مبلغان مشهور دینی در سیما

رادیو و تلویزیون در ایران و به ویژه پس از انقلاب اسلامی همواره به عنوان محلی مناسب برای تبلیغ دین شناخته شده است، اما تعداد کمی از توفیق تبلیغ موثر در این میان برخوردار شده اند. محمد تقی فلسفی، محسن قرائتی، حسین انصاریان، ناصر نقویان و حسین الهی قمشه ای از جمله این افراد هستند.
در سال های اخیر بسیاری از برنامه های شبکه های مختلف رادیو و تلویزیون به سخنرانی های این افراد در زمینه های مختلف اختصاص داشته است که هرکدام از آنها به شیوه خود عمل می کنند.
سخنرانان بسیاری تا به حال کلامشان از رادیو و تلویزیون پخش شده است، اما عده معدودی از آنها توانسته اند مخاطبان خود را در میان انبوهی از شبکه های رادیویی و تلویزیونی نگه دارند. هرچند رادیو و تلویزیون با برنامه ریزی صحیح در پخش این سخنرانی ها می تواند تاثیر کلام این اساتید را دوچندان کند.
● محسن قرائتی ۳۰ سال حضور شیرین تلویزیونی
محسن قرائتی در سال ۱۳۲۴ هجری در کاشان به دنیا آمده است. پدر او علی نقی نام داشت و به دلیل برگزاری جلسات قرآن طی سالیان متمادی در کاشان فامیلی ایشان قرائتی شد. استاد قرائتی در سن ۱۴ سالگی با تشویق پدرش وارد حوزه شد و یک سال در کاشان زیر نظر استاد آیت الله صبوری مشغول تحصیل شد و حضور مستمرش در جلسات تفسیر قرآن مرحوم آیت الله حاج شیخ علی آقا نجفی او را به تفسیر قرآن بیشتر جذب کرد. استاد قرائتی در نگارش تفسیر نمونه در ۲۷ جلد با آیت الله مکارم شیرازی و جمعی از فضلا همکاری کرد و پس از آن و در بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب، به پیشنهاد شهید مطهری و موافقت امام خمینی (ره) برای اجرای برنامه درس هایی ازقرآن، به تلویزیون رفت. استاد محسن قرائتی درباره اوایل حضور در تلویزیون در خاطرات خود این گونه آورده است: . . . بعد از پیروزی انقلاب، با پیشنهاد علامه شهید مطهری قدس سره و موافقت امام خمینی قدس سره برای اجرای برنامه، به تلویزیون معرفی شدم، روزی که به آن تشکیلات وارد شدم، بیشتر کارکنان نمی دانستند قبله کدام طرف است.
در آن جا با بهانه گیری و وسواس زیاد مرا آزمایش کردند و زمانی که در این جهت موفق یافتند، پیشنهاد کردند که بدون لباس روحانیت برنامه اجرا کنم و به طور علنی گفتند: ما به جز دو روحانی (حضرت امام و آیت الله طالقانی) به دیگران اجازه حضور در این تشکیلات را نمی دهیم. من هم با این پیشنهاد موافقت نکرده و اعلام داشتم: برخورد شما را به اطلاع حضرت امام قدس سره خواهم رساند. بعد از این اخطار، آنان قبول کردند که با لباس روحانی اجرای برنامه کنم. . . . استاد محسن قرائتی ۳۰ سال مداوم، پنجشنبه های هر هفته با برنامه درس هایی از قرآن به شبکه یک سیما می آید و سادگی بیانش باعث شده است تا پس از این سالها گرد و غبار تکرار بر برنامه هایش ننشیند و مخاطبان و علاقه مندان، تفاسیر ایشان را همچنان با علاقه مندی دنبال کنند. او در بیان معارف دینی به زبان توده مردم شهرت دارد و از ویژگی های منحصر به فرد وی در میان مبلغان دینی تکیه بر لطیفه و داستان است. تمثیل های وی در ارائه مفاهیم دینی تاثیر بسزایی در نفوذ این معارف و اقناع مخاطبان وی به دنبال داشته است. ۳۰ سال حضور مداوم در برنامه ای تلویزیونی با ساختاری ساده و بدون دکورهای رایج از زاویه مباحث ارتباطی گویای توفیق ماندگار حجت الاسلام محسن قرائتی در بیان مفاهیم دینی است.
● قمشه ای از شکسپیر تا شیخ محمود شبستری
حسین محی الدین الهی قمشه ای فرزند چهارم استاد فقید مهدی الهی قمشه ای که اولین و معتبرترین ترجمه قرآن به فارسی دسترنج وی است و خانم طیبه تربتی است که در دی ماه ۱۳۱۸ در تهران به دنیا آمده است. او تحصیلات ابتدائی، متوسطه و دانشگاهی را به ترتیب در دبستان دانش، دبیرستان مروی و دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران تا درجه دکتری (ph.d.islamic philosophy & theology) به پایان برد و نیز تحصیلات حوزوی و سنتی را نزد پدر و استادان دیگر دنبال کرد. حسین الهی قمشه ای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی به کار تدریس در دانشگاه تهران و سایر مراکز آموزش عالی در داخل و بعدها خارج از کشور پرداخت و در کنار آن به تالیف و ترجمه در زمینه عرفان و ادبیات و زیبائی شناسی مشغول شد. همه آموزش های او در ایران صورت گرفته و زبان انگلیسی، عربی، فرانسه و. . . را در ایران آموخته است. استاد قمشه ای، با خستگی ناپذیری تحسین برانگیزش همواره پیک آشنایی ایرانی و غیر ایرانی با فلسفه و ادبیات غنی عرفانی ایران بوده و در این راستا در دانشگاه ها و مراکز علمی فرهنگی بی شماری در ایران و خارج از ایران تدریس و سخنرانی داشته که از آن میان می توان تدریس فلسفه، عرفان، ادبیات و هنر در دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه های ایران و همچنین دانشگاه های لندن، آکسفورد، هاروارد، پرینستن، و برکلی کالیفرنیا را نام برد. به نقل از برخی منابع ایشان قرآن را از حفظ دارد و با مثنوی،حافظ،نظامی و فردوسی چنان است که گویی دیوان آنها در پیش روی او گشاده است و به خصوص گلشن راز شیخ محمود شبستری تماما در خاطر اوست. وی همچنین به ادبیات انگلیسی و عربی نیز تسلط دارد. ایشان به مدت ۳۰ سال استاد دانشگاه تهران بوده است و دوره های درسی را هم در آکسفورد، کمبریج، دانشگاه لندن، برکلی، یوسی ال ای، آکادمی تمینوس و. . . داشته است.
در میان شبکه های رادیویی و تلویزیونی، شبکه ۴ سیما تا به حال بیشترین ساعات را به پخش سخنرانی های حسین الهی قمشه ای اختصاص داده است که پخش این برنامه ها علاوه بر جذب مخاطب خاص، جذب مخاطبان عام را هم برای تلویزیون در پی داشته است. تسلط استاد الهی قمشه ای بر زبان و ادبیات فارسی و به کارگیری آن در سخنرانی ها نیز یکی دیگر از عوامل جذب مخاطبان به برنامه های ایشان است. او مفاهیم پیچیده عرفانی و فلسفی را با بیانی ساده، توام با بیان نکات نغز از شاعران پارسی گو و بعضا انگلیسی زبان، چنان همراه می کند که دایره مخاطبانش تقریبا از هر قشر و طبقه ای تشکیل می شود.
او نیز مانند قرائتی در بیان مفاهیم دینی و معنوی از داستان گویی و بیان لطیفه دریغ نمی کند. ویژگی بارز او در بیان این مفاهیم رویکرد تطبیقی وی است که پس از طرح مقدمات بحث، آن را در میان سایر ادیان و اندیشه ها نیز پی می گیرد. وی در سخنرانی های خود همواره مخاطبان را به مطالعه اندیشه های سایر ادیان و مکاتب فلسفی همچنین آثار ادبی و هنری جهانی توصیه می کند و معتقد است که این امر باعث دریافت بهتر و عمیق تر مفاهیم اسلامی می شود.
● حسین انصاریان نگاه عارفانه و دور از هیجانات کاذب
حسین انصاریان در آبان ماه سال ۱۳۲۳ در شهر خوانسار متولد شده است. پدر او از خاندان حاج شیخ است که از خانواده های شناخته شده و خدمتگزار به دین بوده اند و عالمان باعظمتی در این خاندان پرورش یافته اند. تحصیلات حسین انصاریان در دو حوزه علمیه تهران و قم بوده است. در تهران ادبیات را آغاز کرد و پس از اتمام ادبیات نزد آیت الله میرزا علی فلسفی کتاب معالم الاصول را فرا گرفت. او بعد از تحصیل علوم دینی و اتمام مدارج عالیه حوزوی از حوزه علمیه قم به تهران مراجعت کرد و تاکنون که بیش از ۳۰ سال از آن زمان می گذرد به تدریس و سخنرانی مشغول است.
چهار هزار نوار سخنرانی بی تکرار و بیش از چهل عنوان کتاب - حدود هشتاد جلد - از آثار و تالیفات استاد حسین انصاریان است. یکی از مهم ترین ویژگی های سخنرانی های ایشان که باعث شده است مخاطبان تلویزیونی بسیاری به دنبال دیدن برنامه هایشان باشند، ارائه واقعیات دین به شیوه ای صحیح و به دور از ایجاد هیجانات کاذب در مخاطب است. روضه های ساده و سوزنده او نیز در پایان سخنرانی های مذهبی اش طرفداران ریادی دارد. او در بیان مفاهیم دینی نگاه عارفانه ای دارد و لحن و صدای ویژه اش از وی مبلغی توانا و تاثیر گذار ساخته است.
● نقویان و حضور در برنامه های زنده
حجت الاسلام ناصر نقویان متولد سال ۱۳۴۳ است و تحصیلات خود را تا به حال در مقطع کارشناسی ارشد حوزه علمیه قم ادامه داده است. نقویان از جمله سخنرانانی محسوب می شود که سخنانش طرفداران بسیاری به ویژه در گروه سنی جوانان دارد.
سخنرانی های او در مراسم گوناگون به بهانه های مختلف از شبکه های سیما پخش می شود و به دلیل داشتن مخاطبان بسیار در برنامه های رادیویی و تلویزیونی که به صورت زنده اجرا می شوند نیز حضور دارد.
مهم ترین ویژگی سخنان ناصر نقویان این است که در سخنرانی های خود راه حل های دینی را برای مشکلات جامعه امروز تصویر می کند و همین امر باعث استقبال گسترده جوانان از سخنرانی های این استاد شده است. نقویان علاوه بر تدریس دروس معارف اسلامی در چندین دانشگاه، نوشتن مقالات مذهبی در برخی نشریات و سخنرانی های مذهبی در صدا و سیما و جلسات دانشگاهی، معاونت فرهنگی نهاد رهبری در دانشگاه تهران و مسئولیت نهاد رهبری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی را نیز بر عهده داشته است.

منبع : روزنامه جوان