داستان سموم و آلاینده‌های خانگی

چند راه آسان برای محافظت از سلامت شما و خانواده تان در مقابل مواد شیمیایی خطرناك در خانه
هنگام مصرف برای ایمنی بیشتر حتما طبق دستورالعمل روی برچسب عمل كنید. هنگام كار با محلول‌های شیمیایی از دستكش و در صورت لزوم از ماسك استفاده كنید.
اول بچه‌ها (برای حفظ سلامت كودكان با دقت بیشتری از مواد شیمیایی استفاده كنید.)
بچه‌ها در حال رشد هستند. تنفس، خوردن و آشامیدن آنها نسبت به بزرگسالان از حساسیت بیشتری برخوردار است و همین موضوع آنها را در مقابل مواد شیمیایی آسیب‌پذیرتر می‌كند. اكثر مسمومیت‌های كودكان بر اثر خوردن و آشامیدن اتفاق می‌افتد؛ اما مواد سمی می‌توانند از راه چشم، پوست و استنشاق هم وارد بدن شوند. بدن بچه‌ها نسبت به بزرگسالان، مواد شیمیایی را سریع‌تر و بیشتر جذب می‌كند و تاثیرات این مواد ممكن است تمام عمر در بدن آنها باقی بماند.
موضوع نگران‌كننده دیگر برچسب‌های رنگی و علائم و اشكال روی محصولات شیمیایی است كه برای آنها جذابیت زیادی دارد. همچنین بچه‌ها اشیا و سطوح بیشتری را با دستشان لمس می‌كنند و دستشان را در دهانشان می‌برند. گاهی چهاردست و پا یا سینه‌خیز رفتن روی فرش یا زمینی كه گرد و خاك و مواد پاك‌كننده روی سطح آن قرار دارد، بچه‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد.امروزه ۷۵ هزار و ۵۰۰ ماده شیمیایی شناسایی و برای مصرف معرفی شده كه اكثر آنها از نظر سم‌شناسی روی كودكان تست نشده‌اند.
● خرید، نگهداری و مصرف
هنگام خرید مواد شیمیایی به اطلاعات روی برچسب آنها دقت كنید. سعی كنید كم‌خطرترین ماده را در كمترین میزان مورد نیازتان خریداری كنید؛ حتی اگر خرید در حجم بیشتر ارزان‌تر باشد، در نهایت برای سلامت خانواده گران تمام می‌شود. اینكه شما می‌توانید به راحتی آنها را خریداری كنید، دلیل بی‌خطر بودن آنها نیست. وجود عبارات <سمی> و <خطرناك> روی برچسب این محصولات نشان‌دهنده درجه بالای خطر این مواد است و در صورت امكان بهتر است از خرید آن صرف‌نظر كنید. عبارات "احتیاط" و "هشدار" روی برچسب، نشان‌دهنده خطر كمتر این مواد و نبودن این عبارات، بیانگر بی‌خطر بودن آنهاست.
توجه داشته باشید، تمام مواد تشكیل‌دهنده روی برچسب محصولات نوشته نمی‌شوند و بسیاری از این مواد نوشته نشده ممكن است خطرناك و سمی باشند. فرمولاسیون دقیق و كامل محصول جزء اطلاعات محرمانه شركت‌ها است و قانون آنها را مجبور به نوشتن تمام محتویات محصول نمی‌كند. تنها درباره داروها و مواد غذایی، محتویات كاملا ذكر می‌شود؛ اما در محصولات پاك‌كننده، ضد عفونی ‌كننده و آفت‌كش‌ها و محصولات بهداشتی، مواد تشكیل‌دهنده به طور كامل روی برچسب نوشته نمی‌شوند. به عنوان مثال، عطرها یا چاشنی‌ها ممكن است حاوی مواد خطرناكی باشند كه نامشان قید نمی‌شود. سعی كنید از مواد شیمیایی كم‌بو یا بدون بو استفاده كنید. این ذرات ممكن است برای بچه‌ها و كسانی كه ناراحتی‌های تنفسی یا پوست حساس دارند، تحریك‌كننده باشد.
هنگام مصرف برای ایمنی بیشتر حتما طبق دستورالعمل روی برچسب عمل كنید. هنگام كار با محلول‌های شیمیایی از دستكش و در صورت لزوم از ماسك استفاده كنید.
هیچ‌گاه تصور نكنید هوای داخل خانه تمیزتر از هوای بیرون است. ما اكثر وقتمان را در فضای بسته می‌گذرانیم كه صد برابر آلوده‌تر از گاز و ذرات موجود در هوای بیرون است. پنجره‌ها را باز كنید تا هوای خانه خارج شود و هوای تازه به داخل جریان پیدا كند.
بعد از استفاده، در محصول مورد نظر را با دقت ببندید و در جای مناسب نگهداری كنید. این مواد همیشه باید در ظرف اصلی خودشان نگهداری شوند. ظروف حاوی مواد شیمیایی را زیر سینك ظرفشویی و در دسترس كودكان قرار ندهید. از نگهداری این مواد در كنار مواد غذایی، یا نزدیك حرارت و شعله نیز خودداری كنید.
● چند توصیه
سعی كنید تا حد امكان مصرف مواد شیمیایی خطرناك را در خانه كاهش دهید و از جایگزین‌های كم‌خطرتر و ارزان‌تر استفاده كنید. در اینجا به چند نمونه از مواد شیمیایی، مخاطرات و جایگزین‌های كم‌خطر آن اشاره می‌شود:
▪ مواد شوینده:
برای شستن دست‌ها كمتر از مواد شوینده ضد باكتری استفاده كنید.
‌ استفاده بیش از حد این مواد ممكن است میكروب‌ها را مقاوم كند. در ضمن این مواد ویروس‌های عامل سرماخوردگی را از بین نمی‌برند و بهتر است به جای آن از آب گرم و صابون جامد به مدت ۲۰ ثانیه استفاده كنید. در صورت دسترسی نداشتن به آب، از پاك‌كننده‌ها و ژل‌های حاوی الكل استفاده كنید.
▪ اسپری‌ها و مواد خوشبو كننده هوا:
این مواد با ذرات معلق و مواد شیمیایی باعث آلودگی هوا می‌شوند و می‌توانند سبب ایجاد آلرژی و حملات‌آسمی شوند. همچنین هنگام اسپری كردن مواد شیمیایی حجم زیادی از محلول در هوا پخش می‌شود.
در صورت نیاز، محلول‌های مایع و محلول‌هایی كه اسپری نمی‌شوند، مناسبترند. به عنوان جایگزین برای خوشبو كردن هوا، می‌توانید از جوشاندن میخك یا دارچین در آب استفاده كنید. از جوش‌شیرین هم می‌توانید به عنوان بوگیر و برای جذب بوی فرش، سطل زباله و یخچال استفاده كنید.
▪ مواد ضدعفونی كننده:
اگر می‌خواهید چیزی را بشویید، از صابون استفاده كنید. فقط در صورت لزوم، مثلا وقتی در خانه بیماری وجود دارد، از مواد ضدعفونی كننده استفاده كنید. گاه برخی ضدعفونی‌ها ضروری نیستند.
می‌توانید از یك قاشق چایخوری پاك كننده در ۳ لیتر آب سرد استفاده كنید. به این محلول صابون اضافه نكنید؛ چون اثر پاك كننده را كاهش می‌دهد. اگر لازم است سطحی را ضدعفونی كنید، دقت كنید مواد را با هم تركیب نكنید؛ چون ممكن است گازهای سمی ایجاد شود. حتما به اطلاعات روی برچسب محصول نیز دقت كنید. در زمان كوتاهی ضدعفونی را انجام بدهید و سطح را شسته، خشك كنید و سریع از محل دور شوید.
▪ پاك كننده‌های كلره برای سفید كردن لباس‌ها:
این مواد خطرناك هستند. هنگام كار با آنها حتما از دستكش استفاده كنید و از تنفس بخارات اجتناب كنید. پنجره‌ها را برای تهویه مناسب باز بگذارید. به عنوان جایگزین، می‌توانید از جوش شیرین محلول در آب هم استفاده كنید.
▪ محلول‌های لوله بازكن:
اكثر این مواد به شدت خطرناك و سمی و برای پوست و دستگاه تنفسی زیان آورند و ممكن است به ریه‌ها آسیب برسانند. در این مورد نیز می‌توانید در صورت لزوم چند مرتبه از جوش‌شیرین خالص یا از لوله بازكن دستی استفاده كنید و در صورت ادامه مشكل لوله را باز كنید تا انسداد برطرف شود. سعی كنید با استفاده از درپوش توری از انسداد لوله جلوگیری كنید.
▪ نرم كننده‌های لباس:
این مواد نیز ممكن است برای ریه و پوست مضر باشند. در این مورد هم به عنوان جایگزین می‌توانید از یك دوم تا سه چهارم فنجان جوش شیرین در لباسشویی استفاده كنید.
▪ جرم‌گیرها برای پاك كردن گاز:
این مواد نیز سمی و خطرناك هستند. بعد از هر بار پخت‌وپز برای پاك كردن چربی اجاق گاز از اسفنج و پارچه مرطوب استفاده كنید و نگذارید چربی‌ها و جرم‌ها روی اجاق گاز خشك شوند. می‌توانید از فویل یا سینی در فر برای جلوگیری از ایجاد جرم استفاده كنید.
▪ پاك‌كننده‌های سرویس‌های بهداشتی:
این مواد از نظر سطح خطر بسیار گوناگون‌اند. هنگام استفاده به برچسب محصول توجه كنید. جوش‌شیرین هم جایگزین مناسب و بی‌خطری است.
▪ محلول‌های شیشه‌پاك‌كن:
این محلول‌ها نیز آمونیاكی و خطرناك هستند. تركیب كردن محلول‌های آمونیاكی با محلول‌های كلره گازهای سمی خطرناك ایجاد می‌كند.
برای پاك كردن شیشه‌ها و آینه‌ها می‌توانید یك فنجان سركه را با ۳ فنجان آب تركیب و روی سطوح شیشه‌ای اسپری كنید. سپس با روزنامه یا دستمال تمیز آن را خشك كنید. از محلول یك دوم آب و یك دوم جوش شیرین هم می‌توانید استفاده كنید. شیشه‌های بیرونی را با اسفنج،‌ آب گرم و چند قطره صابون مایع تمیز و خشك كنید.
با رعایت این نكات ساده می‌توانید تا حد زیادی از مخاطرات بهداشتی مواد شیمیایی بكاهید.‌

منبع : روزنامه سلامت