آیا بازیگران در فروش آثار سینمایی موثرند ؟

سینما در همه جای دنیا به عنوان یک تفریح جمعی شناخته می شود و هر ساله میلیاردها تماشاگر را در اقصی نقاط جهان به خود جذب می کند. با این حساب تولیدکنندگان و پدیدآورندگان آثار سینمایی تلاش می کنند با تمهیداتی همچون داستان های جذاب، بیان تصویری مناسب، نوآوری و البته بازیگران توانا و خوش چهره مخاطبان بیشتری را به سالن های تاریک سینما بکشانند.
در سینمای ایران هم تقریباً وضع به همین منوال است، در سینمای ما بویژه پس از انقلاب اسلامی سینما جدا از وجه تجاری خود به وجه فرهنگی نیز توجه نشان داده شد و حتی در سال هایی از سه دهه گذشته وجه فرهنگی آن به وجه تجاری - گیشه ای سایه انداخته بود.
همانطور که می دانیم، سینما محصول تلاش جمعی از کارشناسان، متخصصان و هنرمندان است که تعداد آنها در برخی از فیلم ها به چند صدنفر می رسد. اما در این فرآیند بازیگران نقش جداگانه ای برای خود دارند.
بازیگران به عنوان مهره های اصلی در هر فیلمی دو نقش را برعهده دارند؛ وظیفه نخست جان دادن به شخصیت های داستانی است که روی کاغذ آمده و در وهله بعد جذب مخاطب با اتکا به چهره، فیزیک و حس درونی. بنابراین بازیگران نقش تعیین کننده ای در تکامل یک اثر و البته جذب مخاطب به سالن های سینما دارند. این موضوع در سینمای جهان از قدیم یکی از سه بخش اصلی (تهیه کننده، کارگردان و بازیگر) را تشکیل می داده است اما چند سالی می شود که در سینمای ایران هم شکل جدی به خود گرفته است.بنا به نظر کارشناسان سینمای ایران بازیگر به تنهایی نقش تعیین کننده در جذب مخاطب را ندارد بلکه عواملی همچون داستان جذاب، ساختار به دور از پیچیدگی، تبلیغات وسیع و بازیگران در این فرآیند مؤثرند.
برای آن که نقش بازیگران را در سینمای ایران بسنجیم، بد نیست به آمار فروش سال گذشته سینماها در تهران و سراسر کشور نگاهی بیندازیم؛ سال گذشته ۴۸ فیلم در تهران و چند فیلم کمتر در شهرستان ها به روی پرده رفته اند که این آثار در مجموع هشت میلیارد و ۵۸۳ میلیون تومان در تهران و شش میلیارد و ۹۶۱ میلیون تومان در شهرستان ها فروش داشته اند. پرفروش ترین فیلم تهران اخراجی ها (با یک میلیارد و ۳۱۵ میلیون تومان) بوده و توفیق اجباری (با یک میلیارد و ۲۸۰ میلیون تومان) در شهرستان ها پرفروش ترین اثر شناخته شده است.
نگاهی به دو فیلم اول جدول فروش حاکی است که هر دو فیلم از بازیگران مطرح بهره برده اند اما به نظر می رسد در فیلم «اخراجی ها» به دلایل دیگری همچون داستان کمدی آن که در دوران دفاع مقدس می گذرد و کارگردان آن (مسعود ده نمکی) نیز می توان اشاره کرد.
فیلم «توفیق اجباری» هم در عین آن که فضایی طنز دارد، به زندگی شخصی یک بازیگر - ستاره می پردازد که در نوع خود برای نخستین بار در سینمای ایران دیده شده است.از سوی دیگر فیلم هایی مثل کلاهی برای باران، کلاغ پر و مهمان ظاهراً بیشتر متکی به بازیگران خود جواد رضویان ، رضا عطاران، اکبر عبدی، محمدرضا گلزار، مهناز افشار، امین حیایی، شقایق فراهانی و پوریا پورسرخ بوده اند. همچنین فیلم هایی مثل پارک وی به خاطر فضای دلهره آمیز، نصف مال من نصف مال تو به خاطر فضای خانوادگی و کودکانه آن، روز سوم به خاطر فضای حادثه ای - جنگی آن و.‎/‎/ به فروش بالایی دست پیدا کرده اند.
یک بررسی ساده با نظر به اسامی بازیگران و فروش آثار سینمایی نشان می دهد که در سینمای ایران بازیگران نقش مهمی در جذب تماشاگران این سال ها به سینما داشته اند اما این نقش «اول»نبوده و عواملی دیگر نیز در فروش فیلم های سینمایی تأثیر داشته اند. برای آن که به این موضوع واقف شویم به این آمار نگاهی بیندازید؛ در سال گذشته یک بازیگر هفت فیلم روی پرده داشته که مجموع فروش این آثار پنج میلیارد و ۴۹۶ میلیون تومان شده است.
دیگری پنج فیلم داشته که مجموع فروش آنها سه میلیارد و ۸۳۷ میلیون تومان شده، و نفر سوم با چهار فیلم و سه میلیارد و ۶۳۴ میلیون تومان در ردیف سوم قرار گرفته است.
بقیه بازیگران نیز بدین شرح در ردیف های بعدی قرار دارند: رضا عطاران با دو فیلم سه میلیارد و ۵۰۵ میلیون تومان، محمدرضا گلزار با دو فیلم سه میلیارد و ۳۱۰ میلیون، کامبیز دیرباز با دو فیلم دو میلیارد و ۳۴۰ میلیون، پوریا پورسرخ با سه فیلم یک میلیارد و ۵۴۴ میلیون و از میان بازیگران زن؛ باران کوثری با سه فیلم سه میلیارد و ۱۸۰ میلیون تومان، شقایق فراهانی با سه فیلم یک میلیارد و ۶۴۷ میلیون تومان و مهناز افشار با دو فیلم یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان.
درادامه این بررسی می توان به نتایج جالب تری دست یافت؛ بهرام رادان که بازیگر مطرحی در سینمای تجاری است سال گذشته دو فیلم روی پرده داشته (خون بازی و چهارانگشتی) که روی هم ۵۰۰ میلیون تومان فروش کرده اند، محمدرضا فروتن با یک فیلم (اتوبوس شب) سال ۸۶ روی پرده بود که ۱۳۰ میلیون فروش کرده است. پرویز پرستویی با یک فیلم (پاداش سکوت) حضور داشته که این اثر غیرتجاری ۲۳۰ میلیون تومان فروخته است.
از سوی دیگر نگاهی به فیلم هایی که با اقبال عمومی مواجه نشدند حاکی است که برخی از این آثار از بازیگران پرفروش بهره برده اند اما استقبالی از آنها صورت نگرفته است، بنابراین موضوع این گزارش را تأیید می کند؛ فیلم گوشواره (با بازی اکبر عبدی) تنها ۸‎/۵ میلیون در تهران فروخته و مصائب دوشیزه (با حضور پوریا پورسرخ) مجموعاً ۳۰ میلیون فروش کرده، سرگیجه هم (با بازی کامبیز دیرباز) ۴۰ میلیون فروخته است.

وبلاگ دونده

منبع : سایت خبری ـ تحلیلی سینمای ما