ایمنی و سلامت

محیط نیز همچون عادات شخصی قادر است بر سلامت تأثیر بگذارد؛ اما می توان تا حدی آن را تعدیل كرد. حوادث از علل عمده مرگ و آسیب دیدگی‌های وخیم می‌باشند، به ویژه در افراد مسن و خردسالان. عواملی چون شرایط آب و هوایی خاص و ویژگی‌های محیطی منزل یا محل كار از جمله دیگر خطراتی هستند كه برای سلامت وجود دارند. لیكن با شناسایی خطرات بالقوه و اجرای اقداماتی برای پیشگیری از آنها می‌توانید به آسانی از خطراتی كه در خانه یا محل كار یا حین مسافرت وجود دارند، اجتناب كنید.
● ایمنی در خانه و سلامت
حوادث از مخاطرات عمده‌ای می‌باشند كه برای سلامت وجود دارند. تقریباً نیمی از حوادث وخیم درخانه روی می دهند و بیش از همه افراد مسن و خردسالان آسیب می بینند. افراد مسن بیشتر مستعد افتادن هستند، در حالی كه خردسالان در معرض خطر قابل توجه مسمومیت با مواد سمی خانگی می‌باشند. آتش از دیگر مخاطرات موجود است. خطر قابل توجه دیگری كه برای سلامتی وجود دارد از بهداشت ضعیف آشپزخانه ناشی می‌شود كه در نتیجه آن ممكن است مسمومیت غذایی روی دهد. برای آن كه به زمین نیفتید، كاری كنید كه نور خانه زیاد باشد، قالیچه‌ها و پا دری‌ها بر روی زمین حركت نكنند و كف خانه مرتب باشد. اگر در خانه بچه كوچك دارید، برای پلكان، درب حفاظ بگذارید تا مانع افتادن او از پلكان شوید. داروها، مایعات شوینده، مونوكسید كربن (گازی كه در اثر سوختن مواد سوختی آزاد می شود) و سرب از جمله مواد سمی می‌باشند. باید مواد سمی را دور از دسترس كودكان نگاه دارید. برای پیشگیری از تجمع مونوكسید كربن، هر سال دودكش‌ها، دستگاه‌های گرمایش و وسایل گازسوز را بازرسی كنید و هیچگاه ماشین هایی را كه بنزین سوز می‌باشند، در گاراژهای بسته روشن نگذارید. برای پیشگیری از مسمومیت با سرب، باید فردی كه متخصص در این امر باشد، لوله‌های سربی را جایگزین كند و رنگی را هم كه بر روی دیوارها زده شده (معمولاً در خانه های قدیمی) و حاوی سرب است، بتراشد. از آتش یا اجسام داغ با احتیاط استفاده كنید؛ برای مثال اگر سیگاری می‌باشید، حتماً پس از اتمام سیگار كشیدن، سیگار و كبریت خود را خاموش كنید. برای پیشگیری از آتش سوزی‌های الكتریكی، زیادی از پریز، برق نكشید. مواد آتش زایی مثل رنگ را در انبار یا گاراژ نگاه دارید. علاوه بر آن همیشه در آشپزخانه پتوی ضد حریق یا كپسول آتش نشانی داشته باشید و بر روی سقف هم دود یاب نصب كنید تا در صورت بروز حریق آن را شناسایی كند. برای پیشگیری از مسمومیت غذایی، آشپزخانه را تمیز نگاه دارید، غذا را كاملاً بپزید و غذاهای فاسد شدنی رادر یخچال نگاه دارید. غذا را در ظرف درز گرفته و بی‌منفذ قرار دهید و قبل از انقضای تاریخ مجاز، آن را مصرف كنید.
● استفاده از درب حفاظ راه پله
برای آن كه مانع از افتادن كودك شوید، هم در پایین و هم در بالای پلكان درب حفاظ بگذارید. دقت كنید ارتفاع درب حفاظ بیشتر از آن باشد كه كودكتان بتواند از آن بالا برود. تنظیم كننده‌های پهنا، امكان می‌دهند تا درب حفاظ برای هر راه پله‌ای اندازه باشد. عمود بودن میله‌ها، مانع از آن می‌شود كه كودك بتواند از درب حفاظ بالا رود.
● ایمنی در حیاط و باغ
بیشتر خطراتی كه در باغ یا حیاط وجود دارد ناشی از استخرها یا حوضچه‌ها، گیاهان یا مواد شیمیایی سمی، وسایل باغبانی، منقل كباب‌پزی یا جوجه‌پزی و وسایل بازی است. حوضچه‌ها ممكن است برای خردسالان خطرناك باشند، زیرا ایشان ممكن است حتی در آبهای كم عمق هم غرق شوند. هنگامی كه كودكان در اطراف حوضچه‌ها بازی می‌كنند، دقت كنید و بر آنها نظارت داشته باشید. گیاهان سمی ممكن است موجب علایمی از قبیل تحریك و خارش پوست و در صورت بلع، تحریك اعضای داخلی و استفراغ شوند. برخی از گیاهان ممكن است مرگبار هم باشند، به كودكانتان بیاموزید كه لمس یا خوردن گیاهان ممكن است خطرناك باشند. اگر فرزندتان گیاهی را خورده باشد، فوراً با پزشك خود تماس بگیرید و كودك را همراه با نمونه‌ای از گیاه به بیمارستان ببرید. اگر برای باغبانی از مواد شمیایی سمی استفاده می كنید، آنها را در انبار یا گنجه قفل‌دار قرار دهید. به جای استفاده از مواد سمی، می‌توانید از روش های ایمن‌تری مثل درآوردن علف‌های هرز با دست یا استعمال حشره كش‌های عاری از مواد شیمایی بهره بجویید. هیچ گاه وسایل خطرناك یا برنده را در محل‌های در دسترس كودكان قرار ندهید و هرگاه هم خود از این وسایل استفاده می‌كنید، لباس‌های ایمنی لازم را بپوشید. حشراتی چون زنبور و پشه می‌توانند و نیش بزنند. زهر این حشرات ممكن است موجب واكنش‌های حساسیتی شود. واكنش‌های حساسیتی شدید (آنافیلاكسی) ممكن است مرگبار باشد. برای محافظت از خود، دست و پای خود را پوشیده نگاه دارید و مواد دافع حشرات بر روی پوست خود استعمال كنید.
● وسایل ایمنی
هنگام استفاده از دستگاه هایی همچون چپرچین از وسایل ایمنی استفاده كنید. مثلاً دستكش‌های ضخیم بپوشید، با گذاشتن عینك ایمنی، چشم خود را از ذرات پرتاب شونده به سمت خود، محافظت كنید و یك محافظ گوش هم به سر داشته باشید تا مانع از شنیدن سر و صدا شود.
● حیوانات خانگی و ایمنی
حیوانات ممكن است موجب حساسیت و انتشار بعضی از عفونت‌ها و انگل‌ها به افراد شوند. مدفوع گربه و سگ ممكن است حاوی موجودات ریز خطرناكی مثل تخم كرم توكساكارا باشد. این تخم‌ها در صورت بلع ممكن است موجب توكسوكاریاز شوند. این بیماری ممكن است منجر به كوری شود. مدفوع گربه ممكن است حاوی انگل توكسوپلاسما هم باشد كه این انگل به جنین زنان باردار، صدمات وخیمی وارد می‌كند. مرتب، حیوانات دست آموز خود را تمیز كنید و به روشی بهداشتی مدفوع آنها را دور بریزید. به كودكانتان بیاموزید بعد از لمس حیوانات دست خود را بشویند. از آن جایی كه بعضی از حیوانات دست آموز مثل سگ، ممكن است گاز بگیرند، نباید هیچ گاه كودك را با آنها تنها گذاشت.
● ایمنی در آفتاب
مواجهه بیش از حد با نورخورشید ممكن است منجر به آفتاب سوختگی، گرمازدگی و درد درازمدت، مشكلات وخیمی همچون سرطان پوست شود. بالاخص در صورتی كه موی قرمز یا بور و چشمان سبز یا آبی داشته باشید، بیشتر در معرض خطر هستید. زیرا ملانین ـ (رنگدانه ای كه نور فرابنفش را جذب می كند) ـ كمتری در پوستتان وجود دارد. برای به حداقل رساندن آسیب دیدگی ناشی از آفتاب، هیچكس نباید در اواسط ظهر در معرض نور خورشید باشد و اگر بیرون از خانه باشید، حتماً پوست و چشمان خود را محافظت كنید. كلاه لبه پهن به سر بگذارید و پیراهن آستین بلند و شلوار یا دامن بلند بپوشید. از كرم های ضد آفتاب با عیار محافظتی ضد محافظت در آفتاب«SPF» مناسب برروی پوست خود استعمال كنید. هرچه عیار محافظتی بیشتر باشد، در برابر آفتاب محافظت بیشتری ایجاد خواهد شد. كرم ضد آفتاب را باید ۳۰-۱۵ دقیقه قبل از بیرون رفتن استعمال كرد و هر ۲۴ ساعت آن را تجدید نمود.
● محافظت از پوست كودك
شیرخواران و كودكان چون پوست ظریفتری دارند، بیشتر در خطر آفتاب سوختگی قرار دارند. شیرخواران را به دور از نور آفتاب نگاه دارید و به كودكان هم حتماً لباس مناسب بپوشانید و برایشان كرم ضد آفتاب استعمال كنید.
● ایمنی در حین كار
همكارهای اداری و هم كارهای بدنی، ممكن است متضمن خطراتی برای سلامتی باشند. عاقلانه است كه خطرات بالقوه مرتبط با كارتان را دریابید و برای پیشگیری از آن،‌ اقدامات لازم را انجام دهید. در صورت لزوم از كارفرمای خود بخواهید تا به شما در به حداقل رساندن این خطرات كمك نماید. كار اداری به ندرت خطری برای ایمنی جسمی دارد، اما ممكن است موجب شروع برخی از مشكلات برای سلامت فرد شود. دو مورد از شایع ترین مشكلات جسمی عبارتند از كمردرد ـ در اثر وضعیت قرارگیری نامناسب فرد در هنگام نشستن در پشت میز تحریر ـ و آسیب دیدگی ناشی از كشیدگی های مكرر ـ نوعی كشیدگی عضلانی كه به علت حركات تكراری مثل ماشین نویسی كردن پدید می آید. یكی دیگر از مشكلات شایع استرس های روانی می باشند (ص ۳۲) كه ممكن است در اثر عواملی چون شرایط طاقت فرسا یا روابط نامناسب با همكاران پدید آمده باشند. برای پیشگیری از مشكلات جسمی، حتماً باید محل كارتان خوب تهویه شود و كاملاً روشن باشد. اگر زیاد ماشین نویسی می كنید، حتماً باید مچ دستتان در حین كار بر جایی تكیه داشته باشد. در صورت مواجهه با شرایط پر استرس، سعی كنید مشكل را برطرف كنید یا در صورت لزوم قبل از آن كه مشكل بر سلامت شما تأثیر بگذارند درصد كمك برآیید.
● محل كار
میزتحریر و تجهیزات خود را به گونه‌ای مرتب كنید كه در وضعیت صحیح قرار گرفته باشند. طوری بنشینید كه ضامن وضعیت‌گیری مناسب شما باشد و به شما امكان دهد تا با راحتی تمام از صفحه كلید استفاده كنید.
● محل كار
بسیاری از انواع كارهای بدنی خطرناكند. كاركردن با ماشین آلات یا اجسام سنگین ممكن است شما را در معرض خطر آسیب دیدگی قرار دهد، مواد شیمیایی بسیار سمی می‌باشند یا آثار مضری بر بدن ـ مثل سوختگی پوست ـ دارند. بعضی از انواع گرد و غبار مثل سیلیس (موجود در ماسه و بعضی از سنگ‌ها) و آزبست، در صورت استنشاق به شش‌ها صدمه می‌رسانند. سر و صدای زیاد و دمای بالا از جمله دیگر خطرات محل كارند. كارفرما باید شما را از هرگونه خطری آگاه كند و تجهیزات محافظت‌كننده را در اختیار شما قرار دهد. اگر برای خودتان كار می‌كنید، برای محافظت خود خطرات را بیابید و حتماً از قوانین ایمنی در حین كار تبعیت كنید.
● ایمنی در جاده
حوادث نقلیه در جاده‌ها موجب هزارن مورد مرگ و آسیب دیدگی در سال می شود. تقریباً همه حوادث ناشی از اشتباهات افراد است تا نقایص وسایل نقلیه. یكی از علل عمده اشتباهات در رانندگان، مصرف الكل است. بی‌تجربگی، مصرف دارو و خستگی از جمله دیگر علل می باشند. این عوامل قادرند واكنش راننده را به تأخیر اندازند و قضاوت او را مختل كنند. رانندگان باید به هیچ وجه خسته نباشند یا الكل مصرف نكرده باشند و نیز باید بدانند كه هیچ یك از داروهایی كه مصرف می كنند موجب احساس خواب آلودگی نمی‌شود. همه افرادی كه در ماشین می‌نشینند باید كمربند ایمنی ببیندند. خردسالان باید صندلی های مخصوصی داشته باشند كه مناسب اندازه و وزن آنها باشد. موتورسواران و دوچرخه سواران باید كلاه ایمنی و لباس هایی داشته باشند كه آنها را در برابر شرایط نامناسب جوی و آسیب دیدگی محافظت نماید. ایشان باید از سالم بودن چراغ‌هایشان اطمینان حاصل نمایند و باید لباس های براق یا منعكس كننده نور بپوشند تا دیگران آنها را در جاده خوب ببینند. عابران پیاده باید از پیاده رو بگذرند و هنگام عبور از خیابان، از روی خط‌كشی‌های مخصوص عابران پیاده رد شوند. اگر هیچ گذری وجود نداشت باید در همان جهتی راه بروید كه وسایل نقلیه در حركت می‌باشند. افرادی كه كودكان خردسال دارند، باید حتماً به فرزندان خود درباره ایمنی در جاده آموزش داده باشند.
● صندلی كودك
خردسالان باید صندلی های مخصوصی داشته باشند كه مناسب اندازه و وزن آنها باشد.
● ایمنی در دوچرخه سواری
دوچرخه سواران باید كلاه ایمنی به سر بگذارند تا از جمجمه محافظت شود و لباس‌های براق یا شبرنگ بپوشند تا به راحتی دیده شوند. چراغ‌ها باید شب‌ها روشن باشند. همیشه باید به دوچرخه خود برسید تا خوب كار كند.

منبع : شرکت ملی صنایع پتروشیمی