آیا یک برخورد آسمانی سبب " مرگ عظیم" شده است؟

نزدیک ربع قرن است که زمین شناسان دریافته اند برخورد عظیمی در انقراض دایناسورها و تعداد زیادی از دیگر موجودات زمین در ۶۵ میلیون سال پیش نقش داشته است (یا احتمالا دلیل اصلی بوده است. ) . سر انجام اثر این حادثه ، حفره ای با عرض ۱۸۰ کیلومتر ، در پایینتر از جایی که امروزه شبه جزیره یاکاتان مکزیک است، کشف شد.
در طول سالها ، محققان در طول دوره های مختلف زمین شناسی به دنبال مدرکی بودند که برخورد و نابودی مقدار وسیعی از حیات را به یکدیگر مربوط سازد. مهمترین آنها ، پایان فعالیت دوره پرمیان و بایر شدن زمین در ۲۵۱ میلیون سال پیش بوده است: در یک نگاه اجمالی، ۹۰ تا ۹۵ درصد از موجودات از بین رفتند. هیچ توضیح کافی برای انقراض پرمیان- تراسیک ، که مرگ عظیم نامیده می شود، تا کنون مورد توجه قرار نگرفته است.
امروزه ، هفت زمین شناس ، با هدایت Luann Becker (دانشگاه کالیفرنیا) ، ادعا می کنند که شواهدی برای برخورد عظیم در حواشی شمال غرب استرالیا یافته اند. در شماره ۱۳ می نشریه ScienceExpress ، آنها ادعا می کنند که ارتفاع Bedout ، فلات گسترده ای که حالا به طور عمیقی در زیر رسوب کف دریا پوشانده شده، به راستی مرکز بالارفته از یک حفره برخورد، و از نظر اندازه قابل مقایسه با صخره بزرگ یوکاتان است.
این تفکر که Bedout ، یک محل برخورد است ۸ سال پیش توسط زمین شناس نفت، John Gorter ، پیشنهاد شد. ولی این نظر مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه Becker و شریکش Robert J.Poreda (دانشگاه رچستر) ، قسمت درونی نمونه های استخراج شده از مرکز مرتفع Bedout را مورد بررسی قرار دادند.
“ ما فورا متوجه شدیم که این یک سنگ آتش فشانی معمولی نیست” Poreda در کنفرانس مطبوعاتی دیروز گزارش داد. بررسی دقیق تر ، وجود سنگهای سخت و مذاب را آشکار کرد. مدرکی که اعضای گروه را متقاعد کرد که Bedout واقعا توسط یک برخورد شکل گرفته است.
تاریخ ایزوتوپیک در سنی بین ۲۵۰.۷ ± ۴.۳ میلیون سال ، که مقداری نزدیک به سن انقراض است، بدست آورده شده است. همینطور آنها شواهدی ذکر کرده اند از ذرات رادیواکتیو موجود در جو( شامل خرده سنگهای آسمانی) ، حاصل ازتند بادهایی در آنتارکتیکا ، چین و ژاپن، که از ادعای برخورد حمایت می کنند.
Poreda و Becker و همکارانشان می گویند که کار زیادی لازم است تا اینکه Bedout بتواند اجبارا به انقراض مربوط شود، ولی قبلا دیگر متخصصان برخورد شروع به توضیح شک و تردیدهای مختلف کرده اند. برای مثال ، Andrew Glikson ( دانشگاه بین المللی استرالیا) ، وقتی یک هسته سوراخ شده Bedout را آزمایش کرد ، هیچ مدرکی پیدا نکرد که نشان دهد سنگ از یک برخورد حاصل شده است.
متخصصان برخورد دیگری هم در شگفتند که چطور مرکز حفره بالا برنده ای با وجود اینکه هیچ یک از لبه های خارجی آن آشکار نیستند، توانسته باقی بماند. و هیچ کدام از لایه های مرزی پرمیان-تراسیک وجود ایرودیوم را نشان نمیدهند، عنصر مشخصی که در پوسته زمین کمیاب است اما در سنگهای آسمانی وجود دارد.
کارشناس انقراض ، Douglas H. Erwin ( موزه بین المللی تاریخ طبیعی ) مدرکی پیدا کرد که Bedout را به مرگ عظیم شگفت انگیز مربوط کند ولی نتیجه ای نداشت. او می گوید: " لازم است که ما تایید کنیم که اینها (حوادث) دقیقا در یک زمان اتفاق می افتاده اند.” .علاوه بر این ، خیلی از دیرینه شناسان به مقدار زیادی از مواد مذاب آتشفشانی جاری شده در جایی که امروزه سیبری است به عنوان دلیلی برای انقراض پرمیان- تراسیک اشاره می کنند.
آتش فشانها ، در حدود ۲ میلیون کیلومتر مکعب از سنگهای ذوب شده را فوران کرده اند که مساحتی به اندازه اروپا را می پوشاند. فوران ، جو زمین را با مقدار کافی کربن دی اکسید و گازهای مهلک مسدود کرده، تا مانع اثرهای گلخانه ای ناگهانی شود. این تحول آب و هوایی ، باعث از بین رفتن سریع حیات حداکثر تا ۱۶۰۰۰۰ سال شده است.

مطلب از: فریده قزوینی

منبع : انجمن نجوم آماتوری ایران (IAAS)