خودسازی رسانه ای در بهار قرآن رمضان، فصل بازخوانی رفتارها

سفره های سحری و افطاری دوباره رونق خانه های ما شدند و ماه مبارک رمضان بهترین و برترین ماه سال با کوله باری از نسیم لطف و رحمت بیکران الهی از راه فرا رسیده و آغوش مهربان و نوازشگر خود را بر روی خیل عاشقان و مشتاقانش گشوده است.
دوباره خرما و پنیر و سبزی و نان داغ در سفره های افطار رونق گرفتند و میهمانان این ماه، عاشقانه دل را به دریای بی انتهای رمضان پرفضیلت سپردند. می گویند دراین ماه درهای خیر و رحمت الهی باز است، دعاها سریعتر به اجابت می رسند و شیاطین به بند و زنجیر کشیده می شوند. به بیان دیگر باید گفت که میزبان برای میهمانانش دراین ماه مبارک سنگ تمام می گذارد و به بهترین شکل ممکن از آنان پذیرایی می کند.
امروز اولین روز از ماه مبارک رمضان است. ماهی که در آن در قرآن از آن به عنوان برترین ماه که قرآن در آن نازل شده است یاد گردیده است.
حال جای این سؤال باقی است که آیا در این ماه پرفضیلت میهمان خوبی خواهیم بود، میهمانی که تمامی آداب این ضیافت بزرگ را رعایت کند و حریم حرمت ها را نگه دارد و در تمامی امور زندگی پا را از گلیم عدل و انصاف درازتر نکند.
سوای موارد مذکور، دراین ماه خودسازی و عبادت افرادی که موقعیت های حساس و اجرایی دارند و یا به عنوان یک رسانه در خدمت اطلاع رسانی جامعه هستند چگونه باید رفتار کنند. این ماه پرخیر و برکت می تواند زمینه سازی خوب و ارزشمند برای افراد و گروه هایی باشد که نقش مهندسی افکارعمومی را برعهده دارند و در جهت دهی به رفتارهای جامعه موثر هستند.
● فرصتی به نام رمضان
امروز اولین روز از ماه مبارک رمضان فرصت مناسبی است تا با خود عهد ببندیم که تمامی آداب انسانیت و اسلامیت را رعایت کنیم و به عنوان بنده ای خاضع و خاشع در پیشگاه حضرت احدیت حاضر شویم و فارغ از امور دنیوی به دنبال تقویت روحیه معنوی در خود و جامعه اسلامی باشیم.
حجت الاسلام والمسلمین محمدمهدی مرادی از مبلغین ویژه تخصصی تبلیغ در حوزه علمیه قم در گفت وگو با سرویس گزارش روز کیهان درباره فضیلت های ماه مبارک رمضان می گوید: «پیامبر اعظم(ص) در حدیث گرانبهایی می فرمایند که (قریب به مضمون) در روزگار عمر شما یک نسیم هایی می وزد که باید مراقب باشید خودتان را در معرض آن نسیم ها قراردهید، یکی از این نسیم های پرخیر و برکت قرارگرفتن در ماه مبارک رمضان است، گرچه در تمام ایام سال در برابر نسیم رحمت الهی قرار داریم، اما درماه مبارک این فضیلت چندین برابر می شود.»
وی می گوید: «دراین ماه، میزبان برای پذیرایی از میهمانان خود واقعا مایه می گذارد، حال تمام تلاش ما در این ماه باید معطوف به این نکته باشد که میهمان ناخوانده نباشیم بلکه میهمانی باشیم که میزبان از ما خشنود باشد، درعین حال نیز از برکات نهفته در آن نهایت استفاده را ببریم.»
● قلم برای او
حجت الاسلام والمسلمین مرادی، در پاسخ به این سؤال که رسانه های ما دراین ماه چه وظایفی دارند، می گوید: «در دنیای ارتباطات و عصر اطلاعات امروزی، رسانه ها جایگاه والایی در خط دهی به افکار عمومی جامعه دارند، اما بعضا دیده شده که برخی از رسانه های مکتوب کشورمان از دایره انصاف خارج شده و به بزرگ نمایی مسائل کوچک و پیش پاافتاده می پردازند و یا زمینه های تشویش و انحراف در اذهان عمومی جامعه را فراهم می کنند، اما ماه مبارک رمضان برای رسانه های جمعی کشور نیز فرصت مغتنمی است تا به خودسازی بپردازند، چرا که وقتی رسانه ای به خودسازی بپردازد بدون شک جامعه را هم تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.»
وی می گوید: «رسانه ها چشم و گوش جامعه هستند و به راحتی می توانند درجهت دهی مثبت و یا منفی در جامعه تاثیرگذار باشند، با این حال این رسالت برای رسانه ها در ماه رمضان سنگین تر و خطیرتر خواهد بود.»
مرادی ضمن تأکید براین نکته که باید فقط در راستای رضای خدا قلم زد، می گوید: «بد نیست اصحاب رسانه ما در این ماه پر فضیلت به بررسی کارنامه اعمال خود بپردازند و از خود بپرسند که وقتی قلم به دست می گیرند به دنبال کسب رضایت سردبیر و مسئول مافوق خود هستند یا فقط رضای خداوند تبارک و تعالی را در نظر دارند، آیا برای رضای خدا می نویسند یا برای زیر سؤال بردن دستاوردها و ارزش های کشور، به هر حال ماه مبارک فرصتی مغتنمی برای اصحاب رسانه است تا به یک خودسازی رسانه ای دست پیدا کنیم.»
حجت الاسلام والمسلمین مرادی نقد و انتقاد را لازمه مردم سالاری دینی می داند و می گوید: «انتقاد سازنده بسیار راهگشاست اما باید دقت کرد که هدف برخی نشریات واقعاً بیان انتقاد است یا انتقام، حضرت امام جعفر صادق(ع) می فرماید: اگر کسی به یکی از دوستان خدا ناسزا بگوید قطعاً به خدا ناسزا گفته است. حال قلم به دستان ما نیز باید دقت کنند و ببینند که آیا مطلبی که نوشته اند جنبه تهمت و توهین یا افترا دارد یا خیر؟»
وی در ادامه می گوید: «در احادیث آمده است که مؤمن عمل می کند ولی منافق فقط حرف می زند، حال فرد انتقاد کننده در درجه اول باید خودش یک فرد ناهنجار نباشد، از همه مهمتر فردی که به عنوان روزنامه نگار رسالت سنگین اطلاع رسانی را برعهده دارد باید در این ماه مبارک فعالیت های خود را در بوته نقد خویش قراردهد و ببیند تمام فعالیت های مطبوعاتی اش براساس وجدان کاری و تعهد به کشورش بوده و تا چه اندازه رضای خداوند متعال را در نوشته هایش دخیل دانسته، آن وقت اگر لغزشی هم در طول این مسیر داشته است به دنبال جبران آن برآید.»
● فضیلت های ماه مبارک رمضان
شیخ صدوق به سند معتبر روایت کرده از حضرت امام رضاع(ع) از پدران بزرگوار خود از حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) که فرمود خطبه خواند بر ما روزی حضرت رسول اکرم(ص)، سپس فرمود: ایهاالناس به درستی که رو کرده است به سوی شما ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش، ماهی است که نزد خدا بهترین ماه ها است و روزهایش بهترین روزها است و شب هایش بهترین شب هاست و ساعت هایش بهترین ساعت ها است، و آن ماهی است که خوانده اند شما را در آن به سوی ضیافت خدا و گرویده اید در آن از اهل کرامت خدا، نفس های شما در آن ثواب تسبیح دارد و خواب شما ثواب عبادت، عمل های شما در آن مقبول و دعاهای شما در آن مستجاب است، پس بخواهید از پروردگار خود با نیت و دل های پاکیزه از گناهان که توفیق دهد شما را برای روزه داشتن و تلاوت قرآن در این ماه، به درستی که شقی و بد عاقبت کسی است که محروم گردد از آمرزش خدا در این ماه عظیم و یاد کنید به گرسنگی و تشنگی شما در این ماه به تشنگی و گرسنگی روز قیامت و تصدق کنید بر فقیران و مسکینان و تعظیم نمایید پیران خود را و رحم کنید کودکان را و نوازش نمایید خویشان خود را و نگاه دارید زبان های خود از آنچه نباید گفت و بپوشید دیده ها از آنچه حلال نیست...
● رمضان، بهار قرآن
ماه مبارک رمضان را ماه بهار قرآن نامیده اند و توصیه فراوانی از ائمه اطهار علیهم السلام در احادیث به جای مانده درباره تلاوت قرآن در این ماه. حجت الاسلام والمسلمین هادی قبادی، مشاور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه در گفت وگو با سرویس گزارش روز کیهان می گوید: «ماه مبارک رمضان تنها ماهی است که قرآن کریم با صراحت به آن اشاره کرده و فضیلت های آن را برشمرده است، حال با توجه به این جایگاه مهم و ارزشمندی که ماه مبارک رمضان دارد و در فرمایشات پیامبر اکرم(ص) و سایر معصومین(ع) بدان اشاره شده باید به خوبی از تمامی لحظات این ماه نهایت استفاده را ببریم و اعمال و آداب آن را به خوبی به جای آوریم.» مشاور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه به نقش رسانه ها و خودسازی رسانه ای در ماه مبارک رمضان اشاره می کند و می گوید: «پیامبر اعظم(ص) می فرمایند ماه مبارک رمضان ماه میهمانی و ضیافت الهی است یعنی میزبان خدا و میهمانان بندگان خدا هستند که روزه داراند، حال با توجه به نقش و اهمیت رسانه ها در امر اطلاع رسانی و جایگاه مهمی که در فرهنگسازی جامعه دارند می توانند در تبلیغ آموزه های دینی و قرآنی بسیار مؤثر و مفید باشند در عین حال نیز در نحوه صحیح و بدون غرض در امر اطلاع رسانی بکوشند، چرا که در دنیای پیچیده اطلاعات رسانه ها نقش مستقیمی در جهت دهی به افکار عمومی دارند و خدای ناخواسته اگر رسانه ای دچار انحراف شود قطعاً جامعه ای را نیز به تباهی می کشاند.»
قبادی می گوید: «این ماه مبارک رمضان برای رسانه های کشورمان فرصت مغتنمی است تا به خودسازی رسانه ای بپردازند و در نحوه تنظیم خبر، گزارش، تیتر و محتوای گزارش ها و سوتیترها نهایت دقت را داشته باشند تا مبادا لغزشی در کار آنها دیده شود، چون لغزش رسانه ها خود به خود به لغزش افکار عمومی منجر خواهد شد، حضرت امام خمینی(ره) صدا و سیما را یک دانشگاه بزرگ عنوان کردند، حال ما نیز می توانیم این جمله حضرت امام(ره) را درباره تمامی رسانه های مکتوب بسط و گسترش دهیم و رسانه های ما باید به اهمیت کارخود به خوبی آگاه باشند و بدانند جامعه اسلامی متأثر از نوشته هایی است که آنان می نویسند، از همین جهت فعالیت مطبوعات بسیار حساس و با اهمیت است.»
مشاور ریاست سازمان اوقاف و امور خیریه ضمن تأکید به خطیر بودن نقش رسانه در جامعه اسلامی می گوید: «به عنوان مثال اگر یک نفر به انحراف کشیده شود فقط همان فرد ضرر و زیان می بیند اما اگر یک رسانه دچار انحطاط فکری شود و از مسیر مستقیم و الهی خود دور شود قطعاً سلامت جامعه را با خطری جدی روبرو می کند، با این حال مناسب است تا رسانه ها در این ماه پرفضیلت به اخبار خود جهت ارزشی و خودسازی بدهند و از نشر اکاذیب و فدا کردن مصالح دینی و اسلامی به خاطر حفظ منافع حزبی و جناحی بپرهیزند.» قبادی می گوید:«شانتاژ کردن، تمسک به اخبار کذب، تهمت و توهین و افترا آن هم در ماه مبارک رمضان از رسانه هایی که در جمهوری اسلامی و در سایه چنین نظام الهی منتشر می شوند جایز نیست و باید بکوشند یک مبلغ صحیح و قابل اعتماد برای کشور باشند.»
● فرصتی غیر قابل وصف
اما حجت الاسلام والمسلمین عباسعلی اختری، امام جمعه موقت شهرری در گفت وگو با سرویس گزارش روز کیهان از منظر توصیفی درمقام پاسخگویی به سؤالم برمی آید و می گوید: «در ماه مبارک رمضان فرصتی در پیش است که قدر و منزلت آن را نمی توان توصیف کرد، بزرگترین حکیم و دانای آفرینش در تبیین این فرصت می گوید: بهترین ماه ها و بهترین روزها و برترین شب ها و مفیدترین ساعت ها متعلق به ماه مبارک رمضان است، یعنی میزبانی، طی یک دعوت و فراخوان عمومی از همه اقشار و طبقات جامعه حتی دعوت از آنانی که با این مسائل میانه خوبی ندارند، خداوند فرموده است که هرکس میانه اش با ما شکرآب بوده را می بخشیم، و علاوه بر آن، مهربانی گسترده ما او را هم خواهد گرفت، حتی اعلام کرده که می خواهد همه مهمان ها را فوق العاده تکریم کند، حال با این شرایط آیا فردی پیدا می شود که از این ضیافت خود را محروم نماید، و به راستی افرادی که از فضیلت های این ماه خود را محروم و بی بهره می کنند هیچگاه از خود پرسیده اند که کی و کجا و درچه زمان و مکانی می خواهند به خود سازی درونی و عبادی بپردازند.» حجت الاسلام عباسعلی اختری با طرح سؤالی می گوید: «هنگامی که برخی افراد به یک مجلس شام دعوت می شوند با استقبال آن را می پذیرند اما چگونه است که وقتی دعوت خداوند مطرح می شود برخی ها آن را نمی پذیرند، پاسخ این سؤال مشخص است چرا که اساس پذیرش در مجلس شام خوردن شکم است که همه چهارپایان نیز همان حس و حال و غریزه را دارند و برای پرکردن شکم، می دوند اما در میهمانی خدا اساس پذیرش معرفت است، معرفت جمال و جلال مطلق که هرکسی ندارد و البته دارندگان هم یکسان نیستند.»
● نقش مبلغین در ضیافت عشق رمضان فصل بازخوانی رفتارها
در فرصتی استثنایی و ویژه قرار داریم، فرصتی مغتنم به نام ماه مبارک رمضان در این شب ها و روزهای پرفضیلت زمزمه دعاهای ابوحمزه ثمالی، ندبه، توسل، کمیل و سایر دعاها و مناجات هایی که سفارش شده حال و هوایی عاشقانه و عارفانه را برای اهل دل رقم می زند.
حرمت ماه مبارک رمضان و جایگاه والای آن تا بدانجاست که از ماه های دوازده گانه قمری در قرآن کریم به غیر از ماه رمضان نام هیچ ماه دیگری برده نشده است.
اما در این شب و روزهای بافضیلت تمام تلاش ما باید معطوف به این باشد که از روزه داران واقعی باشیم و با توسل به خداوند مهربان و ائمه معصومین علیهم السلام ایام خوب و ارزشمندی را در کارنامه اعمال خود به ثبت برسانیم، چرا که حضرت امام محمدباقر(ع) می فرمایند: «روزه این افراد کامل نیست، اول کسی که امام و رهبر را نافرمانی کند، دوم بنده فراری تا زمانی که برگردد، سوم زنی که اطاعت شوهر نکرده تا اینکه توبه کند و چهارم فرزندی که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود. بحارالانوار ج ۹۳ ص ۲۹۵»
همچنین امام علی(ع) می فرمایند: «چه بسا روزه داری که از روزه اش جز گرسنگی و تشنگی بهره ای ندارد و چه بسا شب زنده داری که از نمازش جز بیخوابی و سختی سودی نمی برد. نهج البلاغه، حکمت ۱۴۵»
● ضیافت الله
یکی از بهره هایی که می توان از معنویت ماه مبارک رمضان برد، تقویت بیش از پیش ابعاد معرفتی و دینی است، از طرفی هم دستگاه های مرتبط با مسایل فرهنگی به خوبی می توانند با آگاهی از این ویژگی از فرصت ایجاد شده برای فعالیت در زمینه تبیین و ترویج مبانی دینی و اخلاقی استفاده کنند.
حجت الاسلام والمسلمین عباسعلی اختری، امام جمعه موقت شهر ری می گوید: «ماه مبارک رمضان ضیافت الله است و درهای خیر و رحمت الهی در این ایام باز است، حضرت رسول اکرم(ص) می فرمایند: «هر کس درب خیری برای او گشوده می شود باید استفاده کند، زیرا نمی داند چه زمانی آن در بسته می شود.» با این حال ماه رمضان ماه گشوده شدن درهای خیر است و انسان ها باید بکوشند تا این در بسته نشده از آن نهایت استفاده را ببرند، چرا که برای ورود به این درگاه خیر و رحمت همه بندگان از جانب خداوند متعال دعوت شده اند، بعضی هم به محض اعلام این دعوت ذوق زده می شوند و از ذوق و اشتیاق این فرصت خوابشان نمی برد و برای شرکت در این میهمانی هرچه را که با آنها همگام نباشد کنار می گذارند.»
حجت الاسلام اختری در ادامه می گوید: «طبق معمول کسانی که میهمانی مهمی را می پذیرند از قبل خود را مهیا می کنند اما از قرار معلوم هیچ انسانی به غیر از پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) نتوانسته آداب این میهمانی بزرگ را بجا آورد، در این باره حضرت امام خمینی(ره) می فرمودند: غیر از رسول اکرم(ص) کسی به این ضیافتی که خدای تبارک و تعالی دعوت کرده است، آن طور که او اجابت کرده است کسی اجابت نکرده است، چون دعوت مراتب دارد و اجابت هم مراتب دارد، آن مرتبه اعلاء اجابت آنی است که پس از حصول مقدمات و ریاضاتی که رسول خدا(ص) کشیده اند منتهی شد به اینکه خدای تبارک و تعالی از او ضیافت کرد به نزول قرآن.»
از رئیس پیشین کمیسیون فرهنگی مجلس می پرسم که گام نهادن در موضوع روزه داری مشروط به چه شرایطی است، می گوید: «پای نهادن در این وادی و عشق ورزیدن به این میهمانی عظیم الهی در گام نخست مشروط به داشتن همت بلند است، چون همت است که قدر و منزلت هر فردی را به خوبی مشخص می کند، چنانکه حضرت علی(ع) می فرمایند: قدر و دانش مرد به قدر همت اوست، اما باید گفت که داشتن روح بلند و همت عالی در افراد نیز یکسان نیست بلکه در برخی مواقع می بینیم همین انسان آنچنان همت بلندی دارد که جبرییل از پیوستن به او باز می ماند و برخی افراد نیز آنچنان سست هستند که وقتی به زمین فرود می آیند چون علف خواران از شکم چرانی هم نمی گذرند.»
امام جمعه موقت شهرری ساده ترین شکل روزه داری را ترک خوردن و آشامیدن می داند و می گوید: «اصل روزه داری کم خوردن است، حضرت علی(ع) در این باره می فرمایند: هر کس خوراکش کم گردد فکرش جلا می یابد، ضمنا با خالی شدن شکم و تحمل گرسنگی برای خدا از شباهت انسان به حیوانات کاسته می گردد و بر شباهت به انبیاء و فرشتگان افزوده می شود، در این شرایط است که چراغ معرفت در وجود انسان فروغ بیشتری می گیرد و به تدریج انسان به مقام یقین می رسد.»
حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) می فرمایند: «در موعظه های شب معراج، خدای مهربان به حبیب خود حضرت محمد(ص) فرمود که ای احمد! به حقیقت که عبادت ده جزء است، ۹ جزء آن در طلب حلال است، پس هرگاه خوردنی و نوشیدنی خود را پاک و پاکیزه داشتی تو در حفظ و پناه من هستی. حضرت پرسید: «پروردگار من! اول عبادت چیست؟ خدایش فرمود: اول عبادت سکوت- از بیهوده ها- و روزه داری است، حضرت پرسید: پروردگار من! دستاورد روزه چیست و چه چیزی را عاید انسان می کند؟ خدایش فرمود: روزه موجب حکمت می شود و حکمت موجب معرفت می گردد و معرفت یادآور یقین است. پس هرگاه بنده من به یقین رسید دیگر باکی ندارد که با سختی بگذراند یا در راحتی. (حجارج ۷۷ ص۲۷)
● کاهش ۴۰ درصدی جرایم در ماه مبارک رمضان
معمولا هر سال در ماه مبارک رمضان آمار سرقت، جنایت و شرارت کاهش قابل ملاحظه ای دارد که طبق آمارهای اعلام شده حدود ۴۰ درصد از جرایم کاهش می یابد.
دکتر محمدرضا حیدری، روانشناس و استاد دانشگاه می گوید: «وجود ماه مبارک رمضان تأثیر روحی و روانی خاصی بر افکار عمومی جامعه می گذارد و تمام اقشار جامعه اعم از افراد مؤمن و حتی غیرمؤمن را هم تحت تأثیر قرار می دهد، به گونه ای که آمار جرایم در این ماه کاهش ۴۰ درصدی را به همراه دارد، حال مبلغین دینی ما به همراه رسانه های جمعی باید به فکر تهیه برنامه هایی باشند تا این روح معنوی برای همه ایام بر کشور حاکم شود، چون این مسئله عامل بازدارنده بسیار قوی و محکمی در برابر جرم و جنایت محسوب می شود.»
این روانشناس می گوید: «کاهش آمار جرایم در این ماه مبارک رمضان به خوبی موید این نکته است که افراد کج روی اجتماعی که مطرود جامعه محسوب می شوند در ضمیر باطنی و گوهره اصلی انسانیت شان هنوز روح معنویت نه تنها نمرده بلکه زنده و بیدار است حال مبلغان دینی باید به گونه ای به تبلیغ بپردازند که همین ماه مبارک رمضان برای آن افراد بستر مناسبی برای دگرگونی کامل آنها باشد و آنچنان آنان را بیدار کند که برای همیشه از خواب غفلت بیدار شوند.»
این روانشناس در ادامه تحلیل خود می گوید: «افرادی که امروزه به عنوان جنایتکار و شرور می شناسیم افرادی هستند که به دلیل ناهنجاری های محیطی به بیراهه رفته اند اما چون انسان هستند و در جامعه اسلامی زندگی می کنند، از همین رو به برکت همین فضا در وجود بسیاری از آنان روح معنویت بیدار است فقط باید افرادی باشند و دست آنان را بگیرند و آنها را از بیراهه ها عبور دهند، چرا که کاهش ۴۰ درصدی آمار جرایم در کشور نشان می دهد که حتی این افراد هم علاقمند مسایل معنوی هستند اما نه راه را به درستی می شناسند و نه راهنما و مبلغی امین، آگاه و کاردان دارند، با این حال باید فضای جامعه را آنچنان سرشار از معنویت کنیم که این افراد بعد از گذشت ماه مبارک رمضان هم دیگر اعمال زشت و پلید گذشته خود را تکرار نکنند و پس از توبه در این ماه برای همیشه پاک بمانند و فریب هیچ شیطانی را نخورند و این روحیه معنوی در آنان در طول سال نیز استمرار داشته باشد.»
● اعزام ۲۷۵۰۰ مبلغ به سراسر کشور
«در ماه مبارک رمضان ۲۷ هزار و پانصد مبلغ به سراسر کشور اعزام شده اند، هشت هزار نفر از مبلغین اعزامی به سراسر کشور از حوزه علمیه قم و بقیه مبلغین مورد نیاز از حوزه های علمیه مراکز استان ها و شهرستان ها و یا با جابجایی برخی از مبلغین در نقاط مختلف کشور تأمین شده است.»
این سخنان را حجت الاسلام حسین روحانی نژاد، معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی کشور بیان می کند و می گوید: «مأموریت اصلی این مبلغین در سراسر کشور در سال جاری تشویق و ترغیب مردم به فراگیری قرآن کریم و توجه به مفاهیم والای آن است، تفسیر آیات قرآن کریم، برپایی جلسات متعدد قرآن جهت آشنایی بیشتر مردم با قرآن و مفاهیم آن از دیگر برنامه های تدوین شده برای مبلغین اعزامی در نقاط مختلف کشور است.»
روحانی نژاد توجه به مسئله حجاب و عفاف را اولویت های کاری مبلغین در سال جاری عنوان می کند و می گوید: «دشمنان اسلام و انقلاب با ساماندهی برنامه های خود در قالب ناتوی فرهنگی ارزش های دینی و انقلابی ما را مورد هدف قرار داده اند و با این کار خود قصد خدشه وارد کردن به ارزش های ما را دارند که در این راستا مبلغین می توانند با آگاهی دادن به مردم به ویژه جوانان آنها را در مقابل این گونه توطئه ها واکسینه سازند.»
وی می گوید: «دشمن با درک این مسئله که جوانان ایران اسلامی نسبت به معنویت و کسب آن عطش بسیاری دارند، با نفوذ به درون آنها و خلق مسلک های نوظهور و عرفان های کاذب سعی دارد گرایش جوانان را نسبت به عرفان والای اسلامی دور کرده و به سمتی هدایت کند که خود می خواهد، از این رو مبلغین در این زمینه نیز باید روشنگری کرده و جوانان را نسبت به این گونه مسلک های دروغین آگاه سازند.»
● پاسخ به شبهات دینی
معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی کشور درباره نحوه پاسخگویی سامانه این مرکز به سؤالات دینی مردم می گوید: «سامانه پاسخگو به سؤالات و شبهات دینی و مشاوره مذهبی در سازمان تبلیغات اسلامی ایجاد شده که گامی در جهت توسعه شبکه تبلیغ دینی و مبارزه با توطئه های دشمنان محسوب می شود، هموطنان عزیز در سراسر کشور و حتی خارج از کشور می توانند با شماره ۰۹۶۵۰ به صورت رایگان تماس حاصل کرده و جواب سؤالات و شبهات احتمالی خود را دریافت نمایند.»
این مقام مسئول در سازمان تبلیغات اسلامی به محدودیت های موجود بر سر راه کارهای فرهنگی و مذهبی در کشور به ویژه در روستاها اشاره می کند و می گوید: «در حال حاضر حدود ۳۳هزار روستا با جمعیت بالای صد خانواده در کشور داریم که اکثر این روستاها خالی از مبلغین دینی هستند، که با توجه به نیاز مبرم در این باره باید به فکر تربیت نیروی مورد نیاز و نیز تأمین ملزومات زندگی آنها در روستاها بود.»
وی مدیریت واحد مساجد در کشور را نیاز اصلی جهت برنامه ریزی آینده در زمینه مسایل دینی و تبلیغی می داند و می گوید: «در راستای فعال سازی هر چه بیشتر مساجد نیاز به یک برنامه واحد وجود دارد تا در راستای آن و در قالب برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت بتوانیم از مساجد بهتر این بهره را ببریم.»
● طرح نظارتی ماه مبارک رمضان
به نقل از کمیته مشترک اطلاع رسانی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان و سازمان تعزیرات حکومتی، طرح نظارتی ویژه ماه مبارک رمضان از روز یکشنبه همین هفته به مرحله اجرا درآمده است.
با توجه به اهمیت نسبی قیمت ها و ممانعت از افزایش بی رویه و خود سرانه قیمت ها، در آستانه ماه مبارک رمضان و بازگشایی مدارس طرح ویژه نظارتی با هدف تنظیم بازار و رصد کردن عملکرد واحدهای تولیدی، توزیعی و خدماتی در حال اجرا است. در این طرح بازرسان سازمان های بازرگانی در سراسر کشور به صورت هماهنگ و منسجم با سازمان تعزیرات حکومتی در بخش کالایی بر نحوه عملکرد فروشگاهها و واحدهای اقتصادی عرضه کننده کالا و خدمات نظارت ویژه و مستمر خواهند داشت. ضمنا ستادهای خبری جهت دریافت شکایات و گزارش های مردمی به صورت ۲۴ساعت در اختیار مردم است که می توانند موارد تخلف را از طریق تلفن۱۲۴اطلاع دهند، ضمن اینکه براساس تدابیر اندیشیده شده زمان رسیدگی به شکایت های مردم به حداقل ممکن کاهش یافته و مردم به ستادهای خبری از طریق استقرار در مراکز عمده عرضه کالا و خدمات دسترسی سهل تری خواهند داشت.
● نظارت بهداشتی بر اماکن مذهبی
با توجه به اینکه در ماه مبارک رمضان برخی از فعالیت های خاص از جمله تهیه و فروش زولبیا و بامیه، انواع شیرینی سنتی، آش و حلیم و همچنین برگزاری مجالس افطاری و مراسم احیاء شب های قدر در مساجد و اماکن مذهبی انجام می شود، نظارت، کنترل و بازرسی بهداشتی مراکز و اماکن فوق در جلوگیری از بروز و شیوع بیماری های مرتبط با غذا و آب از اهمیت زیادی برخوردار است.
به همین دلیل معاونت سلامت وزارت بهداشت طی بخشنامه ای از دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور خواسته است که همزمان با حلول ماه مبارک رمضان، نظارت بر رعایت نکات بهداشتی در مساجد و اماکن مذهبی را بیشتر کنند. بنابراین گزارش از سوی معاونت سلامت این وزارتخانه بازرسین بهداشت محیط در سراسر کشور موظف به کنترل و بازرسی مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی به ویژه در ساعات غیر اداری شدند.ماه مبارک رمضان را بهار قرآن نامیده اند، تلاوت کتاب آسمانی مسلمانان در این ماه حال و هوای دیگری دارد و مجالس انس با قرآن نیز در اغلب محله ها دایر است.
در این ماه مبارک روزه داران و میهمانان الهی هرکدام به نوعی می خواهند حداقل یکبار قرآن را ختم کنند، برخی نیز با خواندن روزی یک جزء تصمیم گرفته اند تا پایان سی روز ماه مبارک، سی جزء قرآن را ختم کنند و خلاصه تکاپوی معنوی خاصی در میان روزه داران در مأنوس شدن با قرآن دیده می شود.
اما با این حال باید اذعان داشت که متأسفانه هنوز این کتاب هستی بخش و آسمانی در ایران اسلامی متولی خاصی ندارد و با توجه به اینکه نهادهای مختلف قرآنی در کشورمان فعال هستند ولی فعالیتشان حول یک محور مشخص و واحد نمی چرخد و بعضاً موازی کاری های فراوانی در کار آنان دیده می شود.
روزنامه کیهان چند سالی است با آغاز ماه مبارک رمضان پیشنهاد تشکیل یک وزارتخانه یا معاونت قرآنی در سلسله گزارش های قرآنی در صفحه گزارش روز را مطرح کرده و هر سال نیز به تجزیه و تحلیل و آسیب شناسی مشکلات پیش روی جامعه قرآنی پرداخته است. اما چند روز پیش و در نشست خبری شانزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تشکیل معاونت قرآنی در این وزارتخانه خبر داد و با بیان اینکه در قانون مدیریت خدمات کشوری آنچه که برای این وزارتخانه پیش بینی شده حداکثر ۵ معاونت است، گفته است که شاید به اعتبار اهمیت قرآن به گونه ای بعضی از معاونت های این وزارت را ادغام کنیم تا معاونت قرآنی تشکیل شود.
● ضرورت تشکیل معاونت قرآنی
محمد حسین صفارهرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به طرح ایجاد معاونت قرآنی در این وزارتخانه می گوید: «از همان ابتدای حضور در دولت تمایل و گرایش ما به این بود که به هر ترتیبی که شده معاونت قرآنی را راه بیندازیم. در قانون مدیریت خدمات کشوری آنچه که برای وزارتخانه ای مانند ما پیش بینی شده حداکثر ۵ معاونت است. در حالی که ما در حال حاضر حداقل نیاز به ۷ معاونت داریم که تاکنون ۶ معاونت آن محقق شده است یعنی ما باید یک یا دو معاونت را کم کنیم در صورتی که می خواهیم یکی هم اضافه کنیم. این یک محدودیت است و باید برای آن مشورت کرد، شاید ما به اعتبار اهمیت قرآن به گونه ای معاونت های وزارت را ادغام کنیم، تا معاونت قرآنی تشکیل شود. اینها همه به صورت ایده است که در معاونت برنامه ریزی در حال تعقیب و پژوهش است.»
وی در پاسخ به میزان افزایش بودجه فعالیت های قرآنی می گوید: «کلیت بودجه قرآنی در بدو شروع به کار ما در دولت در سال ۸۴، ۶۴۰ میلیون تومان بوده است که امروز این رقم به میلیاردها تومان رسیده. پس از کاهش یافتن بعد از مصوبه مجلس هفتم حدود ۱۵ میلیارد تومان بودجه داشتیم و چه در شکلی که ما پیشنهاد دادیم که ۲۴ میلیارد تومان است، که اصلاً قابل قیاس با بودجه سابق قرآنی در دولت نیست. همین امر نشانگر هدف دولت نهم در ترویج فرهنگ قرآنی است، ما برای فعالیت نمایشگاهی امسال رقمی که فعلاً پیش بینی کردیم و ممکن است افزایش پیدا کند دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان است و فعالیت های دیگرمان بالغ بر ۱۲ میلیارد تومان هزینه دربرداشته و امیدواریم در پایان سال این رقم را افزایش دهیم.»
با این حال بسیاری از فعالان قرآنی کشور اعم از حافظان و قاریان براین عقیده اند که تعدد نهادهای قرآنی نمی تواند در گسترش فرهنگ قرآنی در جامعه مؤثر باشد بلکه این تعدد باید در راستای محوریتی واحد قرار بگیرد و یک تصمیم نهایی و کلی بر روند فعالیت ها نظارت دقیق و همه جانبه داشته باشد.
به بیان دیگر باید گفت که امروز در هر نهاد یا سازمانی بخشی مجزا به فعالیت قرآنی مشغول است و هیچگونه هدایت یا نظارتی بر کار آنها وجود ندارد، از طرفی هم دستگاه های عریض و طویلی همچون اوقاف، دارالقرآن، سازمان تبلیغات اسلامی و... نیز هرکدام به نوعی به فعالیت قرآنی می پردازند و در این باره هیچگونه هماهنگی با یکدیگر ندارند و چه بسا بسیاری از برنامه ها درتعارض با برنامه ارگان های دیگر است. خانم دکتر لاله افتخاری، رئیس فراکسیون قرآن و عترت و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با سرویس گزارش روز کیهان می گوید: «وجود یک نهاد وابسته به قرآن به عنوان مرکز هدایت، نظارت و کنترل تمام فعالیت های قرآنی یک امر ضروری و اجتناب ناپذیر است، حال که وزارت ارشاد در صدد تشکیل معاونت قرآنی است امیدواریم این معاونت بتواند بار سنگین انسجام و هدایت سایر مسائل مرتبط با قرآن را به دوش بکشد.»
رئیس فراکسیون قرآن و عترت مجلس در پاسخ به این سؤال که عاقبت تشکیل شورای عالی قرآن که در دستور کار نمایندگان مجلس بود به کجا انجامید، می گوید: «در سال گذشته و در ماه مبارک رمضان قرار بود که موضوع تشکیل شورای عالی قرآنی مطرح و به تصویب نمایندگان مجلس برسد اما بنابر دلایلی ملاحظاتی پیش آمد و سبب شد تا این طرح را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع دهیم، یعنی گفته شد که اول در این شورا این موضوع تصویب شود، حال تشکیل شورای عالی قرآنی در کمیسیون قرآنی شورای عالی انقلاب فرهنگی در دست بررسی است که امیدواریم هرچه سریع تر اعضای این شورا نظر نهایی خود را بیان کنند و این شورا مصوب و تشکیل شود.»
خانم دکتر افتخاری ضمن اشاره به ادامه پراکندگی ها و موازی کاری ها در عرصه فعالیت های قرآنی می گوید: «اگر شورای عالی قرآن را به تصویب برسانیم می توانیم از یک طرف جلوی موازی کاری ها را بگیریم و از طرف دیگر فعالیت های قرآنی به انسجام واحدی خواهند رسید، برهمین اساس هدف ما از تشکیل شورای عالی قرآن این است که بتوانیم نگاه حاشیه ای که به قرآن وجود دارد را از میان برداریم و آن را وارد متن زندگی افراد جامعه کنیم، از طرفی هم انتظاراتی که رهبر معظم انقلاب از مأنوس شدن با قرآن دارد برآورده خواهدشد.»
رئیس فراکسیون قرآن وعترت مجلس بر لزوم ورود آموزه های قرآن در زندگی و بهره گیری از مهارت های زندگی قرآنی تاکید می کند و می گوید: «نگاه سیاسی و اقتصادی به هیچ وجه نباید وارد فعالیتهای قرآنی شود چرا که به شدت مخرب است.»
● عظمت ماه مبارک رمضان
در رسائل الشیعه آمده است که تورات درششم و انجیل در دوازدهم و زبور در هجدهم ماه رمضان و قرآن در شب قدر از ماه مبارک رمضان نازل شده است.
پیامبراعظم(ص) فرمود: «به حقیقت که ماه مبارک رمضان ماه بسیار باعظمتی است که خدای مهربان پاداش خوبی ها را در آن چندبرابر می نماید و لغزش ها و گناهان را محو می سازد و درجات بندگانش را بالا می برد، هرکس در این ماه صدقه ای بدهد خدایش بیامرزد و هرکس در این ماه به زیردستان تحت امرش نیکی کند خدایش بیامرزد...»
حجت الاسلام عباسعلی اختری، امام جمعه موقت شهرری می گوید: «ماه رمضان فصل خواندن قرآن و ادعیه است و احادیث و روایات متعددی وجود دارد که نشان می دهد این ماه بسیار پرخیر و برکت و با فضیلت است، به عنوان مثال در روایت ها آمده است که هرکس در این ماه دو رکعت نماز گرچه مستحبی برای خدا خالص بجا آورد همان موجب آمرزش او می شود، حال با این شرایط مساعد و عوامل بسیار برای اصلاح و سعادتمندی انسان، چقدر یک انسان باید دون همت و بی لیاقت باشد که دراین ماه نیز از کج روی دست برندارد، و چنین است که پیامبراکرم(ص) می فرمایند شقی و پست کسی است که این ماه بر او بگذرد و گناهانش آمرزیده نشود، مصداق این سخنان پیغمبر اسلام (ص) این است که فردی در کنار طبیبی مهربان و آگاه و دلسوز باشد اما بیماری خود را علاج نکند و به قول عارفان در کنار چشمه آب حیات باشد و از تشنگی بمیرد.»
حجت الاسلام محمدمهدی مرادی از مبلغین ویژه تخصصی تبلیغ در حوزه علمیه قم به جلسات متعدد قرآنی درسراسر کشور اشاره می کند و می گوید: «متاسفانه تنها جایی که ازسوی هیچ مرکزی تحت نظارت و کنترل قرار نمی گیرد جلسات قرآنی درماه مبارک رمضان است، نظارت از این جهت که به افراد آموزش های صحیح قرآنی داده شود و افرادی که به عنوان مربی قرآن دراین جلسات حضور می یابند خود از افراد توانمند در تلاوت و آموزش قرآن باشند.»
مرادی می گوید: «بعضا دیده شده که در برخی جلسات افرادی که از تخصص کافی برخوردار نیستند، به عنوان مبلغ و مدرس قرآن ظاهر می شوند و آموزش های غلط به افراد می دهند، از همه مهمتر و تاسف بارتر این است که هیچ مرکز مشخصی جهت نظارت برنحوه تدریس و آموزش قرآن وجود ندارد، این درحالی است که باید برچنین جلساتی امر نظارت صورت بگیرد.»
وی تشکیل شورای عالی قرآنی را ضروری می داند و می گوید: «اگر تشکیل چنین شورایی بتواند فعالیتهای قرآنی سازمان ها و مراکز مختلف را در یک مجموعه گرد آورد بسیار کار ارزنده و مفیدی است و باید مسئولان مربوطه در تشکیل چنین شورایی تعجیل نمایند.»
● تجلی معنویت
جامعه ایرانی و ایمانی و قرآنی ما دراین ماه مبارک آماده برای خیزش و حرکت رو به جلو است، چرا که به برکت معنویت نهفته در روح رمضان بسیاری از آلودگی ها و شرارت ها درجامعه کاسته می شود و انگیزه های مجرمانه از بین می رود و زمینه اصلاح فراهم می شود.
«حجت الاسلام رضا ورجانی زاده» از مبلغین و مدرسین علوم قرآنی ضمن برشمردن فضیلت های ماه مبارک رمضان می گوید: «رمضان ماه خدا و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم اسلام است، در این ماه فرصت مغتنمی به انسان ها داده خواهد شد تا به خودسازی بپردازند و بسیاری از افراد در این ماه نهایت بهره را می برند از همین روست که می بینیم در ماه مبارک رمضان با کاهش جرم و جنایت روبرو می شویم، چرا که این ماه از هر جهت موجب توجه مردم به خداست، از همین رو هرچقدر که توجه فزونتر شود فاصله با مفاسد بیشتر می شود.»
وی ضمن توصیه به روزه داران برای انس با قرآن در شب های پر فضلیت ماه رمضان می گوید: «می توانیم در این ماه با خود عهد ببندیم که هر شب قرآن را تلاوت کنیم و در معانی آن تامل و تدبر نماییم، چرا که هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن نیز همین شب ها و روزهای ماه رمضان است.»
این مبلغ و مدرس علوم قرآنی ماه رمضان را ماه نهادینه کردن یاد خدا در وجود انسان و مانوس شدن با قرآن برای سوق کلام وحی به متن زندگی می داند و می گوید: «ماه مبارک رمضان فرصت مناسبی است که بتوانیم قلب و روح خود را از غبار گناه پاک کنیم، اگر بخواهیم سرمایه عمر به همین سادگی تلف نشود باید آن را در اختیار خداوند متعال قرار دهیم و خالصانه به حساب خدا بگذاریم، چون اگر این ماه را به درستی درک کنیم قطعا باقی عمر را نیز با سعادت طی خواهیم کرد. وی به مبلغان دینی در سراسر کشور اشاره می کند و می گوید: «مبلغان دینی باید بدانند که جوانان به دنبال حقیقت هستند و باید مطالبی به آنها عرضه شود که به خوبی پذیرای آن باشند.
● روزه دار واقعی
پیامبراعظم(ص) می فرمایند: «رمضان ماهی است که ابتدایش رحمت است و میانه اش مغفرت و پایانش آزادی از آتش جهنم. بحارالانوار ج ۹۳ ص ۳۴۲» همچنین پیامبراکرم(ص) در حدیث دیگری می فرماید: «اگر بنده خدا می دانست که در ماه رمضان چه برکتی وجود دارد دوست می داشت که تمام سال رمضان باشد.»
حجت الاسلام والمسلمین هادی قبادی، مشاور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه می گوید: «احادیث و روایات متعددی از معصومین علیهم السلام بر جای مانده که تاکید کرده اند روزه واقعی فقط نخوردن و نیاشامیدن و لب فرو بستن از خوردن نیست بلکه باید تمام اعضاء و جوارح انسان روزه باشد و از هرگونه گناهی پرهیز نماید، حضرت رسول اکرم(ص) در خطبه معروف شعبانیه دستورالعمل ظاهری و عینی در این باره صادر فرموده اند که به درستی راه را بر ما هموار نموده است.» وی به نقش جریان ساز رسانه ها در تبلیغ و ترویج مبانی دینی و قرآنی اشاره می کند و می گوید:
«در عصر اطلاعات کنونی اینترنت به عنوان سریعترین رسانه که به راحتی می تواند با ۶ میلیارد انسان در سراسر جهان و در آن واحد ارتباط برقرار کند می تواند یکی از بهترین ابزارهای ما برای تبلیغ آموزه های دینی و قرآنی باشد و در راستای خودسازی جامعه گام بردارد.»
قبادی ماه مبارک رمضان را فرصت مغتنمی می داند تا در آن افراد به عبادت های خالصانه بپردازند و رابطه دو سویه ای را با خالق یکتا برقرار نمایند.

ایرج نظافتی

منبع : روزنامه کیهان