ترکمنستان و تلاش برای خروج از انزوا

رئیس جمهوری ترکمنستان پس از درگذشت «صفرمراد نیازاف» در ۳۰آذر سال گذشته، تلاش گسترده ای را برای خروج عشق آباد از انزوای ایجاد شده توسط رئیس جمهوری سابق این کشور آغاز کرده است. «قربان قلی بردی محمداف» پس از انتخاب به سمت ریاست جمهوری در ۲۵بهمن سال گذشته، سفرهای متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و سازمان ملل متحد انجام داد. به گزارش ایرنا رئیس جمهوری ترکمنستان با اعضای تقریبا جوان هیأت دولت خود، دیپلماسی فعالی را آغاز کرده بطوریکه وی ضمن سفر به ۱۲کشور، پذیرای بیش از ۳۵۰ هیأت نمایندگی از دیگر کشورها بوده است. این آمار برای کشوری که در دوران نیازاف با حالت انزوا مواجه بود بسیار حایز اهمیت است و به نظر می رسد با دیپلماسی فعال بردی محمداف، اروپاییان و برخی کشورها با موقعیت جغرافیایی ترکمنستان بیشتر آشنا شده اند. براساس آمارهای موجود، ترکمنستان در طول حدود یک سال گذشته بیش از ۵۰ قرارداد و تفاهمنامه با سایر کشورها در زمینه های مختلف منعقد کرده و سفارتخانه های جدید نظیر لهستان و کره جنوبی در این کشور گشایش یافته است. حضور بردی محمداف در نشست کشورهای ساحلی خزر در تهران و همچنین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا، نشست شانگهای و کشورهای مشترک المنافع جامعه «همسود» از مهمترین اقدامات دیپلماسی ترکمنستان برای خروج این کشور از انزوای ایجاد شده در سال گذشته (۲۰۰۷ میلادی) بود. رئیس جمهوری ترکمنستان در این سفرها همواره بحث سرمایه گذاری در بخش نفت وگاز و همچنین انتقال گاز این کشور از راه های مختلف را مطرح کرده و بنظر می رسد، سخنان وی مورد استقبال گسترده شرکت های نفتی اروپا قرار گرفته است. به همین منظور تعداد زیادی از روسای شرکت های خارجی بویژه اروپایی و آمریکایی در طول یکسال گذشته به ترکمنستان سفر کرده و این سفرها همچنان ادامه دارد.
ترکمنستان به تازگی اعلام کرده که تاکنون با ۱۲۲کشور روابط دیپلماتیک برقرار کرده و در حال گسترش روابط با این کشورها است. به هرحال، این کشور قصد دارد ۶۰درصد از درآمد ارزی خود را که حدود هشت میلیارد دلار در سال گذشته میلادی بود در زیرساخت های اقتصادی هزینه کند. براساس آمارهای اعلام شده، ترکمنستان در سال گذشته از ۷۰کشور جهان کالا و مواد اولیه وارد و به بیش از ۶۰کشور دیگر نیز کالا و محصولات خود را صادر کرده است. برخی تحلیلگران اقتصادی معتقدند که رئیس جمهوری ترکمنستان می خواهد به تدریج اقدام به جذب سرمایه گذاری خارجی نماید و از این طریق این کشور آسیای مرکزی را از حالت انزوا خارج سازد. دولت ترکمنستان همچنین قصد دارد در یک برنامه طولانی مدت تا سال ۲۰۳۰ میلادی بیش از ۶۳میلیارد دلار در بخش نفت وگاز خود سرمایه گذاری کند که ۲۵ میلیارد دلار آن از سوی شرکت های خارجی صورت خواهد گرفت. براساس برنامه ریزی های انجام شده این کشور در سال ۲۰۳۰میلادی بیش از ۲۴۰ میلیارد متر مکعب گاز و ۱۰۰میلیون تن نفت تولید خواهد کرد. به همین دلیل، ترکمنستان تلاش می کند تا به هر نحو ممکن سرمایه گذاری های خارجی را از سوی کشورهای اروپایی و چین، آمریکا، روسیه یا کشورهای همسود جذب کند. «شهرت قادروف» کارشناس امور سیاسی ترکمنستان و دکتر انستیتوی سیاست خارجی نروژ در مصاحبه ای با یک روزنامه روسی گفته است که «تغییر جهت به سمت غرب در ترکمنستان برای جلب سرمایه های خارجی به اقتصاد کشور انجام می شود که روسیه توان تأمین آن را ندارد». شاید به همین دلیل باشد که شرکت های غربی و آمریکایی یکی پس از دیگری به عشق آباد سفر می کنند تا با نحوه سرمایه گذاری در این کشور آشنا شوند. البته شرکت های آمریکایی در رقابت با نفوذ روزافزون چین و روسیه تلاش گسترده ای می کنند تا مسیر انتقال منابع انرژی ترکمنستان به بازارهای جهانی را از طریق «افغانستان، پاکستان و هند» یا از طریق طرح «ترانس خزر» انجام دهند. «آذر مورسالی اف» سیاستمدار روس ومعاون سردبیر روزنامه «کامرسانت» روسیه معتقد است که بردی محمداف در این راستا و برای اطمینان بخشی به شرکت های خارجی سیاست شفافی را اتخاذ کرده است. بردی محمداف همچنین از هنگام به قدرت رسیدن تاکنون، اصلاحات گسترده ای در بخش های مختلف اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و اداری آغاز کرده است. رئیس جمهوری ترکمنستان در نخستین اقدام خود پس از انتخاب شدن به ریاست جمهوری، مدیران و مسئولان رئیس جمهوری سابق این کشور را برکنار و افراد مورد اعتماد خود را جایگزین آنها کرده است. از جمله اقدامات دیگر بردی محمداف افزایش حقوق معلمان از سپتامبر سال ۲۰۰۷میلادی و افزایش حقوق دیگر کارمندان از ابتدای سال جاری (۲۰۰۸میلادی) است تا کارمندان این کشور سرشار از منابع گاز دغدغه مالی برای فعالیت نداشته باشند. رئیس جمهوری ترکمنستان همچنین برای هماهنگی سیاست های اقتصادی این کشور با دیگر کشورها در یکی از نشست های دولت اعلام کرد که این کشور به اقتصاد بازار منتقل می شود و از استانداردهای بین المللی محاسبات مالی و دارایی ها جهت شفاف سازی در معاملات مالی استفاده خواهد کرد. بردی محمداف گفت که به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری برای شرکت ها و همچنین سرمایه داران خارجی در ترکمنستان به نحو مطلوبی بهبود خواهد یافت. رئیس جمهوری ترکمنستان همچنین مدیران،مسئولان و حتی دانشجویان بیشتری را به خارج از کشور اعزام کرد تا آنها با آخرین پدیده های علمی جهان آشنا شوند. با این وجود، ارزیابی موفقیت یا عدم موفقیت برنامه های بردی محمداف رئیس جمهوری ترکمنستان و اینکه عشق آباد از حالت انزوا خارج خواهد شد یا نه، حداقل به چند سال زمان نیازمند است.

منبع : روزنامه ابرار