بررسی آسیب ها و راهکارهای ارتقای سینمای دفاع مقدس ارتقای نرم افزاری در کنار حمایت سخت افزاری

بیست سال از پایان دفاع مقدس هشت ساله ما گذشته است و یکی از دغدغه های موجود در میان اهالی انقلاب، حفظ و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است. به اعتقاد کارشناسان و صاحب نظران، بهترین راه برای بقای این فرهنگ، تولید آثار هنری و انعکاس وقایع و ارزش های دفاع مقدس در رسانه هاست. یکی از قالب های هنری که ویژگی رسانه ای نیز دارد، سینماست. این پدیده، به خاطر داشتن قابلیت تأثیرگذاری بالا، می تواند نقش موثری در این زمینه ایفا کند. همچنانکه طی ۳۰سال گذشته، معدود آثار ارزشمندی که در عرصه سینمای دفاع مقدس خلق شدند، تأثیر زیادی در گرایش جوانان و مردم به دفاع مقدس داشته اند. براین اساس، در هفته دفاع مقدس که موسم یادآوری حماسه های مقاومت دلیرمردان و زنان کشورمان است، باید به بررسی و آسیب شناسی رشته ها و ژانرهای هنری دفاع مقدس نیز پرداخت.
● لزوم حمایت دولت
خوشبختانه، امروز دیگر مدیریت فرهنگی و سینمایی حاضر، به اهمیت سینمای دفاع مقدس واقف است. اما موضوع مهم این است که چگونه باید از این سینما حمایت کرد؟
محمدرضا شرف الدین، از فعالان سینمای دفاع مقدس و مدیر انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در این باره اظهارنظر کرده : باتوجه به اینکه رویکرد معاونت سینمایی به سینمای دفاع مقدس بسیار مطلوب بوده، لازم است در این مسیر دقت های بیشتری صورت گیرد تا اتفاقاتی که در سال های گذشته منجر به حضور یکسری فیلم های بی پایه در این ژانر گردید و ضربه جبران ناپذیری بر پیکره سینمای دفاع مقدس زده است و موجب مخاطب گریزی از این ژانر ملی شد رخ ندهد.
وی تصریح کرد: موقعیت بسیار خوبی برای تولیدات عرصه دفاع مقدس فراهم شده است تا در آینده شاهد شکوفایی بیش از پیش این ژانر که قطعاً نقش بزرگ و به سزایی در سینمای ملی دارد باشیم.
او مهم ترین عنصر برای جامعه را فرهنگ و روحیه دفاعی دانست و گفت: لازم است بخشی از بودجه دفاعی کشور صرف فرهنگ دفاعی شود و از مجلس تقاضا داریم بودجه مستقلی را به فرهنگ دفاعی اختصاص دهند که بخش عمده آن متعلق به سینمای دفاع مقدس باشد.
رضا ایرانمنش، بازیگر سینمای دفاع مقدس نیز توجه به «تخصص» را در کنار تعهد با اهمیت دانسته و معتقد است:
فیلمسازانی مانند حاتمی کیا باید با حمایت مسئولان روبرو شوند. کارگردان هایی از این دست در سینمای جنگ، تخصص و تجربه حضور در میادین جنگ را نیز دارند.
وی با اشاره به اینکه ما در حوزه سینمای دفاع مقدس از تبلیغات بهره نمی بریم تصریح کرد: اگر به همان اندازه که رسانه ها به تبلیغات یک فیلم عاشقانه می پردازند و عکس چهره های مربوط به این فیلم ها را روی صفحات اول خود می زنند به همان اندازه هم به سینمای دفاع مقدس در حیطه تبلیغات بپردازند، تأثیر زیادی در استقبال مردم خواهد داشت.
● تقویت نرم افزاری
یکی از نیازهای سینمای دفاع مقدس، تقویت جنبه های شناختی، ایدئولوژیک و به عبارتی نرم افزاری است. ضعف فکری و نرم افزاری منجر به اتلاف هزینه ها و فعالیت های این عرصه می شود یا آن طور که باید و شاید حقایق و واقعیت های دفاع مقدس را نمایان نمی سازد. یک نماینده مجلس در این باره اظهارنظر کرد:اکثر فیلم ها و سریال هایی که تاکنون با محوریت دفاع مقدس ساخته شده، انعکاس واقعی جریانات آن دوران که در جبهه ها شاهد آن بودیم، نبوده است.
مهدی کوچک زاده با اشاره به برخی آثار عرصه دفاع مقدس در سینما و تلویزیون، یادآور می شود: در این قبیل آثار بیشتر جنبه درگیری، خونریزی و سلاح در جنگ برجسته می شود و این درحالی است که در جبهه ها، تأثیر روحیه از خودگذشتگی و عشق موج می زد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی تصریح می کند: در اکثر فیلم های ساخته شده این عشق را در سطح نازل نشان می دهند و این نشانگر این است که بسیاری از فیلمسازانی که در این زمینه مشغولند، با دوران دفاع مقدس و جنگ آشنایی ندارند.
کوچک زاده در عین حال با اشاره به خلق صحنه های زیبای مرتبط با دوران دفاع مقدس در برخی آثار سینمایی، بر این باور است که پرداختن به واقعیات دوران دفاع مقدس، این سینما را عمیق و جذاب خواهدکرد.
ضعف فیلمنامه از عوامل نرم افزاری سینمای دفاع مقدس است که با تقویت آن می توان انتظار ارتقای این گونه سینمایی را داشت.
جمال شورجه، کارگردان سینمای انقلاب و دفاع مقدس در این باره معتقد است: امروز خلاء وجود فیلمنامه های مناسب در این حوزه مشخص است و بسیاری از فیلمنامه هایی که نوشته می شود آثاری ضعیف و بدون درونمایه قوی است. مهمترین نکته ای که باید درنظر گرفت این است که باید روی نویسنده ها سرمایه گذاری شود و سطح آگاهی و دانش آنها ارتقا داده شود و نویسندگان مستعد و شایق شناسایی شوند تا جوانان بتوانند در کنار نویسندگان باسابقه به کار بپردازند. ما به سیاستگذاری و برنامه ریزی برای نویسندگان نیاز داریم و نباید به وضعیت موجود اکتفا کنیم، بلکه این وضعیت باید ارتقا پیدا کند که بخشی از آن بر عهده دولت است تا افراد دخیل در امر سینمای دفاع مقدس مانند نویسندگان یا کارگردان ها را تشویق به کار بکند.
این کارگردان در نشستی که در خبرگزاری فارس برگزار شد، با اشاره به لزوم مطالعه درمورد وقایع دفاع مقدس گفت: متأسفانه کل سینمای ما مشکل کمبود مطالعه و کم کاری دارد و شاید ما به اندازه انگشتان دو دست فیلمساز خلاق داریم. باید دولت سعی کند ارتقای بینش و دانش را همزمان در سینماگران به وجود بیاورد. چیزی که مقام رهبری هم در دیدار با کارگردانان به آن اشاره کردند.
شرف الدین نیز که در این نشست حاضر بود با اشاره به لزوم مطالعه درمورد دفاع مقدس توسط سینماگران گفت: متأسفانه مشکلی که ما در سینما داریم، مشکل شتابزدگی و عدم مطالعه و تأمل کافی است.
وی افزود: البته بی اطلاعی از دوران جنگ تحمیلی در سینمای دفاع مقدس و بین دست اندرکاران این سینما عمومیت دارد و بسیاری از آن ها که زمانی آثار درخشانی در سینمای ایران می ساختند، اکنون به ساخت آثاری بی مایه رو آورده اند و دلیل آن تنها این است که داشته ها و شنیده های آن ها دیگر جوابگو نیست و بی مطالعه بودن آن ها باعث تولید آثار ضعیف می شود. هرکسی تنها زاویه دید خود را به جنگ داشته و همه به آن زاویه دید بسنده می کنند و مشخص است که این زاویه دید بعد از مدتی دیگر جوابگوی فیلمساز نیست و باید روی مسئله مطالعه یا اقتباس ادبی کار کرد.

علی تربتی

منبع : روزنامه مردم سالاری