پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

کمال‌‌الدین جعفر بایسنقری


جنسیت: مرد
نام پدر: علی
تخلص: جعفر
تولد و وفات: ( ... - ۸۶۰ - ۸۶۲) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: خطاط و شاعر
اهل تبریز بود ، اما عده‌‌ای به‌‌جهت طول اقامت او در هرات وی را هروی دانسته‌‌اند. بنا به روایتی ، سفرهائی به نواحی ماوراءالنهر داشته است. جعفر تربیت‌‌یافتۀ امیرشاهرخ و مورد توجه و حمایت بایسنقر میرزا ، فرزند شاهرخ ، و همچنین رئیس کتابخانۀ بایسنقر بود و برای وی کتابت می‌‌کرد. به‌‌ همین خاطر با بایسنقری معروف شد. جعفر علاوه بر استادی در نستعلیق ، که شاگرد میرعبدالله ، فرزند میرعلی تبریزی ، بود در خطوط اصول نیز از شاگردان شمس‌‌الدین مشرقی قطابی به‌‌شمار می‌‌رفت. وی چون در خط نستعلیق از استاد خود پیش‌‌تر رفته ، او را دومین استاد خط نستعلیق دانسته‌‌اند. صاحب "روضات‌‌الجنان" به‌‌ او لقب فریدالدین داده و دیگران او را به‌‌ قبلۀ‌‌الکتاب و کمال‌‌الدین ملقب کرده‌‌اند. از شاگردان جعفر که هریک خود استادی ماهر و شهره بوده‌‌اند ، در خط نستعلیق ، اظهر تبریزی و شیخ‌‌محمود زرین‌‌قلم خفی‌‌نویس؛ در خط تعلیق ، عبدالحی استرآبادی؛ در خطوط اصول ، عبدالله طباخ ، از همه مشهورترند. از آثار وی: نسخهٔ"شاهنامهٔ" فردوسی ، که به‌‌امر بایسنقر میرزا تشعیر و تصویر و تجلید آن ، به ‌‌بهترین وجهی انجام گشته است. متن نسخه ، به‌‌قلم نستعلیق کتابت خفی متوسط و عنوان‌‌‌ها به‌‌کوفی تزیینی خوش و غالباً نیم‌‌دودانگ با رقاع عالی است ، با رقم: "... جعفرالبایسنقری ... سنه ثلاث و ثلثین و ثمانمائهٔ ... "؛ یک نسخه "دیوان" اشعار حسن دهلوی ، به‌‌قلم کتابت خفی متوسط ، با رقم: "... جعفرالبایسنقری ... فی خامس عشرین و ثمانمائهٔ‌‌الهجریهٔ ، به‌‌دارالسلطنه هراهٔ ...". بیش از بیست اثر دیگر وی در "احوال و آثار خوشنویسان" ذکر شده است.
منبع : مطالب ارسالی