چاق ها بیشتر رنج می کشند

چاقی در ایالات متحده و سایر كشورهای دنیا به شكل وحشتناكی در حال افزایش است و كم كم دارد ابعاد نگران كننده ای به خود می گیرد. بنابر گزارش مركز كنترل و پیشگیری از بیماری ها ، بیش از ۶۰درصد آمریكایی ها اضافه وزن دارند. سال ۱۹۶۴ این رقم ۲۳ درصد بود. مطالعات، ارتباط محكم اضافه وزن با انبوهی از مشكلات مرتبط با سلامت را نشان دادند؛ از دیابت تا بیماری عروق كرونری قلب و از رفلكس معده تا سكته مغزی. در سالهای اخیر پزشكان متخصص در زمینه دردهای مزمن خاطر نشان كرده اند سر و كله تعداد زیادی از افراد چاق در مطب های آنها پیدا شده كه از مشكلاتی نظیر دردهای مزمن كمر، باسن، پا، گردن، كف پا و سردردهای بسیار شدید به ستوه آمده اند و پزشكان این دو مقوله را به هم مرتبط می دانند.
دكتر دان ماركوس، متخصص دردهای مزمن در دانشگاه پتزبورگ آمریكا در گفت وگو با ABCNews گفته است: فكر می كنم بسیاری از پزشكان از اینكه درباره اضافه وزن بیمار با او صحبت كنند اكراه دارند، چون از بعد اجتماعی این مسئله چندان خوشایند نیست. اما اگر پزشك به بیمار هشدارهای لازم را ندهد، شانس بزرگی را برای بهبود وضعیت سلامت و خلاص شدن از شر درد از او دریغ كرده است.
نوك كوه یخ
اضافه وزن صرفا یك مشكل فیزیكی نیست. چاقی از بعد شخصی و اجتماعی مشكلات فراوانی را نیز برای بیمار ایجاد می كند. احساس كمبود انری و خستگی مفرط از یك سو و ناتوانی فیزیكی در انجام كارهای روزمره مشكلات روانی را نیز برای افراد چاق ایجاد می كند، اما كلید این مشكلات هم اضافه وزن است.
دكتر شهرام صادقی متخصص طب فیزیكی، عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی ایران و medical director} كلینیك چند تخصصی درد جهاد دانشگاهی ایران در مورد مشكلات فیزیكی مرتبط با چاقی می گوید: به طور كلی اكثر بیمارانی كه زانو درد و كمردرد دارند وزنشان بالاست و این شایع ترین مشكلات فیزیكی افراد چاق است.
وقتی شكم بزرگ می شود، قطر كمر زیاد می شود و فشار روی ستون فقرات زیاد شده و باعث درد در ناحیه پشت می شود. در برخی افراد كه كانال نخاعی آنها مستعد تنگی است افزایش قوس كمری كه با چاقی ایجاد می شود باعث شروع علایم تنگی كانال می شود مثل درد ناحیه كمر كه به اندام های تحتانی (پاها) انتشار پیدا كرده و همراه با گزگز و مورمور، بخصوص در كف پاهاست و وضعیت بسیار ناخوشایند برای بیمار ایجاد می كند. این علائم با ایستادن و راه رفتن تشدید و با نشستن بهتر می شوند. در عین حال بالا بودن وزن، فشار روی زانوها را بالا برده و باعث زانو درد می شود.
او می افزاید: در یك تحقیق ثابت شده است كه كوچك شدن حجم شكم باعث كاهش كمر درد می شود. یكی از مشكلات جالبی كه افراد چاق با آن دست به گریبان می شوند كاهش توان بدنی است. شاید برعكس به نظر برسد افراد چاق قدرت بدنی بالاتری دارند، ولی تحقیقات علمی چیزی غیر از این می گویند. دكتر صادقی می گوید: برای توضیح این مسئله باید واه ای به نام شكنندگی را تعریف كنیم. شكنندگی حالتی است كه در آن احتمال ناتوانی افزایش می یابد، البته منظور این نیست كه فرد مثلا معلول باشد.ناتوانی یعنی عدم توانایی در انجام یك كار مشخص. تحقیقات نشان داده افراد با قدرت نسبی كم، شكننده تر هستند. برخلاف تصور عموم منظور از شكنندگی صرفا ضعیف بودن نیست، بلكه منظور نسبت قدرت بدنی به وزن شخص است. یعنی مثلا فردی با وزن ۵۰كیلوگرم كه قدرت یكی از عضلات او ۱۰واحد است از فردی كه وزنش ۱۰۰ كیلو و قدرت همان عضله اش ۱۵واحد است، قدرت بیشتر و وضعیت فیزیكی بهتری دارد. بدین ترتیب می توان مشكلات بدنی افراد چاق را بهتر درك كرد. وقتی میزان شكنندگی فرد افزایش پیدا می كند، شخص بتدریج به وضعیتی می رسد كه حتی قادر به انجام كارهای روزمره نیست. در اینجا دو راه درمانی وجود دارد؛ افزایش قدرت بدنی یا كاهش وزن.
بیماری قابل درمان
چاقی یك بیماری است. اگر هم بیماری نباشد عامل ده ها بیماری است. این معضل را باید به هر نحو درمان كرد. محققان آمریكایی و اروپایی به طور مداوم نسبت به افزایش خطرناك چاقی در تمام دنیا هشدار می دهند. جدا از انواع و اقسام بیماری هایی كه قبلا ذكرشان رفت، افراد چاق بیشتر درد می كشند و دیرتر بهبود می یابند و این مشكل در سراسر زندگی گریبانشان را رها نمی كند. محققان می گویند چاقی باعث ایجاد اختلال در جریان گردش خون شده و باعث بروز التهاب در پشت و ایجاد سردردهای شدید می شود.
دكتر صادقی درباره درمان چاقی می گوید: برای كاهش وزن بهترین روش تلفیق ریم غذایی و ورزش است. پیاده روی و دوچرخه (چه ثابت و چه متحرك) بهترین ورزش ها برای كاهش وزن هستند. تحقیقات در این زمینه نشان داده بین سه ورزش قدم زدن، دوچرخه ثابت و شنا، افرادی كه در دو گروه قدم زدن و دوچرخه ثابت مورد مطالعه قرار گرفته و بیشتر از ۳۰ دقیقه در روز ورزش كرده بودند، حتی بدون ریم، وزن كم كرده بودند. اما شناگران ۱۰ درصد اضافه وزن داشتند كه البته تمام این اضافه وزن، افزایش حجم عضلانی بوده است. اما كسانی كه ۶۰ دقیقه در روز به مدت ۶ ماه پیاده روی كرده یا با دوچرخه ثابت ورزش كرده بودند، بدون ریم غذایی ۱۲ درصد وزن كم كردند كه تمام وزن كم شده چربی بوده است.
دكتر صادقی در مورد ورزش های مناسب برای افرادی كه آرتروز زانو یا كمر درد دارند، می گوید: این افراد باید حتما وزن كم كنند اما ملاحظات خاص در مورد ورزش كردن آنها باید مد نظر قرار گیرد. مثلا راه رفتن معمولا درد آنها را بیشتر می كند. به هر حال تجویز اول همان پیاده روی است. اما اگر پیاده روی سبب افزایش درد شود، ورزش باید فورا قطع شده و بیمار حتما به پزشك معالج مراجعه و با او مشورت كند. متاسفانه بسیاری از بیماران به رغم درد همچنان ورزش خود را ادامه می دهند كه نه تنها مفید نیست بلكه بسیار هم مضر است و بیماری را شدیدتر می كند.
برای كسانی كه آرتروز زانو و كمر درد دارند، مناسب ترین درمان راه رفتن در آب است به شرطی كه آب تا حدود سینه بالا آمده باشد چون آب باعث كمتر شدن فشار وزن روی مفاصل می شود.
دكتر صادقی می افزاید: این ورزش ها حداقل ۳۰ دقیقه و ترجیحا یك تا ۲ ساعت در روز و هر هفته باید انجام شوند.
مشكلات كلیشه ای
بحث مشكلات فرهنگی جامعه ایران دیگر به كلیشه ای مضحك تبدیل شده است. اگر درباره هر چیزی اینقدر صحبت شود و راه حلی درست ارائه نشود، وضع بهتر از این هم نخواهد بود. در مورد چاقی متاسفانه ریم غذایی نادرست و كم تحركی مشكلی ریشه ای و فرهنگی است.
دكتر صادقی می گوید: متاسفانه كم تحركی جزئی از فرهنگ ماست. افراد معمولا حاضر به افزایش فعالیت فیزیكی خود در حد استاندارد نیستند. در شرایطی كه فواید ورزش بر اعضای مختلف بدن و سلامت كلی ثابت شده است، افراد حاضر به انجام آن نیستند و همیشه همین نداشتن وقت را بهانه می كنند در صورتی كه ۹۰ درصد همین افراد با یك برنامه ریزی مناسب براحتی می توانند ۳۰ دقیقه در روز را برای ورزش كنار بگذارند. همین ورزش نكردن و كم تحركی باعث چاقی و كاهش قدرت بدنی و در نتیجه افزایش شكنندگی فرد می شود. در این حالت تغذیه نامناسب هم مزید بر علت خواهد بود.
اما گویا مشكلات پزشكان آمریكایی برای آگاهی دادن به بیماران در زمینه چاقی در ایران كمتر است. دكتر صادقی می گوید: البته چاقی در ایران هم افزایش زیادی داشته است ولی خوشبختانه ما راحت در این زمینه با بیمار صحبت می كنیم. بسیار كم هستند افرادی كه نپذیرند چاق هستند یا از اینكه بگوییم چاق هستند ناراحت شوند.
دكتر صادقی خاطرنشان می كند: باید فرهنگسازی در زمینه ورزش و افزایش تحرك بدن صورت گیرد چون در حال حاضر چاقی، مشكلات بدنی نظیر كمر درد، گردن درد و موارد مشابه به وفور بین مردم قابل مشاهده است.
در عین حال درمان هایی نظیر لیپوساكشن یا كوچك كردن حجم معده هم مشكلات متعدد و خاص خود را دارد.
درباره مشكلات و عوارض لیپوساكشن و جراحی معده صحبت كرده ایم. ورزش در درجه اول و ریم غذایی در كنار آن مطمئن ترین و كم خطرترین راه های خلاص شدن از شر چربی های اضافی هستند.

منبع : خبرگزاری فارس