و با توجه به توقف طولانی بخشی از كالاهای وارده به منطقه آزاد و عدم مراجعه صاحبان كالا برای پیگیری وضعیت كالای خود فضای بسیار زیادی از انبارهای محدود سازمان را اشغال می نماید ضمن این كه موجب بروز ضایعات نیز می شود لذا تصویب آئین نامه اجرایی بسیار ضروری است.
۱۰) ابلاغ آئین نامه اجرایی بند «ج» ماده ۳۵ قانون برنامه چهارم توسعه به گمرك ایران
ماده ۱۵ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد كشور و ماده ۳۵ برنامه چهارم توسعه كشور مقرر می دارد كه كالاهای تولید شده یا پردازش شده در مناطق آزاد هنگام ورود به سایرنقاط كشور به میزان ارزش افزوده و ارزش مواد داخلی و قطعات داخلی به كار رفته در آن مجاز و تولید داخلی محسوب و از پرداخت حقوق ورودی معاف خواهد بود.
۱۱) رفع معارض از اراضی منطقه
از جمله اقدامات دیگری كه برای سرعت بخشی در توسعه منطقه آزاد چابهار ضرورت دارد رفع معارض از اراضی منطقه است كه دراین زمینه مطالعاتی صورت گرفته است.
۱۲) تبدیل گمرك چابهار به گمرك تخصصی
باتوجه به حجم بالای واردات دركشور وعدم توانایی گمركات كشور بر ترخیص به موقع كالاهای وارد شده، موضوع تخصصی كردن گمركات كشور امری ضروری است و از آنجایی كه پیش بینی می شودمنطقه آزاد چابهار در آینده تبدیل به محور ترانزیتی در شرق كشور شود لذا در راستای ایجاد گمرك تخصصی برای واردات اقلامی نظیر قطعات یدكی خودرو، محصولات دارویی، ماشین آلات ، تجهیزات مكانیكی و الكترونیكی درمنطقه آزاد چابهار تصمیم مقتضی اتخاذ گردد. لازم به اشاره است واردات این نوع كالاها از طریق بندر چابهار منجر به گردش اقتصادی قابل ملاحظه ای در منطقه خواهد شد.
۱۳) مشاركت وزارتخانه های «صنایع و معادن» و «نفت» در گسترش صنعت درمنطقه
با توجه به اهمیت و نقشی كه منطقه آزاد چابهار می تواند در توسعه محور شرق كشور ایفا نماید ضرورت دارد درمطالعات استراتژیك صنعتی كشور كه در وزارت صنایع و معادن و نفت در حال انجام است، این موضع مورد توجه واقع شود. هدایت سرمایه گذاری دولت و شركت های تابعه به سمت احداث صنایع در منطقه آزاد چابهار از طریق انتقال بخشی از صنایع بزرگ وابسته به دولت و یا اجرای طرح های توسعه صنایع در آن منطقه در جذب سرمایه گذاران صنعتی داخلی و خارجی و همچنین استفاده ازمزیت های اقتصادی و جغرافیایی حائز اهمیت است.
۱۴) فراهم كردن مقدمات اجرایی شدن مصوبه محور ترانزیت و حمل و نقل شرق كشور
در مصوبه شماره ‎/۲۸۵۵۷ت ۲۹۷۳۸ هـ مورخ ۸۴‎/۵‎/۱ هیأت وزیران تكلیف هریك از دستگاه های اجرایی جهت عملیاتی كردن برنامه های توسعه محور شرق كشور به شرح ذیل تعیین شده است كه خلاصه ای از آن از نظرتان می گذرد :
▪ وزارت امور خارجه، وزارت كشور و وزارت امور اقتصادی ودارایی (گمرك ایران) موظفند اقدامات لازم را در راستای فعال سازی مرز میلك به عنوان مرز بین المللی ظرف مدت شش ماه انجام دهند.
▪ وزارت راه و ترابری موظف است در راستای ظرفیت بندر چابهار و همچنین ، محورهای مواصلاتی منتهی به آن رادر اولویت قرار دهد.
▪ سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای موظف است زمینه های لازم را برای جلب مشاركت بخش های غیردولتی در ساخت و بهره برداری از مجتمع های رفاهی - خدماتی ، فراهم كند. وزارت نفت موظف است نسبت به دادن مجوز احداث جایگاه موادسوختی در مجتمع های خدماتی و رفاهی محور ترانزیت و حمل ونقل چابهار در استان های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی اقدام كند.
▪ وزارت كشور و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی موظفند نسبت به تجهیز و ارتقای سطح خدمات ایمنی، اورژانس و اطفای حریق در شهرها و سایر نقاط به گونه ای كه هرنقطه از محور حداكثر ۵۰ كیلومتر از نزدیكترین ایستگاه آتش نشانی و خدمات اورژانس قرارداشته باشد، اقدام كند.
▪ تمامی دستگاه های ذیربط درامر ترانزیت كالا در این محور موظفند آئین نامه ها، مقررات و بخشنامه های لازم را به صورت شفاف و باثبات تدوین كنند تا ریسك سرمایه گذاری در طول محور به حداقل ممكن كاهش یابد.
▪ به منظور پیگیری، هماهنگی و نظارت بر اجرای این تصویب نامه ستادی تحت عنوان ستاد پیگیری مصوبه محور ترانزیت و حمل و نقل شرق كشور به ریاست وزیر راه و ترابری و متشكل از وزارت بازرگانی، وزارت اموراقتصادی و دارایی، رئیس دبیرخانه شورایعالی مناطق آزادتجاری - صنعتی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور و استاندار سیستان و بلوچستان تشكیل و ضمن انجام هماهنگی های لازم با دستگاه های ذیربط و پیگیری انجام وظایف تعیین شده را هر ۶ ماه یكبار ازطریق وزیر راه و ترابری به هیأت وزیران ارائه كند. (استانداران ذی ربط حسب مورد به ستاد یادشده دعوت خواهندشد).
▪ سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور موظف است تسهیلات لازم را برای انجام اقدام های مربوط به این تصویب نامه فراهم كند. وزارت راه و ترابری موظف است پس ازتكمیل و بهره برداری ازمحورهای اشاره شده در این تصویب نامه، نسبت به انجام عملیات زیر تا پایان برنامه چهارم توسعه كشور اقدام كند:
۱) ساخت باند دوم راه سنگ بست - فریمان - تربت جام
۲) بهسازی راه تربت جام - تایباد - دوغارون
۳) بهسازی راه قاین - ابراهیم آباد - تایباد
۴) بهسازی راه تربت حیدریه- خواف - تایباد
۵) پیگیری تكمیل راه هرات - اسلام قلعه (در كشور افغانستان) در چارچوب توافقات موجود
۶) تكمیل بهسازی مسیر ترانزیتی مشهد - سرخس
۷) بهسازی راه قاین - حاجی آباد - یزدان
۸) بهسازی راه بیرجند - میل۳
۹) ایجاد مسیر ترانزیتی بجنورد - پرسه سو
▪ همچنین وزارت راه و ترابری موظف است اقدامات زیر را تا پایان برنامه چهارم توسعه انجام دهد:
۱) تكمیل مطالعات اجرایی و شروع احداث راه آهن چابهار و اتصال آن به شبكه ریلی كشور ازطریق مشاركت.
۲) مطالعه و ساخت فرودگاه چابهار با مشاركت سازمان منطقه آزاد چابهار.
▪ وزارتخانه های راه و ترابری و بازرگانی موظفند برنامه ریزی لازم را برای استفاده از ظرفیت بندرچابهار معمول و برنامه اجرایی را اعلام كنند.
منبع : روزنامه ایران