تصویری که راه به بیراهه برد

دنیای سرمایه داری همه چیز را بدل به کالا و سرمایه می کند، حتی ارنستو چه گوارا را؛ مردی که هیچ گاه پشت میز نشستن را دوام نمی آورد و همیشه لباس رزم را به تن اش برازنده می دید. تصویر چه گوارا چند سالی است که روی تی شرت جوانان امریکایی و اروپایی خودنمایی می کند و برخی این را مرگ دوباره او می دانند. این جوانان اما به هیچ وجه سودای انقلابی گری ندارند و نمی خواهند تغییری در دنیا ایجاد کنند و تنها تصویر چه گوارا با آن کلاه چپ اش شادشان می کند. حتی ابراز روشنفکری و این حرف ها هم در کار نیست. فقط ظاهر ماجرا اهمیت دارد. عکسی که در مقابل داریم، آن عکس معروف روی تی شرت ها نیست که آلبرتو کوردا عکاس نامی کوبا آن را ثبت کرده بود، اما نزدیکی های فراوانی است میان این و آن. چه گوارای این عکس مردی است که به کمک همرزمانش به تازگی در کوبا به پیروزی رسیده است. چه گوارا چند پست مهم در دولت جدید کوبا به دست آورد، از جمله سفیر، رئیس بانک مرکزی و وزیر صنایع. اما او مرد این کارها نبود. بعد از مدت کوتاهی به کنگو و بعد به بولیوی رفت و در سال ۱۹۶۷ و در عملیاتی که همگان نقش سیا را در آن شهادت می دهند، دستگیر و تیرباران شد.پیکر مرد چریک را نظامیان در گور گمنامی دفن کردند، اما در سال ۱۹۹۷ بقایای جسد او را به کوبا بردند و مقبره باشکوهی برایش برپا کردند. مجسمه یی هم در محل اعدام «چه» در بولیوی برپا کرده اند تا یاد او گرامی بماند.
قتل چه گوارا در بولیوی اعتراضات گسترده یی در سراسر جهان برانگیخت. تا آن زمان کمتر کسی به تصویر چریک توجه داشت. در این روزها بود که یک ناشر ایتالیایی چپگرا عکس مشهور چه گوارا را در قالب پوستر منتشر کرد؛ همان عکسی که این روزها روی تی شرت ها نقش بسته است. تصویر «چه» خیلی زود بدل به نماد انقلابی گری شد و کسی که آن را همراه می داشت، دچار دردسر می شد. «چه» که هیچ وقت تمایل به خودنمایی نداشت، تنها لحظه یی کوتاه قبل از سخنرانی فیدل کاسترو روی صحنه آمد تا جمعیت صد هزار نفری علاقه مندان را ببیند و همین فرصت کافی بود تا عکاس کوبایی شمایل معروف چه گوارا را رقم بزند.
تصویر «چریک قهرمان» اما دردسرهای فراوانی برای عکاسش ایجاد کرد، کمتر جایی در آن روزها راضی به چاپش می شد، در حالی که در سال ۲۰۰۰ شرکتی در انگلستان از تصویر او برای تبلیغ یک مشروب الکلی استفاده کرد. عکاس شکایت کرد و استدلالش این بود که اگر چریک بود هرگز راضی به تبلیغ چنین چیزی نبود. چه گوارا در این عکس جوانی ۳۱ ساله است؛ مردی که پیش از رسیدن به ۴۰ سالگی درگذشت، مردی که فرزندانش گرچه سیاسی و مبارز نشدند، اما همواره خود را در کنار نیروهای انقلابی قرار دادند. آنها در سال قبل سفری به ایران داشتند و از این همه علاقه به پدر چریکشان به وجد آمدند.

منبع : روزنامه اعتماد