پیوند بزرگان برای صعود

با اتحاد پژو و سیتروئن در دهه ۷۰ کلید واژه جدیدی به دایرهٔ المعارف خودروسازان وارد شد، عبارتی که نه تنها در لغت معنایی پرمحتوا را به ذهن متبادر می کرد بلکه به دنبال خود اهداف بلندمدت غول های خودروسازی جهان را تحقق بخشید.
تا پیش از اتحاد این دو خودروساز برتر جهانی ادغام دو رقیب معنایی جز از دست دادن فرصت ها نداشت. اما از دهه ۷۰ به بعد همزمان با رشد آمار فروش، افزایش عرضه سهام این دو شرکت در بازار سرمایه، تولید خودروهای جدید، ارائه مدل های تازه به بازار خودرو نگاه مثبتی به این تفکر جدید شکل گرفت، نگاهی که در نهایت سایر غول های برتر خودروسازی را در فکر اتحاد با همتایی دیگر فرو برد تا بدین ترتیب علاوه بر افزایش میزان تولید بتوانند در کوتاه ترین زمان ممکن راه نفوذ به بازارهای بین المللی را بیابند.شکل گیری اتحادهای بزرگ دنیا نتایج حاصل از آن و در نهایت انعکاس پرتوهای ادغام در بازار خودروسازی ایران ما را بر آن داشت تا با نگاهی کوتاه به روند شکل گیری اتحادهای بزرگ در دنیا و انعکاس این تحول بر توسعه و پیشرفت آنها در سال های پس از ادغام تأثیرش را بر بازار خودروی کشور بررسی کنیم.
● نخستین گام های اتحاد
پژو و سیتروئن دو خودروساز برتر فرانسوی که هر کدام علاوه بر حضور در بازار کشورشان سرکی هم به بازارهای بین المللی و اروپا کشیده بودند، نخستین پیشتازان اتحاد در ماه مه سال ۱۹۷۶ پای میز ادغام قراردادی را امضا کردند که بعدها الگوی سایر خودروسازها شد.این دو خودروساز که جهانی شدن و ورود به بازارهای بین المللی را در فکرشان می پروراندند با ثبت این قرارداد مهر تأییدی بر تحقق رؤیاهایشان زدند و به این ترتیب دهه ۷۰ در آلبوم خاطرات هر دو خودروساز به عنوان مرجعی برای توسعه و پیشرفت حک شد.اتحاد پژو و سیتروئن که به اختصار PSA نام گرفت در پایان سال ۱۹۷۶ بالغ بر یک میلیون و ۵۱۳ هزار و ۵۰۰ دستگاه خودرو تولید کردند.
● تولد ۴۰۵ در سال ۸۷
عرضه پژو ،۳۰۵ همکاری دو خودروساز در زمینه تولید گیربکس و موتورهای جدید، پیشی گرفتن از کرایسلر رقیب اروپایی این گروه، کسب رتبه نخست در بین خودروسازهای اروپایی، همکاری با فیات در زمینه های مهندسی و تولید خودروهای سنگین، آغاز عرضه پژو ۵۰۵ و ۶۰۴ توربو، ادغام پژو و تالبوت و رسیدن میزان تولید این دو خودروساز به ۲ میلیون و ۱۰۳ هزار و ۷۰۰ دستگاه خودرو تا پایان سال ۸۸ برجسته ترین نتایج حاصل از این اتحاد بود.
پژو ۴۰۵ خودرویی که این روزها در تب داغ خیابان های کشور می سوزد در سال ۸۷ از خطوط تولید پژو بیرون آمد و سال ۸۸ به عنوان خودروی سال انتخاب شد.
ورود PSA به ACEA (انجمن خودروسازان اروپا) عرضه پژو ۴۰۶ و سیتروئن زانتیا، عرضه موتور انژکتور مستقیم، ورود پژو ۳۰۷ سدان به بازار چین، آغاز به کار کارخانه خودرو مربوط به تویوتا، پژو سیتروئن در جمهوری چک، تولید پژو ،۱۰۷ سیتروئن C۷، تویوتا IGO و رسیدن میزان تولید سالانه به مرز ۳ میلیون و ۳۹۰ هزار دستگاه خلاصه ای از مهمترین رویدادهای حاصل از اتحاد پژو سیتروئن در فاصله سال های ۸۷ تا ۲۰۰۶ است.
● اتحادی به وسعت دو قاره
تبدیل شدن به خودروسازی بزرگ و بین المللی آرزویی بود که رنوی فرانسه نیز از سال ها پیش درصدد دستیابی به آن قرار داشت و به این ترتیب در دهه ۹۰ نخستین زمزمه های اتحاد این خودروساز قدیمی با همتایی دیگر مطرح شد.
درست در همان زمان نیسان دیگر خودروساز برتر آسیایی نیز در فکر پیدا کردن شریکی افتاد تا بدین ترتیب بتواند راهی برای مرتفع کردن ضررهای میلیاردی خود بیابد. در آن زمان حاصل تلاش نیسان ژاپنی میلیاردها دلار بدهی و کاهش سهم اش در بازار داخلی بود.یوشی کازوهاوانا مدیرعامل وقت نیسان چون لوئی شوایتزر مدیرعامل وقت رنو در جست و جوی شریکی برای تزریق منابع مالی به شریان های خشکیده نیسان بود.
رنو و نیسان هر کدام بعد از چندسال جست و جو در پی یاری وفادار و ماندگار در سال ۱۹۹۹ به پای میز مذاکره رفتند و نتیجه مذاکرات و چانه زنی های آنها ارائه پیشنهاد خرید ۳۶‎/۸ درصدی سهم نیسان به ارزش ۵ میلیارد دلار از سوی لوئی شوایتزر مدیرعامل وقت رنو بود.نتیجه این صحبت ها شکل گیری اتحادی بود که به واسطه آن هرکدام از شرکا توانستند ضمن حفظ نشان خود به صورت مستقل روند تولید را ادامه دهند.
پس از این اتفاق و با بهبودی وضعیت مالی شرکت نیسان این شرکت نیز ۱۵ درصد از سهام رنو را خریداری کرد.
اما تلاش ها برای افزایش درصد مالکیت از شرکت مقابل به اینجا ختم نشد به طوری که رنوی فرانسه با خرید ۷‎/۵ درصد از سهام نیسان میزان سهم خودش را در نیسان به ۴۳‎/۳ درصد افزایش داد.همزمان با افزایش سهم رنو در نیسان یوشی کازوهاوانا (مدیرعامل وقت) در ملاقاتی با کارلوس گون عضو هیأت مدیره وقت رنو طرح درخواست کمک خود را از وی مطرح کرد. گون که هم اکنون ریاست اجرایی شرکت رنو و نیسان را عهده دارد با به کارگیری روش های کاربردی توانست با حفظ سودآوری شرکت متبوعش موجبات رشد نیسان را فراهم آورد.
کاهش ۲۰ درصد هزینه های مربوط به خرید مواد اولیه در شرکت نیسان تنها نمونه ای از تأثیرات مثبت اتحاد این دو خودروساز بزرگ دنیا بود.
یکی از راهکارهایی که گون برای سودده کردن نیسان اتخاذ کرد، ممانعت از عرضه مدل جدید به بازار پیش از سودده شدن سایر محصولات بود؛ چرا که از ۴۶ محصول عرضه شده توسط نیسان در آن زمان ۴۳ محصول سوددهی لازم را به همراه نداشتند. هرچند در پی این تغییرات ۳ کارخانه مونتاژ و ۲ کارخانه موتور تعطیل شد و ۲۱ هزار فرصت شغلی از بین رفت، اما ظرفیت تولید از ۵۳ درصد به ۸۲ درصد افزایش پیدا کرد.
هماهنگی های بین تیمی، همچنین فعالیت های موازی جزء لاینفک این نوع از مدیریت جدید بود که این خود بعد از مدتی در نیسان به عنوان تعهدات تجاری مجموعه و جزو اهدافی قرار گرفت که باید تحقق می یافت.در فاصله سال های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۷ تحولات زیادی در دو شرکت خودروسازی روی داد. وقایعی که در نهایت افزایش تولید همچنین بالا بردن سهم هر کدام را در بازارهای بین المللی به دنبال آورد.
خریداری ۳۶‎/۸ درصد از سهام نیسان موتور توسط رنو، تشکیل رنو مکزیکو با همکاری نیسان، انتخاب گون به عنوان رئیس و مدیر اجرایی شرکت نیسان، آغاز فروش محصولات رنو در السالوادور، هندوراس و اکوادور با همکاری نیسان، آغاز فعالیت نیسان در برزیل با کمک رنو، شکل گیری سازمان خرید اتحاد رنو ـ نیسان، ورود مجدد رنو به بازار استرالیا، ایجاد کارخانه مربوط به تولید خودروهای سبک تجاری با همکاری رنو ـ نیسان در برزیل، افزایش سهام رنو در نیسان به میزان ۴۴‎/۴ درصد و تخصیص ۱۳‎/۵ درصد از سهام رنو به نیسان مهم ترین تحولات و وقایع رخ داده در فاصله سال های ۹۹ تا ۲۰۰۴ بود.در سال ۲۰۰۴ با ورود رنو به بازار ایران و مذاکره با خودروسازان کشور برای تولید خودروی لوگان که هم اکنون بعد از گذشت سه سال با نام تندر ۹۰ در خیابان های شهر به حرکت درآمده دریچه ای تازه بر بازار فروش رنو باز شد، چرا که پتانسیل و اشتیاق موجود دربازار ایران در هیچ کدام از بازارهای خاورمیانه وجود نداشت.رنو نیسان که در سال ۲۰۰۴ پنجمین سال اتحادشان را می گذراندند، اهداف بلندمدت خود را تعریف کردند.آغاز فروش لوگان با نشان «داچیا» بر روی پلات مشترک B همچنین آغاز فروش سومین مدل مربوط به رنو سامسونگ موتورز با نام SMJ از دیگر وقایع مهم در سال ۲۰۰۴ بود.
انتخاب گون به عنوان رئیس و مدیر اجرایی رنو ـ نیسان، آغاز صادرات محصولات رنو سامسونگ موتورز به روسیه، امضای تفاهمنامه اتحاد رنو ـ نیسان با شرکت ماهی نداری هند برای تولید محصولات مختلف با ظرفیت ۴۰۰ هزار خودرو در سال و تولید نخستین موتور دیزلی پاک توسط نیسان در آمریکا برای نصب بر روی خودروی ماکسیما به ترتیب مهمترین وقایع رخ داده در فاصله سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ برای دو غول برتر خودروسازی جهان بود.جالب ترین رویداد برای این دو خودروساز در روند شاخص سهامشان در بورس اتفاق افتاد به طوری که شاخص سهام نیسان که تا پیش از اتحاد با رنو رو به افت بود از ۶۰ واحد در سال ۹۹ به ۳۰۰ واحد در سال ۲۰۰۶ رسید.
شاخص بازار سرمایه رنو نیز به همین میزان رشد کرد.
همچنین مجموع فروش این اتحاد بزرگ در پایان سال ۲۰۰۶ به ۵ میلیون و ۹۱۱ هزار و ۱۷۱ دستگاه خودرو رسید به طوری که طی ۶ سال نزدیک به یک میلیون بر تعداد فروش این دو خودروساز افزوده شد و این اتحاد بزرگ توانست جایگاه خود را به عنوان چهارمین خودروساز بزرگ جهان حفظ کرده و ۹ درصد از بازار جهانی را به لحاظ فروش به خود اختصاص دهد.
بیشترین رشد فروش این اتحاد در بازارهای روسیه با ۹۶‎/۹ درصد، کلمبیا با ۳۳‎/۶ درصد، چین با ۲۲‎/۵ درصد افزایش و خاورمیانه و آفریقا با ۱۵‎/۲ درصد رشد گزارش شده است.
بنابر این گزارش فروش جهانی مدل های لوگان تحت برند داچیا و رنو در مجموع به ۲۴۷ هزار دستگاه در
سال ۲۰۰۶ رسید.
● اتحاد رویکرد تازه خوردروسازی کشور
نتایج حاصل از اتحادهای بزرگ دنیا بازار خودروی کشور ما را هم بی نصیب نگذاشت به طوری که موضوع ادغام دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور در سال های اخیر مطرح شد. همچنین اظهارنظرهای متفاوتی از سوی مسئولان و صاحبنظران نسبت به این موضوع ارائه شد.بسیاری از صاحبنظران صنعت خودروسازی براین اعتقادند اگرچه اتحاد دو قطب اصلی تولید خودرو در کشور نتایج مثبتی را به همراه می آورد اما این اتفاق در گرو رفع ضعف های موجود در این صنعت است.
تجربیات جهانی ادغام هم گویای بازتاب های مثبتی است اما نباید از یاد برد که این اتحادها بین ۱۰ شرکت برتر خودروسازی دنیا اتفاق افتاده است.

الهام علاقه بندان

منبع : روزنامه ایران