قرقیزستان و افراط گرایی سیاسی دولت

به نظر می رسد که تقابل و رویارویی دولت قرقیزستان و مخالفین سیاسی این کشور به نقطه اوج خویش رسیده است. درحالی که براساس قانون اساسی این کشور دوره ۵ ساله ریاست جمهوری قربان بیک باقی اف در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۰ به پایان می رسد و دولت و مخالفین در حال آماده شدن برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری هستند، جامعه شهروندی در این جمهوری از هیچ امکانی برای تأثیرگذاری در تصمیم گیریهای سیاسی دولت برخوردار نیست. در شرایط سیاسی فعلی تقابل دولت و مخالفین به نقطه اوج خود رسیده و طی مدت ریاست جمهوری باقی اف دو طرف حتی یکبار هم پشت میز مذاکره ننشستند تا بتوانند از راه گفت وگو از تشنج اوضاع سیاسی در جامعه بکاهند. به گزارش ایران شرقی، بحران شدید کمبود انرژی و مشکلات ناشی از بحران مالی، موجب افزایش اعتراضات و نافرمانی عمومی شهروندان قرقیزستان شده است. از سویی ادامه بحران مالی جهانی و تأثیر ناگوار آن بر اقتصاد قرقیزستان، نابسامانیهای موجود در بخش انرژی این کشور را نمایان کرده و فعلا سیستم انرژی قرقیزستان در بدترین شرایط قرار گرفته است. به ظاهر به دلیل وجود ذخایر عظیم آب و منابع تولید انرژی برق آبی، قرقیزستان می بایست به بزرگترین تولید کننده برق در منطقه تبدیل شود و از حساب رشد این بخش، درآمد اقتصادی قابل توجهی بدست آورد. اما متأسفانه آب ذخیره شده در سد توخته گل به خارج فروخته می شود و درآمد آن نیز به جیب افراد خاصی می رود. معلوم نیست که تحت کدام ملاحظات سیاسی و اقتصادی این طرح مهم به مزایده گذاشته شده است. علاوه بر این اقدامات شرکتهای دولتی «شبکه برق شمال»، «مرکز گرمایشی بیشکک»، «نیروگاه حرارتی بیشکک» و «شبکه برق بیشکک» نیز در حال فروش قرار دارند. حال آنکه فروش چنین مراکز مهم ملی، از نگاه اقتصادی می تواند پیامدهای ناگواری به بار آورد و امنیت ملی کشور را با تهدید جدی مواجه سازد. از هم اکنون کارشناسان شرکت برق قرقیزستان هشدار می دهند که در ماه آینده، فوریه میزان آب ذخیره شده در سد توخته گل به «خط قرمز» خواهد رسید که پایین آمدن سطح آب در این سد به این حد، بی سابقه است. تابستان سال ۲۰۰۸ قربان بیک باقی اف رییس جمهوری قرقیزستان به دلیل مشکلات موجود بر سر راه تامین انرژی در فصل سرما در کشورش، از مردم خواسته بود که برای زمستان سوخت و هیزم ذخیره کنند. اما مردم به این درخواست توجه چندانی نکردند. زمانی هم که جیره بندی شدید برق صورت گرفت و در اکثر مناطق این کشور برنامه محدود نمودن انتقال برق اعمال شد، همگان را این اندیشه فرا گرفته که زمستان را چگونه سپری خواهند کرد؟ در این میان از همه بیشتر کودکان زیان می بینند. به همین دلیل پرورشگاههای دولتی درخواست بریدن درختان را مطرح کردند و از حکومت مجوز خواستند که برای گرم کردن مراکز نگهداری کودکان راهی جز قطع درختان وجود ندارد و دیگر هیچ وسیله ای نمی تواند کودکان را از سرمای شدید نجات دهد.
به همین دلیل این پرسش مطرح می شود که چه کسانی مسئول این اوضاع غیرقابل تحمل هستند که حتی کودکان به عنوان آسیب پذیرترین قشر جامعه به این حال افتاده اند؟ در این ماجرا دولت مقصر است یا مخالفان و یا کل جامعه قرقیزستان که به سرنوشت فرزندان خویش چنین بی تفاوت هستند. در خلال سرمای شدید و کمبود انرژی مشکل ناگوار دیگری بروز می کند که دردسر تازه برای دولتمردان قرقیزستان ایجاد خواهد کرد. همزمان با کاهش سطح زندگی مردم، افزایش فقر، حقوق ناچیز کارمندان، میزان بیکاری نیز در حال افزایش است. آمارها نشان می دهد که در بازار نیروی کار قرقیزستان اوضاع فلاکت باری بوجود آمده است. چنانچه در اول ماه نوامبر سال ،۲۰۰۸ میزان بیکاری در قرقیزستان به ۱۱ درصد رسید. به همین دلیل در ماه نوامبر سال ۲۰۰۸حدود ۲۰ هزار نفر از شهروندان قرقیزستان به تابعیت روسیه درآمدند تا بتوانند برای پیدا کردن کار به روسیه بروند. این درحالی است که ۵۹ درصد از ساکنان شهر بیشکک پایتخت قرقیزستان خواستار ترک قلمرو این کشور هستند و معتقدند که زندگی کردن در وطن اجدادی به دلیل نبود کار دیگر معنا ندارد.
اگر این روند به همین سرعت ادامه یابد در دو سال آینده تقریبا در قرقیزستان هیچکس باقی نخواهد ماند. تمامی این نابسامانیهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی موجب شده که مردم از دوران حکومت عسکرآقایف رییس جمهوری سرنگون شده قرقیزستان با حسرت یاد کنند. لذا به نظر می آید که در شرایط فعلی هم دولت و هم مخالفین به پایان خط رسیده اند و از تمامی امکانات خود محروم شده اند. گمان غالب این است که دیگر در چنین شرایطی کاری از دست دولت و مخالفین سیاسی ساخته نیست. همین مسائل موجب یادآوری دوران حکومت عسکرآقایف در قرقیزستان می شود. اینک مردم از عسکرآقایف با احترام یاد می کنند و می گویند که در زمان او بحران انرژی وجود نداشت. حالا آنکه در دهه ۱۹۹۰ قرقیزستان با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کرد. اما چه باید کرد که کشور بدون ضربه و زیان سنگین، راه رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی خویش را پیدا نماید. این کار تنها در شرایطی امکان پذیر خواهد بود که در قرقیزستان هم دولت و هم مخالفین قدرتمندی به وجود آیند و عقل سلیم پیروز شود و مغزهای جدید وارد عمل شوند و برنامه رشد جامعه درست تدوین گردد. دولت و مخالفین از اندیشه سرنگونی یکدیگر دست برداشته و عملکرد کاملا منطقی و سازنده داشته باشند. در آن صورت زمینه حمایت جامعه شهروندی از دولت و مخالفین فراهم خواهد شد. در شرایط همکاری سازنده و نه تقابل دولت با مخالفین، امکان رشد سیاسی و اجتماعی قرقیزستان نیز به وجود خواهد آمد. ما امید داریم که اصول رشد پیشنهادی دولت و برنامه مشابه ارایه شده توسط حرکت «عدالتخواه قرقیزستان» که یک هدف را دنبال می کنند، ادغام می شوند و یک نیروی واحد سیاسی که هدف خود را تنها رشد و پیشرفت قرقیزستان می داند، عرض وجود خواهد کرد. برای ما مردم قزاقستان وجود یک قرقیزستان باثبات و آرام، با دولت مقتدر و مخالفین سازنده بسیار مهم هستند. ما به جز آرامش و پیشرفت همسایه کوهستانی خویش، دیگر چیزی از این کشور کوچک نمی خواهیم. گمان می کنم تمامی مردم آسیای مرکزی نیز رشد و پیشرفت قرقیزستان را خواستار هستند.

منبع : روزنامه ابرار