بـاغ فیـن

بنای اولیه باغ فین به قبل از اسلام و با تمدن سیلک پیوند خورده است.که تمدن سیلک نیز پیوندی ناگسستنی با چشمه جوشقانی دارد که در بالای باغ جاری است که به چشمه سلیمانیه معروف می باشد و از دیرباز همچنان در آبادی منطقه فین موثر بوده است.از زمانهای بسیار دور در پایین این چشمه باغی وجود داشته است که کمی پایین‌تر از باغ فعلی بوده و بر اثر زلزله ای که در سال ۹۸۲ هجری قمری روی داد باغ به کلی ویران شد و به دستور شاه عباس صفوی بعد از سال ۱۰۰۰ هجری‌قمری باغی در مکان فعلی که در حقیقت قسمتی از باغ قدیمی بود ساخته شد.از سال ۱۱۳۵ هجری قمری بعد از حمله افاغنه، آبادانی باغ به رکود گرایید ولی با دستور کریم خان زند به خصوص با ساختن عمارتی به نام "خلوت کریم خانی" در ضلع جنوبی باغ ، باغ فین روی به آبادانی گذاشت ، ولی با زلزله معروف سال ۱۱۹۲ قمری این باغ نیز آسیب کلی دید که پس از آن یعنی در سال ۱۲۰۰ قمری و با روی کار آمدن سلسله قاجار به خصوص با دستور فتحعلی شاه به مرمت عمارت، باغ ، جانی دوباره گرفت که ساختمان شتر گلوی فتحعلی شاهی در ضلع جنوب غربی باغ و حمام سلطنتی بزرگ که در مجاورت حمام اولیه ساخته شد از آثار آن می باشد.
ولی با تبعید صدر اعظم مقتدر ایران یعنی امیرکبیر و سپس شهادت آن رادمرد در این باغ، این آبادانی روی به ویرانی نهاد. با آغاز مشروطیت به جهت وضع دفاعی بنای باغ، این مکان پناهگاه اشرار و یاغیان شد و در مدت ۱۴ سال یاغیان مصالح و اشیاء گرانبهای آن را به یغما برده و به تخریب باغ پرداختند. پس از ختم غائله اشرار، به مرمت باغ پرداخته شد. از وقایع مهم تاریخ در این باغ می توان به جشن تاجگذاری رسمی شاه اسماعیل صفوی و نیز قتل میرزا تقی خان امیرکبیر اشاره کرد.

منبع : روزنامه آفتاب یزد