رسوای وین

الفرید ژلی نک ، که اولین زن اتریشی و دومین زنی است که جایزه نوبل را دریافت می کند( در ٨ د سامبر ٢٠٠٤ ) از تبار نویسندگان جدلی مثل « کارل کروس » و یا « توماس برنارد » است . اوبا افشای رابطه قدرت و تبعیض، روی زخمهای کشورش که با وجدانی آسوده، گذشته اش را پنهان می کند، انگشت می گذارد؛ و اغلب مورد حمله و خشم رسانه های گروهی و دست راستی های محافظه کار قرار می گیرد که این موجب شده که گاهی با « تبعید به درون » به انزوا تن دردهد؛ تا جایی که در سال ٢٠٠٠ اجرای نمایشنامه هایش را دراتریش ممنوع کند.
در سال ١٩٩٥ هنگام مبارزات انتخاباتی در اتریش ، حزب دست راستی افراطی « ژورگه هایدر» با چاپ پوستر های تبلیغاتی که در آن نوشته شده بود « ژلی نک یا فرهنگ و هنر، کدامیک را دوست دارید؟ » او را مثل لقمه تبلیغاتی به سمت افکار عمومی پرتاب می کند.
« ژلی نک » مثل "گونتر گراس" آلمانی و برنده جایزه نوبل ١٩٩٩ ، به طور منظم تحت فشار وآزار قرار دارد، و از نور پروژکتور ها می گریزد. او برای دریافت جایزه ارزشمند نوبل به استکهلم نخواهد رفت؛ زیرا بیم آن را دارد که این جایزه به نام اتریش تمام شود.
او که به زعم مخالفانش « پورنوگراف » انقلابی و نویسنده « هنر منحط » می باشد، از سر طغیان روی به نوشتن روی آورده است. طغیان علیه پدر و مادری که می خواستند از او موسیقی دانی برجسته بسازند و همچنین علیه سرزمین مادری اش ؛ارثیه ای که برای بدوش کشیدن بسیار سنگین بود. « الفرید ژلی نک » از مادری کاتولیک وبورژوا وپدری یهودی که به وین انقلابی نزدیک و از نجات یافتگان کشتار یهودیان بود، در سال ١٩٤٦ در شهر « استری » اتریش، به دنیا آمد.
از همان چهار سالگی به مرکز شبانه روزی مذهبی سپرده شد و در هفت سالگی به کنسرواتوار موسیقی وین رفت و دوره تمرین های فشرده و سنگینی را متحمل گردید؛ بعد از اخذ دیپلم، دچار افسردگی عصبی شد. پدرش که مبتلا به جنون بود، در سال ٦٨ در بیمارستان روانی در گذشت . در این زمان او بیست و دو ساله است .
شاید این پدرش بود که عشق به کلمه را برای او به ارث گذاشت. در هر حال، دو سال پس از مرگ پدر، اولین رمان خود را در شیوه پاپ آرت نوشت : « عشق من، ما پرندگان دام گستریم » و شاید هم به علت طغیان علیه مادری که مبتلا به پارانویا بود؛ که به رغم این طغیان، او را تا مرگش در ٩٧ سالگی مداوا کرد. در رمان « نوازنده پیانو » رابطه جهنمی مادر و دختری را همزمان با رابطه خود و دیگر آزاری دختر و معشوقش ترسیم می کند. شهرت « الفرید ژلی نک » با این کتاب از مرزهای اتریش فراتر می رود. و این اولین رمان اوست که به همت خانم ژاکلین شامبون به زبان فرانسه انتشاریافته است.
مسئله ای که مدام در نوشته های “ « ژلی نک » تکرار می شود رابطه سلطه جنسی، اقتصادی و یا نژادی است که با سردی گزنده وزبانی وقیح و بی حیاو با امتناع از مراجعه به روانشناسی، تشریح می کند . رمان « لذت » که در واقع نوعی رمان شبه پورنوگرافیک است، در آلمان بسیار پر فروش بود. او در این کتاب زبان رکیک زنانه ای اختراع کرد؛ با باز گرداندن گفتمان های مردانه علیه خود آنها، نظام سلطه مردانه را بدون توسل به کلیشه های زن قربانی ، صلح طلب و خوب ویا مرد جلاد، خشن و بدجنس ، بررسی و آشکار می کند. زنان نیز که تربیت شان تحت تاثیر جامعه مرد سالار و مستبد، شکل گرفته، مثل مردان، احمق و طمعکار جلوه می کنند. با کتاب « فرزندان مردگان » در سال ١٩٩٥ است که اثر قطور ششصد و شصت صفحه ای اش را در باره گذشته مدفون شده اتریش می سازد. در مهمانسرای « گل رز کوههای آلپ » که بسیار تماشایی است، مردگان به میان زنده ها بازمی گردند تا طلب خود را باز ستانند.
امیدواریم که اعطای جایزه نوبل موجب شود تا بالاخره کارگردان های تئاتر نمایش نامه های او را به صحنه بیاورند شاید این روحیه انقلابی پیروانی پیدا کند.

Brigitte PATZOLD