پوتین و سیاست های ضدایرانی دولت سارکوزی

دیدار روسای جمهور روسیه و فرانسه در مسکو و مذاکرات آنها در مورد ایران مورد توجه اغلب تحلیلگران روابط بین الملل قرار گرفت و این به خاطر نحوه و کیفیت برگزاری این نشست و برخورد خاص و غیرطبیعی پوتین با رییس جمهور فرانسه بود.
دولت سارکوزی که به سیاست های چپ گرا و اصلاحات اقتصادی معروف است و همچنین در عرصه بین المللی سیاست «نگاه به آمریکا» را به طور جدی دنبال می کند، هم اکنون در حال تبدیل شدن به متحد اصلی آمریکا در اروپا است و روندی مشابه تبعیت بی چون و چرای دولت تونی بلر، نخست وزیر سابق انگلیس را پی گرفته است. مخالفت های صریح سارکوزی با برنامه اتمی ایران، برخورد خصمانه با منافع ملی کشورمان از طریق آزادتر گذاشتن گروهک های مخالف ایران همچون منافقین و استفاده علنی از لحن تهدیدآمیز بر ضدتهران و تهدید به جنگ، مخالفت های شدیدی را در سراسر اروپا به دنبال داشته است. موضع سارکوزی و مذاکرات وی با پوتین بر سر مساله اتمی ایران، اگرچه واکنش وزارت امور خارجه کشورمان را موجب نشد، ولی به طرفداری پوتین از برنامه اتمی کشورمان منجر شد و برخلاف سخنان سارکوزی مبنی بر اینکه با پوتین بر سر مساله اتمی ایران به توافقاتی دست یافته، پوتین صراحتا اعلام کرد که هیچ مدرکی مبنی بر نظامی بودن برنامه اتمی ایران وجود ندارد و با سارکوزی هم به توافق خاصی دست پیدا نکرده است.
دولت فرانسه برخلاف همه پادمان ها و پیمانهای بین المللی در سال گذشته همواره سعی در تحت فشار قرار دادن کشورمان داشته و از هر حربه ای برای ضربه زدن به کشورمان استفاده کرده است. به کارگیری ادبیات تهدید نظامی و توسل به جنگ که از لحاظ تاریخی در مواضع سیاست خارجی فرانسه در سال های اخیر بی سابقه بوده و همچنین نزدیکی غیرعادی و کم سابقه این کشور با ایالات متحده می تواند فقط به یک معنا باشد و آن تلاش برای جلب پرستیژ در داخل کشور و کسب حمایت خارجی در برابر مشکلات داخلی و پوشاندن شکست برنامههای دولت سارکوزی در داخل فرانسه است. حمایت روسیه از ایران قطعا در راستای منافع ملی این کشور انجام می گیرد و البته اثبات غیرنظامی بودن برنامه اتمی ایران نیز از نظر داخلی و بین المللی امکان توجیه این کار را برای دولت پوتین فراهم آورده ولی آنچه که در این میان قابل توجه است حمایت پوتین از ایران در شرایطی است که اقدامات دولت سارکوزی که در حقیقت توهین آشکار به کشورمان تلقی می شود با واکنش قاطعانه ای از سوی کشورمان مواجه نشده است در حالی که اگر هر کشور دیگری بود شاید تقاضای تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت را می کرد و مساله فوق مبنی بر تهدید به جنگ را در سطحی بین المللی و به شکلی جدی پیگیری و حداکثر استفاده سیاسی و تبلیغاتی را از آن به عمل می آورد.
مذاکرات سارکوزی و پوتین در حالی صورت می گرفت که دولت آمریکا نیز برای جلوگیری از نزدیکی بیش از حد مواضع پوتین با تهران و ایجاد فشار بر پوتین، وزرای دفاع و خارجه خود را به مسکو فرستاد که این دو نیز در ضمن مذاکرات خود با پوتین و در ضمن پرداختن به مساله اتمی ایران با پاسخی مشابه آنچه که پوتین به سارکوزی داده بود مواجه شدند. البته بنا به تجربه تاریخی، دولتمردان کشورمان نبایستی بیش از حد بر حمایتهای مقطعی و موردی ابرقدرت ها و بویژه روسیه تکیه کنند ولی در هر حال مساله اخیر موردی نیست که بتوان به سادگی از آن گذشت و بایستی حداکثر استفاده را از آن برای تضمین و تامین منافع ملی کشورمان انجام داد.
▪ اگر بخواهیم به علل افزایش حمایت روسیه از تهران بپردازیم می توانیم موارد ذیل را مورد بررسی قرار دهیم که هر یک در نوع خود می توانند بخشی از این مساله را توجیه کنند و علل این موضع گیری ها را مشخص سازند:
- رقابت روسیه و چین بر سر بازار انرژی، اتمی و تجاری خاورمیانه البته با توجه به نقش و نفوذ ایران
- اثبات غیرنظامی بودن برنامههای هسته ای کشورمان از سوی آژانس
- آمادگی تهران برای حل مسائل باقی مانده
- تمایل روسیه به بازیابی نقش و جایگاه خود در منطقه
- تحت فشار گذاشتن ایالات متحده و اتحادیه اروپا در روابط فی مابین
- ایجاد مانع در زمینه گسترش ناتو به شرق و نفوذ آمریکا در حیاط خلوت روسیه
هم اکنون دستگاه دیپلماسی کشورمان می تواند با تکیه بر گزارش آژانس مبنی بر غیرنظامی بودن برنامه اتمی تهران و همچنین تکیه بر حمایتهای بین المللی از حل دیپلماتیک و مسالمت آمیز مساله فوق الذکر; که البته هر یک بر منافع ملی آن کشور ها استوار است، در دور اخیر مذاکرات کلیه نگرانی ها و سوالات آژانس را برطرف ساخته و به شکلی عمل کنند که موردی برای بررسی و ارجاع به شورای امنیت که در روزهای آتی تشکیل جلسه خواهد داد باقی نماند. بررسی کامل و همه جانبه تهدید ها، فرصت ها و امتیازات قابل استفاده در آژانس برای تهران از مواردی است که دولت می تواند و باید از آنها برای حل یکباره و کامل مشکلات موجود در زمینه پرونده هسته ای استفاده کند و هرگونه کوتاهی یا غفلت در این زمینه می تواند عواقب و نتایج وخیمی برای منافع ملی کشورمان در جهان به دنبال داشته باشد.

نویسنده : آرش مهرمنش

منبع : روزنامه مردم سالاری