لکنت زبان

لكنت زبان یك مشكل گیج كننده و خسته كننده برای گوینده و شنونده است. نشانه های لكنت زبان شامل تكرار سریع اولین حرف كلمات كشیدن بیش از حد صداهایی مانند یی، آ و او در وسط كلمات و توقف و ایست كامل روی كلمات یك صدا، بخش كلمه حتی یك عبارت ممكن است چندین بار تكرار شود تقریباً ۱ درصد جمعیت كشورهای غربی لكنت زبان دارند كه بیشتر این افراد مذكر هستند.
لكنت زبان معمولاً یك رخداد تكاملی موقتی در میان كودكان دو تا پنج سال است كه با رشد كودك و استفاده بیشتر او از زبان مادری از بین می رود. لكنت این كودكان در هنگام ناراحتی، خستگی یا هیجان زدگی افزایش پیدا می كند. ۸۰ درصد كودكانی كه پس از پنج سالگی لكنتشان برطرف نشده است تا انتهای دوره بلوغ بهبود می یابند. یك كودك زیر هفت سال كه به لكنت دچار است ممكن است برای پشت سر گذاشتن وقفه هایی كه در جریان صحبت كردن با آن ها روبه رو می شود در كنار لكنت حركات همراهی نظیر پیچ و تاب دادن صورت، چشمك زدن، حركت دادن بازوها، تنفس نامنظم یا حركاتی دیگر را طراحی كند. كسانی كه دچار لكنت زبان هستند در مراحل پیشرفته به جایی می رسند كه كلمات مشكل ساز را می شناسند و همین پیش بینی، اغلب وضعیت را مشكل تر می كند وقتی لكنت آغاز می شود مانند سایر عادت ها به صورت یك الگوی طبیعی رفتار در می آید در این حالت عادت یاد شده به طور ناخودآگاه برپایه مجموعه ای از رفتارهای وابسته به صحبت كردن و تنفس ماندگار می شود.
● اولین نشانه ها را نادیده بگیرید
عكس العمل شما در برابر تلاش كودكتان برای برقراری ارتباط با دیگران نقش بسیار مهمی در روان صحبت كردن كودك ایفا می كند. با كودك به طور صحیح و كامل صحبت كنید ولی انتظار نداشته باشید كه زبانش به پختگی شما باشد.
● جملات كودك را تمام نكنید
وقتی كودكتان در حال صحبت كردن است با آرامش به او توجه داشته باشید اگر در ادای یك واژه یا تمام كردن یك جمله دچار مشكل شد با شكیبایی صبر كنید حرفش را قطع نكنید و به جای او صحبت نكنید وقتی به كودك پاسخ می گویید شكل صحیح كلمات را به كار ببرید و با استفاده از واژه های جدید فرهنگ لغات او را پربارتر كنید.
با ایجاد فضای آرام به هر كودك به طور جداگانه فرصت صحبت كردن بدهید به آن ها بفهمانید كه به شنیدن حرف هایش علاقه مند هستید. درباره لكنت زبان او اظهارنظر نكنید برچسب كُند زبان به كودك نزنید زیرا احتمال افزایش لكنت زبان در كودك را به همراه دارد تصور كنید كه نگران بودن از تلفظ صحیح هر كلمه چه احساسی به شما می دهد.
● آرام صحبت كردن را به كودك بیاموزید
به كودك بیاموزید تا گلو، شانه ها، قفسه سینه و شكم خود را شل كند وقتی كودك آرامش عمومی را آموخت بر روی ماهیچه های درگیر صحبت كردن تمركز كنید. كودك را مجبور كنید روزی چندبار این تمرین را انجام دهد تا آن كه در شل كردن این بخش خاص از بدن خود مهارت یابد.
تنفس كودك را تنظیم كنید
سخن گفتن نیازمند عبور هوا از كنار تارهای صوتی است. چگونگی نفس كشیدن بر صحبت كردن او تاثیر می گذارد بسیاری از كودكان گرفتار لكنت زبان در هنگام صحبت كردن نفس نفس می زنند. بنابراین لازم است نفس عمیق و منظم از دهان را به كودك بیاموزید از كودك بخواهید یك دستش را روی سینه و دست دیگرش را روی شكم خود بگذارد در طول دم باید شكمش بیشتر از قفسه سینه اش حركت كند به او بگویید كه واژه آرام باش را در طول یك بازدم آرام نزد خود زمزمه كند كودك باید هر روز این تمرین را انجام دهد یا به تدریج بتواند به تنفس نامناسب خود توجه داشته باشد.
از كودك بخواهید تا درست پس از آغاز لكنت صحبت را متوقف و سكوت كند. كودك باید به جای كوشش برای پشت سر گذاشتن وقفه مكث كند، نفس بگیرد و سپس با یك بازدم به آرامی شروع به صحبت كند.
كودك را وادارید با صدای كوتاه صحبت كند. فردی كه دچار لكنت است در حالتی كه زیر فشار و تنش شد مانند سایر اشخاص به طور طبیعی صدایش را بلند می كند صدای بلندتر به هوای بیشتری نیازمند است به همین علت میزان فشار را در حنجره بالا می برد پس یك صدای تنظیم شده از نظر حجم می تواند لكنت را كاهش دهد.
● نقش ترس در ایجاد لكنت زبان
ترس احتمال لكنت را در كودك افزایش می دهد. فهرستی از موقعیت ها و واژه هایی كه سبب بروز ترس در كودك می شوند تهیه كنید سطح اضطراب را ارزیابی كنید از كودكتان بخواهید تا میزان اضطراب خود را در موقعیت فرضی از اعداد یك تا ۱۰ مشخص كند سپس تمرین آرامش به كودك بدهید.
▪ موقعیت هایی كه كودك به طور معمول دچار لكنت می شود مشابه سازی كنید وقتی كودك در موقعیت های خیالی احساس راحتی كرد تجربه های دیگری را برای او بازسازی كنید.
▪ امكان تمرین در موقعیت های از پیش تعیین شده را فراهم سازید به عبارت دیگر موقعیت های واقعی طراحی كنید تا كودك بتواند در آن ها آموخته های جدیدش را به كار بندد. از كودك بخواهید پیش از صحبت كردن جمله ای را آماده و آن را نزد خود تكرار كند و در درونش شاهد موفقیتش باشد.
▪ كوشش كودك برای صحبت كردن در موقعیت های از پیش تعیین نشده را تقویت كنید، حامی كودك باشید و تلاش او را تحسین كنید. اگر باز هم لكنت دارد چیزی نگویید فقط به سادگی به برنامه خود ادامه دهید همخوانی را تمرین كنید.
بسیاری از كودكان دچار لكنت هنگام همخوانی با دیگران می توانند به طور طبیعی صحبت كنند متن ساده ای را انتخاب كنید و سپس بكوشید هم صدا و با حالتی عادی آن را با یكدیگر بخوانید پس از چند بار تكرار كم كم صدای خود را كاهش دهید تا جایی كه كودك به تنهایی در حال خواندن متن باشد از كودك بخواهید در وضعیتی كه به تنهایی در حال خواندن است این طور تصور كند كه همچنان به همخوانی با شما می پردازد.
اگر لكنت زبان كودك بسیار شدید است یا با تلاش شما بهبود نمی یابد باید از افراد متخصص كمك بگیرید.

آمنه زمان فشمی

منبع : روزنامه جوان