بلفاروپلاستی (جراحی زیبایی پلک- Blepharoplasty)

چشم ها دریچه ارتباط ما با جهان خارج هستند و نقش اساسی در روابط اجتماعی ما بازی می كنند. معمولاً در روابط انسانی نگاه كردن به یكدیگر نخستین قدم است. به همین دلیل ظاهر چشم های افراد تأثیر زیادی در قضاوت اولیه دیگران نسبت به فرد و همچنین اعتماد به نفس خود فرد دارد. با افزایش سن، تغییراتی در ساختمان پلك ها ایجاد می شود كه باعث می شود فرد ظاهری سالخورده و خسته پیدا كند. بخش عمده این تغییرات عبارت است از :
۱. ایجاد چروك های ظریف در اطراف پلك ها
۲. كش آمدن و شل شدن پوست پلك ها كه گاهی منجر به آویزان شدن پوست از لبه پلك می گردد.
۳. تجمع چربی اضافه در زیر پوست پلك ها
۴. شل شدن عضلات پلك ها
۵. ایجاد افتادگی پلك یا ابرو
مجموع این تغییرات باعث می شود چهره فرد سالخورده و خسته به نظر برسد. به علاوه در صورتیكه این حالات شدید باشد می تواند با مسدود كردن میدان دید جانبی بر عملكرد بینایی فرد نیز تأثیر بگذارد.
جراحی اصلاحی پلك یك جراحی زیبایی است كه به منظور اصلاح این تغییرات و ایجاد ظاهری جوانتر و شادابتر انجام می شود. بلفاروپلاستی كه یكی از شایعترین روش های جراحی زیبایی است با برداشتن پوست، چربی و عضله اضافی و اصلاح موقعیت پلك باعث بهبود قابل توجهی در ظاهر فرد شده و قیافه ای جوانتر و سرحال تر به فرد می بخشد. نتایج مفید این جراحی تا سال ها و گاهی به صورت مادام العمر چهره فرد را تحت الشعاع قرار می دهد.
● جراحی زیبایی پلك برای چه كسانی مناسب است؟
بهترین كاندیداهای جراحی زیبایی پلك كسانی هستند كه حداقل ۳۵ سال سن داشته باشند و افتادگی پلك یا پف زیر چشم (در اثر تجمع چربی اضافه) باعث تغییرات ناخوشایند در چهره شان شده باشد. برای انجام جراحی لازم است كه فرد بطور كلی سالم باشد و بیماری خاصی نداشته باشد. با توجه به روند رو به رشد جراحی های زیبایی، برای آنكه بیمار به نتایج دلخواه دست یابد بسیار مهم است كه انتظارات واقع بینانه و معقولی از عمل جراحی و نتایج آن داشته باشد. برای رسیدن به یك دیدگاه صحیح، دیدن تصاویر قبل و بعد از عمل جراحی در افراد دیگر و احیاناً مشورت با افرادی كه قبلاً جراحی شده اند بسیار كمك كننده است. ضمناً باید توجه داشت كه جراحی اصلاحی پلك این موارد را بهبود نمی بخشد:
ـ چروك های اطراف پلك، بین ابروها و روی پیشانی (برای درمان این چروك ها تزریق بوتوكس روش مناسبی است)
ـ حلقه های سیاه اطراف چشم
ـ افتادگی ابرو
به هر حال باید به یاد داشت كه جراحی زیبایی پلك به هر حال یك عمل جراحی است و عوارض احتمالی آن به سادگی از بین نمی رود. بنابراین برای انجام این جراحی مشاوره دقیق تخصصی ضروری است.
● انواع جراحی زیبایی پلك
جراحی زیبایی پلك ممكن است به تنهایی و یا همراه با سایر روش های جراحی زیبایی مثل كشش پوست صورت یا بالا كشیدن ابرو یا تزریق بوتوكس انجام شود. بطور كلی جراحی زیبایی پلك سه نوع جراحی اصلی را شامل می شود كه هریك مزایا و كاربردهای خاص خود را دارد:
جراحی پلك فوقانی: درجراحی پلك فوقانی پوست اضافه روی پلك فوقانی و كیسه های چربی (كه به صورت پف كردگی بالای پلك تظاهر می كند) برداشته می شود. به علاوه در صورتیكه افتادگی پلك نیز وجود داشته باشد می توان آن را در حین عمل اصلاح كرد. جراحی پلك فوقانی باعث بهبود شكل و موقعیت پلك فوقانی می شود. به علاوه در صورتیكه وجود پوست اضافه یا افتادگی پلك باعث محدودیت دید جانبی شده باشد این مشكل را برطرف می كند و در مجموع ظاهری جوانتر و هوشیارتر به فرد می بخشد. گاهی عمل جراحی بالا كشیدن ابرو نیز همراه با جراحی پلك فوقانی انجام می شود.
جراحی پلك تحتانی: جراحی پلك تحتانی بیشتر به منظور برداشتن كیسه های چربی زیر پلك تحتانی كه حالت پف كردگی چشم را ایجاد می كنند انجام می گیرد. معمولاً بخشی از پوست پلك تحتانی نیز برداشته می شود. این تغییرات در مجموع باعث ایجاد ظاهری جوانتر در فرد می شود.
جراحی از طریق ملتحمه (Transconjunctival Blepharoplasty) : این روش بیشتر در افراد جوان به كار می رود كه پوستشان هنوز خاصیت ارتجاعی خود را از دست نداده است و قوام نسبتاً سفتی دارد. در این روش بدون آنكه پوست دستكاری شود از طریق برشی در پشت پلك تحتانی (در سمت ملتحمه) كیسه های چربی زیر پلك برداشته می شود. مزیت این روش آن است كه نیازی به ایجاد برش بر روی پوست ندارد.
● قبل از انجام جراحی چه اقداماتی لازم است؟
قبل از انجام جراحی، یك معاینه دقیق چشم پزشكی ضروری است. سنجش بینایی و اندازه گیری میزان ترشح اشك چشم حتماً باید قبل از عمل انجام شود. (در كسانیكه ترشح اشك كمتر از حد عادی باشد انجام جراحی می تواند باعث بروز خشكی چشم و گاهی عوارض جدی و خطرناك گردد). در صورتیكه دچار بیماری خاصی هستید، داروی خاصی استفاده می كنید، یا به چیزی حساسیت دارید حتماً این موضوع را به پزشك خود اطلاع دهید.
● جراحی چگونه انجام می شود؟
جراحی زیبایی پلك را می توان در مطب، درمانگاه یا بیمارستان انجام داد. معمولاً جراحی به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به بستری ندارد. زمان انجام جراحی متغییر است و بسته به آنكه جراحی روی پلك بالا یا پایین یا هر دو پلك انجام گیرد بین یك تا سه ساعت طول می كشد. جراحی معمولاً با بی حسی موضعی انجام می شود اما بسته به وضعیت بیمار و با صلاحدید پزشك ممكن است بیمار به طور كامل بیهوش گردد.
در جراحی پلك فوقانی ابتدا برشی موازی چین های طبیعی پلك ایجاد می شود. از طریق این برش پزشك یك بخش هلالی شكل از پوست و عضلات زیر پوستی و تقریباً تمام چربی اضافه را بر می دارد. در صورتیكه افتادگی پلك نیز وجود داشته باشد در همین مرحله با استفاده از بخیه های قابل جذب ترمیم می شود. سپس محل برش با بخیه های ظریف بسته می شود.
در جراحی پلك تحتانی نیز برش در پایین مژه ها به موازات چین های طبیعی پلك ایجاد می گردد. چربی اضافه برداشته می شود و درصورتیكه پوست اضافه نیز وجود داشته باشد یك برش هلالی نازك از پوست هم برداشته می شود و محل برش با بخیه های ظریف دوخته می شود.
در جراحی از طریق ملتحمه، برش در پشت پلك (از سمت داخل پلك) ایجاد می شود و چربی اضافه از همین محل خارج می شود. سپس محل برش با بخیه های قابل جذب ترمیم گردد.● مراقبت های پس از عمل
در پایان جراحی محل برش و بخیه ها با پماد چرب می شود و در صورت لزوم چشم پانسمان می گردد. پس از آنكه اثر داروی بی حس كننده از بین رفت ممكن است احساس كنید كه پلك ها تحت كشش و دردناك هستند. این حالت معمولاً خفیف است و با مصرف مسكن های معمولی برطرف می گردد. در صورت بروز هرگونه درد شدید یا كاهش دید حتماً با پزشك خود تماس بگیرید. معمولاً توصیه می شود كه پس از عمل تا چند روز از كمپرس سرد استفاده كنید و سرتان را بالا نگه دارید (برای خوابیدن هم چند بالش زیر سرتان بگذارید) این اقدامات به كنترل ورم و كبودی محل عمل كمك زیادی می كند. میزان ورم و خون مردگی محل عمل در افراد مختلف متفاوت است. معمولاً ورم و كبودی پس از یك هفته به حداكثر می رسد و ظرف ۲ تا ۴ هفته برطرف می گردد. تا یكی دو هفته پس از عمل پلك ها ترشحات خفیف یا حالت چسبندگی دارند. مصرف قطره های مناسب به رفع این حالات كمك می كند. در هفته های اول پس از عمل ممكن است اشكریزش، حساسیت به نور و تغییرات گذرای بینایی (مثل تاری دید یا دوبینی) ایجاد شود كه به تدریج برطرف می گردد. در ۲-۳ هفته اول لازم است مكرراً توسط چشم پزشك معاینه شوید. بخیه ها معمولاً ۴-۵ روز تا یك هفته پس از عمل برداشته می شود پس از برداشتن بخیه ها تورم پلك ها كم كم فروكش می كند و فرد ظاهر بهتری پیدا می كند.
● بازگشت به فعالیت های عادی روزمره
اكثر افراد پس از یكی دو روز می توانند مطالعه كنند یا تلویزیون تماشا كنند. معمولاً تا ۲-۳ هفته پس از انجام جراحی نمی توان از لنز تماسی استفاده كرد و فرد باید از عینك مناسب استفاده كند.
پس از یك هفته تا ۱۰ روز كه همه بخیه ها برداشته شدند و محل زخم تقریباً جوش خورد می توان فعالیت های شغلی را از سر گرفت. از این زمان با صلاحدید پزشك می توان از مواد آرایشی برای پنهان كردن كبودی و محل برش استفاده كرد. معمولاً تا ۳-۴ هفته پس از جراحی چشم ها شدیداً به آفتاب، باد شدید و گرد و غبار حساس هستند. در این مدت بهتر است از یك عینك آفتابی بزرگ و یك كرم ضد آفتاب مخصوص دور چشم استفاده كرد.
تا ۴-۵ روز بهتر است فرد فعالیت های خود را محدود كند و در حد امكان استراحت كند، به علاوه تا ۳-۴ هفته لازم است از فعالیت های سنگین (مثل خم شدن، برداشتن اشیاء از زمین و ورزش های قدرتی) اجتناب شود. این فعالیت ها فشار خون را بالا می برند و احتمال خونریزی در محل عمل را زیاد می كنند.
● عوارض عمل جراحی
در دست جراح با تجربه، عوارض جراحی زیبایی پلك چندان شایع نیستند. البته مثل هر جراحی دیگر احتمال عوارضی مثل عفونت محل زخم یا حساسیت به ماده بیهوشی همیشه وجود دارد. با رعایت دستورات پزشك قبل و بعد از عمل جراحی، احتمال بروز عوارض كاهش می یابد.
عوارض خفیف پس از عمل عبارتند از : دوبینی یا تاری دید گذرا، تورم پلك، عدم تقارن محل برش در دو طرف، جوش های سفید كوچك در محل بخیه ها. این عوارض گذرا هستند و پس از چند هفته كم كم برطرف می شوند.
پس از جراحی در برخی از افراد به خصوص در موقع خواب پلك ها كاملاً بسته نمی شوند. این حالت معمولاً خفیف است و پس از چند هفته به تدریج بهتر می شود. استفاده از قطره اشك مصنوعی و پمادهای مرطوب كننده در موقع خواب به كنترل این حالت كمك می كند؛ اما اگر این حالت شدید باشد و منجر به باز ماندن روی قرنیه به مدت زیاد شود می تواند باعث ایجاد خراش یا زخم قرنیه گردد كه عوارض جدی بینایی را به دنبال دارد و باید با جراحی مجدد اصلاح گردد.
در موارد بسیار نادری ممكن است پس از عمل، خونریزی شدید اتفاق بیفتد و با فشار آوردن بر عصب بینایی باعث كاهش دید شدید و دائمی شود. برای پیشگیری از این عارضه فرد باید از خم كردن سر و فعالیت های سنگین پرهیز كند و در صورت بروز هرگونه درد شدید یا كاهش دید بینایی به سرعت توسط پزشك معاینه شود.
وجود برخی از بیماری های زمینه ای احتمال بروز عوارض جراحی را بیشتر می كند. بیماری های مثل پركاری تیروئید یا بیماری تیروئیدی چشم، خشكی چشم، بیماری های قلبی، فشار خون و دیابت می تواند خطرات جراحی را افزایش دهد. همچنین سابقه پارگی پرده شبكیه یا آب سیاه (گلوكوم) نیز می تواند باعث افزایش خطرات جراحی گردد.
برای درك دقیق احتمال بروز این مشكلات و پیشگیری از بروز آن ها لازم است فرد تمام مشكلات پزشكی، داروهای مصرفی و بیماری های خود را با پزشك معالج درمیان بگذارد و یك مشاوره دقیق قبل از جراحی انجام شود.
● نتایج عمل جراحی
ترمیم زخم یك فرایند تدریجی است. محل برش معمولاً تا ۶ ماه ته رنگ صورتی دارد و پس از این مدت كم كم به صورت یك خط ظریف سفید درمی آید و تقریباً محو می شود.
● جراحی زیبایی پلك نتایج مفیدی به دنبال دارد كه عبارتند از :
ـ بهبود میدان دید جانبی
ـ افزایش اعتماد به نفس
ـ آثار مفید این جراحی بر قیافه فرد تا سال ها ی سال و گاهی تا پایان عمر مشهود است.

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اصلاح دید نور