خلأ قانونی برای استاندارد جمعیت استخرها

درخواست ارائه گواهی سلامت از بانوان اقدامی است که به تازگی در برخی از استخر‌های خصوصی متداول شده است.
اقدامی که رئیس اداره بهداشت اماکن وزارت بهداشت آن را تخلف به حساب نمی‌آورد: انجام این کار بدون هماهنگی با وزارت بهداشت انجام شده و دستورالعملی در این زمینه صادر نشده است اما این کار تخلف محسوب نمی‌شود و در راستای ارتقای سلامت است.
مهندس رضا غلامی با اظهار بی‌اطلاعی از این اقدام استخرهای بانوان در پاسخ به این پرسش که علت اخذ گواهی پزشکی از بانوانی که به استخرهای شنا در تهران مراجعه می‌کنند، چیست، می‌گوید: وزارت بهداشت چنین ضوابطی ندارد اما احتمالاً برخی استخرهای خصوصی خودشان برای حفظ سلامت بیشتر و اطمینان از سلامت مراجعه‌کنندگان از آنها گواهی پزشکی می‌خواهند.
مهندس عباس تقی‌زاده، مدیرکل سلامت شهرداری تهران در این خصوص به همشهری می‌گوید: نظارت بر رعایت بهداشت در کلیه استخر‌ها به‌عهده دانشگاه‌های سه‌گانه علوم پزشکی و وزارت بهداشت است، اما شهرداری تهران به‌منظور افزایش ضریب بهداشتی در این اماکن نظارت و بازرسی این کار را به‌عهده شرکت شهر سالم قرار داده است که به موازات مراکز دولتی نظارت بر رعایت مسائل بهداشتی را به‌عهده بگیرد.
وی درخواست گواهی تأیید سلامت، تفکیک استخر زنان از دختران و همچنین تفکیک سانس‌های دختران و بانوان بالای ۱۸ سال را اینچنین توجیه می‌کند: عفونت‌های ادراری و دستگاه تناسلی در بانوان بالای ۱۸ سال بیشتر بروز پیدا می‌کند لذا تفکیک سانس این دو گروه و کلرزنی مجدد و بررسی میکروبی آب بین دو سانس امکان ابتلا به این عفونت‌ها را در دختران به حداقل می‌رساند.
وی با اشاره به اینکه در همه اماکن ورزشی شهرداری به‌طور مرتب شاخص‌های بهداشتی ارزیابی می‌شوند، به همشهری می‌گوید: مرکز بهداشت شهر تهران مجهز به آزمایشگاه‌های مدرن است که میزان کلر آب و کشت آب استخراز لحاظ بررسی میکروبی بودن آن ارزیابی می‌شود و گزارش‌های آن مرتبا به سازمان ورزشی ارائه می‌گردد.
رعایت سایر مسائل بهداشتی نظیر عدم‌استفاده از وسایل شخصی مشترک مثل مایو نیز در این اماکن مورد تاکید و نظارت قرار می‌گیرد.
به گفته تقی‌زاده این محدودیت‌ها در راستای ارتقای سلامت است وبا ضوابط اعلام شده از سوی وزارت بهداشت در تناقض نیست، حتی ممکن است برخی استخرهای دولتی سازمان تربیت بدنی نیز به تقلید از استخرهای خصوصی این کارها را انجام دهند اما اگر قرار باشد به‌صورت دستور‌العمل کشوری ابلاغ شود باید با هماهنگی وزارت بهداشت باشد.
● ویروس‌های استخر‌دوست
از آنجا که هیچ قانونی برای استاندارد بودن جمعیت استخرها وضع نشده، رعایت نکات بهداشتی هرچند با دقت، تضمین‌کننده سلامتی نیست و نمی‌تواند این کمبود قانونی را جبران کند.
دکتر حمید عمادی، متخصص عفونی درخصوص انتقال بیماری‌های عفونی از طریق استخرهای آلوده به همشهری می‌گوید: هپاتیت A که از طریق دهانی‌- مدفوعی قابل انتقال است در استخرهای آلوده به راحتی می‌تواند به افراد سرایت کند.
وی می‌افزاید: متأسفانه استخرها در فصل تابستان به‌دلیل تعدد نفرات مستعد انتقال بسیاری بیماری‌ها مثل اسهال، هپاتیت A، قارچ‌های پوستی و تبخال‌ها هستند که البته نه فقط آب آلوده عامل آن است بلکه نواحی حاشیه استخر مثل رختکن‌ها یا حمام استخر، دمپایی‌های مشترک نیز می‌توانند باعث انتقال بیماری‌ها باشند.
وی همچنین درباره ضد‌عفونی کردن استخرها به وسیله کلر تصریح می‌کند: هرچند کلر برای ضد‌عفونی کردن استخرها به کار می‌رود ولی گاهی این ضد‌عفونی‌ کردن جایگزین تعویض به موقع آب استخرها می‌شود و یا برای صرفه‌جویی در مصرف آب کلر زیاد به آن می‌افزایند که این موضوع خود موجبات عفونت‌های چشمی و ریزش مو را فراهم می‌کند.
اما بر خلاف تصور بسیاری از مردم که استخرهای روباز را بهداشتی‌تر می‌دانند، این متخصص عفونی می‌گوید: این استخر‌ها چون کلرشان زودتر تجزیه می‌شود، می‌توانند آلودگی بیشتری همراه داشته باشند مگر اینکه کلر افزوده شده به آب آنها بیشتر از استخرهای سرپوشیده و به میزان مناسب باشد.
حمام رفتن قبل از ورود به استخر، خالی کردن مثانه و رعایت برخی نکات بهداشتی و همچنین قرار دادن پا‌ها در حوضچه کلر پیش از ورود به استخر از مواردی است که می‌تواند تا حد زیادی از انتقال بیماری‌ها در این فصل بکاهد.
عمادی با بیان این مطلب می‌گوید: هرچند با رعایت نکات بهداشتی و رعایت حریم شخصی تا حد زیادی از سرایت بیماری‌ها کاسته می‌شود ولی باید استانداردی برای جمعیت استخرها در نظر گرفته شود و کنترل‌های لازم در این زمینه صورت گیرد.
دکتر آزاده الیاسی، متخصص پوست و مو نیز به برخی از بیماری‌های ویروسی که در اثر آب آلوده استخر منتقل می‌شوند، اشاره می‌کند: «مولوسکوم کنتازیوزوم» یک بیماری ویروسی پوست و مخاط در انسان است که معمولا از طریق تماس با افراد مبتلا منتقل می‌شود اما از طریق راه‌های غیرمستقیم مانند حوله و آب استخرها نیز می‌تواند فرد را آلوده کند.
«آدنوویروس‌ها» از عوامل بیماری‌زای ویروسی دیگری است که این متخصص به آن اشاره می‌کند: مهم‌ترین و آسان‌ترین راه انتقال این ویروس، آب استخرها است که به‌طور عمده باعث ورم ملتحمه چشم می‌شود و همه گیری‌های متعددی از طریق آب استخرها گزارش شده است که علاوه بر تورم ملتحمه چشم نشانه‌های عمومی مانند تب، تهوع، استفراغ و تورم غدد لنفاوی هم دارد. درمان این بیماری شامل رعایت بهداشت فردی و درمان علامتی چشم است.
● بیماری‌های انگلی
«تریکومونیازیس» یک بیماری انگلی است که معمولا از طریق مقاربت انتقال می‌یابد، ولی درصورتی که افراد آلوده در آب استخر شنا کنند و بهداشت آب رعایت نشود، ممکن است آلودگی به دیگر افراد نیز سرایت کند و باعث علائمی چون سوزش ادرار شود.
حساسیت به کلر موجود در آب، نمایان شدن قارچ‌های پوستی از دیگر مواردی است که متخصصان به آن اشاره می‌کنند: قارچ در بدن افراد وجود دارد و استخرها فقط موجب نمایان شدن و لو رفتن بیماری می‌شود اما در اکثر موارد این برداشت به‌وجود می‌آید که استخرها موجب بروز بیماری در فرد شده است.
همچنین برخی ضایعات پوستی ناشی از آفتاب که در کنار استخرها به حداکثر می‌رسد چراکه مضرات تابش آفتاب از طریق انعکاس آن دراستخرها، دریاچه‌ها و دریاها چند برابر اثرات مستقیم تابش آن است.
دکتر الیاسی در این مورد می‌گوید: گاهی میزان نامناسب کلر در آب باعث به وجود آمدن بیماری‌های پوستی می‌شود اما بعضی بیماری‌ها از افراد دیگر منتقل می‌شود که وجود زگیل و قارچ‌های پوستی از آن جمله‌اند.
وی در ادامه می‌افزاید: هرچند کلر باعث ضد‌عفونی استخرها می‌شود و باکتری در این شرایط امکان رشد ندارد ولی استفاده از کلر زیاد نیز ممکن است موجب ریزش مو گردد.

مریم غفاری

منبع : روزنامه همشهری