ورود مدعی العموم به ماجرای آلودگی هوای تهران

این روزها که با رسیدن فصل سرما هر لحظه نگرانی این وجود دارد که خبر وارونگی هوا و وضعیت «هشدار» برای هوای تهران اعلام شود، هنوز ریاست جدید کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوای تهران تثبیت نشده و این بی برنامگی ها به جایی رسیده که دادستانی کل کشور به عنوان مدعی العموم در این امر وارد شده است.
آلودگی هوای تهران که همواره در این شهر بزرگ و صنعتی وجود دارد و مسئولان برای کم و زیاد این آلودگی معیارهایی را تعیین کرده اند که مقیاس «پاک»، «سالم»، «هشدار» و «اضطرار» برای هر کدام از دستگاه های مرتبط متفاوت است، اواخر پاییز و اوایل زمستان به دلیل سردشدن هوا و به وجود آمدن پدیده وارونگی، تشدید می شود. گسترش فزاینده تعداد خودروها در تهران و استفاده بی رویه از خودروهای شخصی که با آغاز دوره سرما به اوج خود می رسد و تشدید آلودگی هوا در این شهر، مدیران شهری و دیگر مسئولان را در سازمان های متولی چون سازمان حفاظت محیط زیست دچار سردرگمی می کند و به نظر می رسد آن ها ابزارهای کافی برای مقابله با این معضل را در اختیار ندارند و این امر نیز موجبات نارضایتی شهروندان را به دنبال دارد.
قریب یک سال از تشکیل کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوای تهران به عنوان اصلی ترین تشکل مسئولانی که در امر کاهش آلودگی هوای تهران موثر هستند، خبری نبود تا اینکه در نهایت دو هفته پیش با ریاست فاطمه واعظ جوادی; معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست این جلسه برگزار و تصمیم گیری شد ریاست این کمیته اجرایی تغییر کند و به توافق اعضا استاندار تهران به عنوان رئیس کمیته به هیئت دولت پیشنهاد شود. در حالی که فوریت تعیین تکلیف کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوای تهران بر تمام مردم و مسئولان مبرهن است، قرار است واعظ جوادی در سفر استانی رئیس جهوری به تهران این موضوع را در جلسه هیئت دولت پیشنهاد کند. اعضای کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوای تهران در حال حاضر به ریاست سازمان حفاظت محیط زیست شامل معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران، یک نفر نماینده از اعضای شورای عالی حفاظت محیط زیست، نماینده وزارت نفت، نماینده وزارت صنایع، نماینده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نماینده نیروی انتظامی (پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی)، نماینده شهرداری تهران، نماینده صدا و سیمای جمهوری اسلامی، نماینده وزارت کشور، نماینده استانداری تهران، نماینده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، نماینده معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، نماینده مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده کمیسیون زیربنایی و صنعت هیئت دولت است. پیشنهاد ریاست کمیته کاهش آلودگی هوای تهران با استانداری نیز در حالی مطرح شده است که دغدغه های متعددی از سوی کارشناسان از جمله اینکه آیا استانداری، دغدغه های سازمان حفاظت محیط زیست را در این زمینه دارد یا خیر، یا اینکه استانداری با حجم زیاد مسئولیت های متعدد و متنوع آیا زمان و توان رسیدگی به موضوع کاهش آلودگی هوای تهران را دارد و موارد دیگر وجود دارد.
کارشناسان و بازرسان سازمان بازرسی کل کشور در آخرین گزارش خود از وضعیت آلودگی هوا در تهران در دو سال گذشته، آلودگی هوا را به عنوان یک معضل ملی و تهدیدی جدی علیه سلامت انسان ها و محیط زیست خواندند که تحت تاثیر عواملی همچون آلایندگی بیش از حد مجاز مراکز صنعتی و میلیون ها دستگاه خودرو، عدم جدیت دستگاه های ذی ربط در اجرای وظایف محوله، پراکندگی مدیریت شهری و معضل ترافیک، فقدان ساختار اجرایی مناسب جهت نظارت و کنترل بر روند رو به تزاید این پدیده مخاطره آمیز، موجب شده تا شهر تهران در ردیف یکی از آلوده ترین شهرهای دنیا شود. طبق آمار بانک جهانی دولت ایران در سال ۲۰۰۶ متحمل پرداخت ۸ میلیارد دلار خسارت بابت آلودگی هوا شده است. این آلودگی هوا در کشور تنها مختص تهران نیست به طوری که محیط زیست ایران در بین ۱۴۶ کشور جهان در ردیف ۱۳۲ قرار دارد و میزان این آلاینده ها ۸/۲ برابر استاندارد جهانی است. به اعتقاد کارشناسان سازمان بازرسی کل کشور دستگاه های مرتبط با آلودگی هوای تهران در مبارزه با آلودگی هوا وظایفی دارند که در این راستا یکی از مهمترین وظایف قانونی سازمان حفاظت محیط زیست اندازه گیری مستمر آلاینده های هوا است که به دلیل عملکرد ضعیف آن سازمان طی سال های متمادی و عدم وجود ضمانت اجرایی لازم تصمیمات متخذه، کنترل جدی توسط آن سازمان بر احداث صنایع بزرگ و نیز ارزیابی اثرات زیست محیطی این صنایع به نحو مناسب صورت نگرفته است.
بررسی های سازمان بازرسی نشان می دهد عدم جدیت دستگاه های ذی ربط و عملکرد ضعیف آنان در انجام وظایف قانونی در خصوص پیشگیری و مقابله با عوامل آلایندگی هوا، روند رو به تزاید این پدیده مخاطره آمیز را تشدید کرده است. در همین راستا دادستانی کل کشور به منظور بررسی و پیگیری اقدامات و تصمیمات دستگاه های مسئول در امر پیشگیری و کنترل ترافیک و آلودگی هوای پایتخت، مسئولان شهرداری، متولیان حمل و نقل عمومی، استانداری، سازمان حفاظت محیط زیست، خودروسازان و شماری از قضات و کارشناسان امر را فراخوانده و در جلسه ای که با حضور آیت الله دری نجف آبادی; دادستان کل کشور یکشنبه هفته آینده (۵ آبان ۸۷)برگزار می شود نسبت به صیانت از این حق عمومی شهروندان تهرانی پیگیری های لازم را انجام خواهد داد. در نامه ای که دادستانی کل کشور خطاب به مسئولان مرتبط با موضوع ترافیک و آلودگی هوای تهران ارسال شده، آمده است: «دادستانی کل در مقام مدعی العموم و در راستای ایفای نقش نظارت بر حسن جریان امور و به منظور صیانت از حقوق شهروندی، احیا و اقامه حقوق عامه، پیشگیری از ایراد صدمات و لطمات جبران ناپذیر به مردم و جلوگیری از تضییع حق مسلم شهروندان پایتخت در برخورداری از زندگی مطلوب و هوای پاک و محیط سالم و با نشاط، موضوع آلودگی هوای پایتخت و ترافیک فرساینده و روند فزاینده آن را طی جلسه ای در مورخ ۸۷/۸/۵ مورد بررسی قرار خواهد داد.» در این نامه از دستگاه ها خواسته شده است ضمن ارائه گزارش جامع از اقدامات و تدوین پیشنهادات و ارائه راهکارهای عملیاتی و اجرایی، در جهت تسریع در حل مشکلات و کاستی های مدیریت پایتخت، با برنامه و استراتژی راهگشا و شفاف در جلسه حضور یابند. باید یادآور شد بی توجهی به معضل آلودگی هوا که علاوه بر تهدید سلامت روحی و جسمی افراد جامعه، هزینه های گزافی را به کشور تحمیل می کند، از سوی هر نهاد و دستگاهی صورت بگیرد، عملکرد آن را در نزد مردم زیر سوال خواهد برد. مردم می خواهند نهادهای قانونی برای رفع تهدید آلودگی هوا، جنبش و تحرک بیش از پیشی را از خود نشان دهند و سلامت نسل های امروز و فردا را که ضامن توسعه و بالندگی حقیقی جامعه است، کم اهمیت تلقی نکنند. از سوی دیگرمشاور شهردار تهران در امور محیط زیست خواستار مشخص شدن متولی کاهش آلودگی هوای پایتخت شد.
محمدهادی حیدرزاده با اشاره به نامشخص بودن مسئولیت کاهش آلودگی هوای تهران گفت: آنچه مسلم است اینکه مدیریت شهری از تمام ظرفیت و توان خود برای کاهش آلودگی هوا استفاده می کند.وی با تاکید بر اینکه ۷۰ تا ۷۵ درصد فعالیتهای شهرداری جنبه زیست محیطی دارد، تصریح کرد: برنامه های شهرداری تهران با هدف تامین سلامت شهروندان اجرا می شود. مشاور شهردار تهران با عنوان این مطلب که مدیریت شهری در جهت تامین سلامت شهروندان و کاهش آلودگی های زیست محیطی نیازمند همکاری و حمایت دستگاهها مربوطه در این حوزه است، افزود: با اقداماتی که شهرداری صورت داده تمامی پروژه هایی که از امسال به بعد کلید می خورد، توجیه زیست محیطی خواهند داشت.حیدرزاده از آلودگی هوای تهران به عنوان مهم ترین بحران پایتخت نام برد و گفت: برای کاستن از آلودگی هوا باید هرچه زودتر متولی و مسئولیت کاهش آلودگی هوای تهران مشخص شود.

منبع : روزنامه ابتکار