«جان کیتز» شاعری از روح آب

● نگاهی کوتاه به زندگی «جان کیتز» شاعر کلاسیک انگلیسی
شاعر رمانتیک و نام آشنای انگلستان که آرزوی خدمت به جهانیان را به پرداختن به «من» خود برگزید.«جان کیتز» احساس می‌کرد که عمیق‌ترین معنای زندگی در ستایش زیبایی نهفته است؛ هرچند اشعار موزون و پخته وی نشان از دلبستگی او به دنیای مرگ و نیستی داشت.
‘Darkling I listen; and for many a time
I have been half in love with easeful Death’
«به تاریکی زیبا گوش می‌دهم؛ و بارها عاشق مرگی رهایی بخش بوده‌ام.»
قسمتی از شعر «برای یک بلبل»
«جان کیتز» درسال ۱۷۹۵ درشهر لندن دیده به جهان گشود. «جان» بزرگترین فرزند خانواده‌ای بود که چهار فرزند داشتند. پدرش،«توماس» مدیری موفق در اداره پانسیون اسب بود و یکی از مهمان‌خانه‌داران بزرگ به‌شمار می‌رفت. مرگ پدر در سال ۱۸۰۴ در یک حادثه اسب سواری شرایط خانواده را دگرگون کرد و ازدواج دوباره مادر خانواده، «فرانسس جنینگز کیتز» یکی از پی‌آمدهای آن بود. ازدواج دوباره مادر دوامی نداشت و بسیار زود به جدایی انجامید تا کانون خانواده در منطقه ادمونتون در نزدیکی لندن شکل دوباره‌ای به خود بگیرد. «فرانسس» در سال ۱۸۱۰ در اثر بیماری سل درگذشت.
«جان» در مدرسه کلارک در انیفیلد به مطالعه درباره چیزهای مورد علاقه‌اش پرداخت. شهرت او در دوران تحصیل برای مطالعاتش نبود بلکه شیطنت و دعواهای کودکانه ویژگی‌های این کودک نابغه را تشکیل می‌داد: «ذهن من ناراضی‌ترین ذهنی است که تاکنون در چنین بدن کوچکی قرار داده شده است.»
«کیتز» توانست در سال ۱۸۱۱ به عنوان دستیار جراح شروع به کار کند و هم‌زمان به تحصیل در رشته پزشکی ادامه دهد. ترجمه برخی آثار ادبی نیز قسمتی از فعالیت‌های وی را به خود اختصاص داده و شاید یکی از عامل‌های اصلی روی آوردن او به شعر و شاعری بود؛ او اولین شعر خود را با عنوان &#۰۳۹;Lines in Imitation of Spenser&#۰۳۹;در سال ۱۸۱۴ سرود. در سال ۱۸۱۵ موفق به دریافت گواهی‌نامه شده و به عضویت جامعه دواسازان درآمد تا تجربه جراحی را نیز داشته‌باشد.
آشنا شدن او با «لی هانت»، سردبیر مجله لیبرال The Examiner ، که از نشریات صاحب نام لندن بود، و هم صحبت شدن با شاعران عصر رمانتیسم هم‌چون «شلی» مسیر زندگی او را از طبابت به ادبیات حرفه‌ای سوق داد. شعر &#۰۳۹;O Solitude&#۰۳۹; برای اولین‌بار در همین مجله به چاپ رسید.
اولین مجموعه شعرهای او در کتابی با عنوان Poems در سال ۱۸۱۷ منتشر شد. تجربه اول با استقبال چندانی مواجه نشد. «کیتز» برای غنی کردن شعرهایش به استفاده از مضمون نامه‌هایش روی آورد؛ نکته‌هایی از زندگی روزمره که با زبان شعر آمیخته بود. تبادل افکار با مشاهیر ادبی هم‌چون «بنجمین بیلی» نیز بی اثر نبود.
سن ۲۱ سالگی تجربه بلندترین اثرش در چهار هزار خط را به همراه داشت که در ستایش عشق «سینتیا»، الهه ماه به چوپان جوانی به نام «اندیمیون» سروده شده بود. برخی منتقدان آن زمان هم‌چون «جان ویلسون کروکر» و «جان گیبسن لوچرد» این اثر را کوته‌بین انگاشتند و آن را تقلیدی از آثار یونانی و به دور از سبک کلاسیک خواندند که توسط شاعر جویای نامی بازخوانی شده بود.
برجسته‌ترین شعرهای این هنرمند انگلیسی در سال‌های پایانی دهه ۱۸۱۰ به رشته تحریر درآمد که می‌توان به Lamia, The Eve of St. Agnes، چکامه‌ها و دو جلد از Hyperion اشاره کرد.
مرگ برادرش، «تام» در ماه دسامبر ۱۸۱۸ دلیل مناسبی برای مهاجرت به منطقه همستد را فراهم کرد. در هجرت، عاشق «فنی براون»، دختر همسایه شد و این عشق نامزدی را در زمستان ۱۸۱۸ درپی داشت.
&#۰۳۹;Ode on a Grecian Urn&#۰۳۹; که به عنوان شاهکار ادبی «کیتز» شناخته می‌شود الهام گرفته از نسخه مشابه رومی است.
دومین مجموعه از سروده‌های او درسال ۱۸۲۰ منتشرشد و مورد استقبال قرار گرفت. «کیتز» در این زمان به بیماری سل و فقر دچار بود؛ این امر مانعی بر سر راه ازدواج با «فنی» شد تا وی را به جدایی و انزوا کشاند. نامه‌ای از وی به معشوقه‌اش در سال ۱۸۱۹ برجای مانده که چنین می‌نویسد: « بیشتر به این دلیل دوستت دارم که مرا به خاطر خودم و نه هیچ چیزدیگر دوست داری. بسیاری از زنان را دیده‌ام که دوست دارند با شعر ازدواج کنند و با یک رمان از دست بروند.»
«کیتز» با غلبه بیماری و فرارسیدن فصل سرد، انگلستان را به مقصد ایتالیا ترک کرد و در شهر رم ساکن شد.
روز ۲۳ فوریه ۱۸۲۱، آخرین روز زندگی این شاعرجوان بود. پیکرش را در گورستان پروتستان‌های رم به خاک سپردند.
گفته می‌شود که او از دوستش، «ژوزف سورن» خواسته بود تا برمزارش چنین بنویسند: « اینجا مزار کسی است که نامش با آب نوشته شده بود».
با وجود انتقادهای فراوانی که از آثار او در زمان حیاتش می‌شد، انتشار نامه‌هایش در سال‌های ۱۸۴۸ و۱۸۷۸ با استقبال فراوانی روبرو شد. مشاهیری همچون «اسکار وایلد» و « آلفرد تنیسن» الگوهای فراوانی ازسبک «جان کیتز» درآثارشان گرفته‌اند.
● از آثار مشهور این شاعر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
IMITATION OF SPENCER, ۱۸۱۱
FIRST LOOKING INTO CHAPMAN`S HOMER, ۱۸۱۶
POEMS, ۱۸۱۷
ENDYMION, ۱۸۱۸
HYPERION, ۱۸۱۹ (unfinished)
LAMIA, ISABELLA, THE EVE OF ST. AGNES, AND OTHER POEMS, ۱۸۲۰
LETTERS, ۱۸۴۸
LETTERS TO FANNY BRAWNE, ۱۹۳۱
LETTERS, ۱۹۵۲
POEMS, ۱۹۶۱
POEMS AND SELECTED LETTERS, ۱۹۶۲
COMPLETE WORKS, ۱۹۷۰
JOHN KEATS: COMPLETE POEMS, ۱۹۸۲ (ed. by Jack Stillinger)
KEATS AND SHELLEY NOTES, ۱۹۸۹
THE LOVE POEMS OF JOHN KEATS, ۱۹۹۰
JOHN KEATS: SELECTED POEMS, ۱۹۹۳
THE COMPLETE POEMS OF JOHN KEATS, ۱۹۹۴
KEATS: TRUTH & IMAGINATION, ۱۹۹۷
THE COMPLETE POEMS AND SELECTED LETTERS OF JOHN KEATS, ۲۰۰۱ (introduction by Edward Hirsch)
SELECTED LETTERS OF JOHN KEATS, ۲۰۰۲ (ed. by Grant F. Scott)
● برای مطالعه بیشتر می‌توانید به منابع زیر مراجعه کنید:
John Keats by R. Gittings (۱۹۶۸); John Keats by Walter Jackson Bate (۱۹۷۹); Keats: Narrative Poems, ed. by J.S. Hill (۱۹۸۳); Approaches to Teaching Keats&#۰۳۹;s Poetry, ed. by Walter H. Evert and Hack W. Rhodes (۱۹۹۱); Junkets on a sad Planet by Tom Clark (۱۹۹۳); John Keats by Robert Woof (۱۹۹۷); The Dialogic Keats by Michael J. Sider (۱۹۹۸); Keats by Andrew Motion (۱۹۹۸); Keats&#۰۳۹;s Odes and Contemporary Criticism by James O&#۰۳۹;Rourke (۱۹۹۸); The Persistence of Poetry, ed. by Robert M. Ryan and Ronald A. Sharp (۱۹۹۹); Darkling I Listen: The Last Days and Death of John Keats by John Evangelist Walsh (۱۹۹۹) - Museums: Keat&#۰۳۹;s house in London, Wentworth Place, Keats Grove, Hampstead. Keats wrote there his greatest Odes and fell in love with Fanny Brawne. - Note: science-fiction writer Dan Simmons used Keats&#۰۳۹;s poems Hyperion and The Fall of Hyperion as the titles of his books. The first volume was structured after Chaucer&#۰۳۹;s The Cantebury Tales. The two sections of Hyperion Cantos take the Keats&#۰۳۹;s idea about the displacement of the old gods and the victory of new pantheon. - Suom.: Keatsilta on käännetty suomeksi valikoima Runoelmia (۱۹۱۷), suomennoksia on myös teoksissa Englannin kirjallisuuden kultainen kirja (۱۹۳۳) ja Tuhat laulujen vuotta, toim Aale Tynni (۱۹۷۴).

احسان ابدی خواه

منبع : ماهنامه ماندگار