تاثیر نور بالا در رانندگی بر چشم انسان

در هنگام رانندگی بارها برای همه ما پیش آمده با خودروهایی مواجه شویم که با استفاده از نوربالا حرکت می کنند. نوربالای خودروها خواص متعددی دارد، ولی یک عیب بزرگ هم دارد. از جمله خصوصیات مثبت آن روشن کردن جاده در تاریکی شب است. اما ویژگی منفی آن تأثیر خطرناکی است که بر دید و بینایی راننده مقابل می گذارد، به عبارتی خودرویی که از روبه رو می آید در فضای نوربالای خودروی مقابل کاملاً احاطه می شود.
معمولاً نوربالای خودروهای روبرو از فاصله ۶۰۰ متری چشم را ناراحت می کند. میزان ناراحتی تا فاصله ۲۰۰ متری بستگی به شدت نور دارد. در فواصل کمتر تأثیر نور بر شبکیه بیشتر می شود و هنگامی که فاصله به پنجاه متر برسد شدت تأثیر به حداکثر می رسد. بعد از این مرحله برای راننده، دید ممکن نیست، زیرا سلول های استوانه ای شبکیه که مسئول دیدن هستند، وظیفه اصلی و طبیعی خود را از دست داده و به همین دلیل در چشم ما پدیده «درخشش» به وجود می آید.
شبکیه چشم انسان تحت تأثیر تصاویر وارده قرار می گیرد و آنچه در آن نقش می بندد به شدت و ابعاد نور بستگی دارد. از طرف دیگر مردمک چشم نسبت به شدت نور وارده، تنگ و گشاد می شود. وقتی مردمک به طور ناگهانی با یک دسته نور بالای شدید خودروی مقابل مواجه شود، چشم زمان لازم برای تطابق با آن را ندارد، لذا سوزش دردناکی داخل کره چشم احساس می شود.
در حالت طبیعی زمان لازم برای تنگ شدن مردمک چشم چهار ثانیه است که برای باز شدن به چهار برابر این زمان نیاز دارد، اما در موقع رویت ناگهانی نور شدید، این حالت مختل می شود.
رابطه بین شدت نور، زمان انبساط و انقباض مردمک، سن راننده و سلامتی عمومی او به صورت یک معادله لگاریتمی است، یعنی هرچه به شدت نور اضافه شود، مردمک با سرعت بیشتر تنگ می شود و در نتیجه مقدار نور وارده به چشم محدود می شود.
راننده هنگام رانندگی در شب و حین عبور از مسیرهای متفاوت تحت تأثیر نورهایی با شدت های مختلف قرار دارد. علاوه بر آن میزان روشنایی راه نیز موثر است که به عنوان نمونه به تونل های خارج از شهر می توان اشاره کرد. در چنین حالاتی اعتماد راننده در روشنایی راه به چراغ خودرو است.
به طور کلی شدت روشنایی راه با اختلاف منابع نور، متفاوت بوده و در روز، تابع زمان و مکان است، لذا معمولاً راننده زمان حرکت و مسیر سفر خود را با شدت نور خورشید در هنگام صبح، ظهر یا غروب تنظیم می کند. هنگامی که در خودرو به طور ناگهانی با نوربالا مواجه می شویم، پدیده درخشش در نهایت شدت خود است که در این حالت تمام میدان دید موقتاً از بین می رود.
این نور شدید، در شب نه تنها بر تطابق چشم با نور و تاریکی اثر گذاشته و سبب کاهش قدرت دید و افزایش زمان عکس العمل می شود، بلکه با تأثیر بر ساختار چشم، قدرت تشخیص فواصل بین اجسام را نیز کاهش می دهد.
اگر راننده ای بخواهد در شب رانندگی کند، نباید خود را در روز در معرض نور شدید قرار دهد. با اینکه تعداد رانندگانی که بر اثر استفاده خودروهای مقابل از نوربالا دچار حادثه می شوند قابل توجه است، معهذا تاکنون یک راه حل ریشه ای برای این مشکل پیدا نشده است. در این ارتباط استفاده از عینک های رنگی در شب نیز روش درستی نیست، زیرا دقت دید را کاهش می دهد.
استفاده از نوربالا جداً خطرناک است، به خصوص در مناطق مسکونی که رفت وآمد عابران زیاد است. بعضی از محققان استفاده از نوربالا را سبب افزایش تصادفات و مرگ و میر ناشی از آن می دانند. استفاده از نوربالا دارای خطرات زیادی است و نه تنها برای خود ما و دیگران خسارت های مادی و جانی فراوانی را به همراه دارد، بلکه به اقتصاد کشور نیز لطمه می زند.
لازم به ذکر است استفاده از عدسیهای با رنگ زرد کمرنگ برای رانندگی شب توصیه می شود.

منبع : سایت انجمن اپتومتری خراسان