دشتی بزرگ و سبز با زخم هایی تاریخی

تاکنون این گونه دستگاه متولی حفظ میراث فرهنگی به اندازه سال های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷مورد نقد قرار نگرفته. این نقد در حالی اتفاق افتاد که دوستداران میراث فرهنگی اقدام به پیگیری اخبار مربوط به آثار و محوطه های باستانی کردند. طی دو سال گذشته ضربه های جبران ناپذیری بر پیکره میراث فرهنگی خوزستان به وقوع پیوست که عمده آنها مورد توجه و پیگیری دوستداران میراث فرهنگی قرار گرفت. به مناسبت پایان یک سال خورشیدی دیگر، گزارشی از بعضی تخریب ها آماده شده است.
صادق محمدی رئیس سازمان میراث فرهنگی خوزستان در گفت وگویی با روزنامه نور خوزستان، کاوش و ثبت شهر باستانی هرمز اردشیر را به باستان شناس خوزستانی، پدر باستان شناسی نوین ایران، دکتر عزت الله نگاهبان نسبت داد. با توجه به اینکه دکتر نگاهبان در سال ۱۳۰۰ خورشیدی به دنیا آمده است، و همان گونه که صادق محمدی نیز در گفت وگوی خود اشاره داشته، شهر هرمز اردشیر در سال ۱۳۱۰ خورشیدی ثبت شده است، آیا دکتر نگاهبان در ۱۰سالگی کار باستان شناسی و ثبت آثار ملی را آغاز کرده است؟، از آنجا که سازمان میراث فرهنگی کل کشور و سازمان میراث فرهنگی خوزستان هیچ کدام تاکنون به درخواست های پی درپی انجمن تاریانا برای انتشار اسناد ثبتی شهر هرمز اردشیر پاسخی نداده اند، این گونه به نظر می آید که خود آنها نیز این اسناد را نخوانده یا اصلاً در دسترس ندارند، در این شرایط باید از مسوولان این سازمان ها پرسید چگونه و بر پایه چه اسنادی شهر هرمز اردشیر را هر جایی به جز خط یک مترو اهواز می دانند.
در پی تعطیلی موزه تاریخی شوشتر که در خانه مستوفی قرار داشت دو ماهی است که اداره میراث فرهنگی از این خانه به مکان دیگری منتقل شده و موزه نیز به حالت تعطیل درآمده است که این موضوع باعث اعتراض انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا شد. پس از واگذاری خانه مستوفی به بخش خصوصی از سوی صندوق حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی کشور اداره میراث شوشتر که در این خانه استقرار داشت به خانه یی دیگر منتقل شد که این انتقال باعث شد موزه نیز به حالت تعطیل درآید. چندی پیش از سوی سازمان میراث فرهنگی خوزستان به مدیر میراث فرهنگی شوشتر اعلام شد موزه تاریخی را به خانه مرعشی منتقل کنند که این انتقال با مخالفت ارسطو زاده رئیس اداره میراث فرهنگی شوشتر مواجه شد. لذا ایشان به دلیل فشارهای وارده از سوی سازمان میراث فرهنگی برای تخلیه خانه مستوفی و واگذاری آن به بخش خصوصی مسوولیت نگهداری آثار را از خود سلب کرده است. مخالفت مدیر میراث فرهنگی شوشتر با حفاظت از آثار تاریخی موزه شوشتر باعث شده سازمان میراث فرهنگی خوزستان این آثار را به موزه یی امن یعنی موزه شوش منتقل کند تا هیچ گونه صدمه یی به آثار وارد نشود.
● آسیب به «تل» باستانی رامهرمز
انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان از سازمان های دولتی خواست برای اجرای پروژه های عمرانی خود از سازمان میراث فرهنگی استعلام به عمل آورده تا این سازمان بنا بر وظیفه قانونی خود به نجات بخشی محوطه های تاریخی در مسیر پروژه های عمرانی بپردازد. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با اعلام این مطلب گفت؛ برای پیشگیری از هرگونه مشکل قانونی و برای جلوگیری از تخریب محوطه های باستانی ناشناخته لازم است سازمان های دولتی برای اجرای پروژه های خود استعلام قانونی به عمل آورند. وی با اشاره به تخریب چند محوطه باستانی در مسیر اجرای کانال آب در پایین دست سد زیره زرد رامهرمز بیان کرد؛ شرکت آب و خاک فارس پیمانکار اجرای کانال پایین دست سد زیره زرد که در غرب رامهرمز - غرب رودخانه الا تا تل غدیر- واقع است در چهار جبهه شروع به حفر کانال کرده است که نه تنها از سازمان میراث فرهنگی استعلام لازم به عمل نیامده است بلکه سازمان میراث فرهنگی خوزستان هیچ گونه پیگیری برای جلوگیری از این تخریب به عمل نیاورده است. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان در پایان با اشاره به گستردگی محوطه های تاریخی رامهرمز که هفتکل و رامشیر را نیز زیر نظر خود دارد، به خاطر نبود باستان شناس رسمی در اداره میراث فرهنگی این شهرستان انتقاد کرد.
● تخریب محوطه باستانی شوش
در کنار حوادث بیشماری که هر روز محوطه های باستانی کشور را تهدید می کند، اتفاقاتی که بر سر محوطه باستانی شوش آمده، بی مانند است. حفاری غیرمجاز، ساخت و سازهای غیرقانونی، تعرض به عرصه و حریم محوطه و غارت آثار باستانی از جمله اتفاقاتی است که طی صد سال گذشته محوطه باستانی شوش را تحت الشعاع خود قرار داده و بخشی از آن هنوز هم ادامه دارد. امروز زمانی که به کاخ آپادانا شوش می روید، تنها شاهد بخشی از دیوارهای این کاخ عظیم هستید که هرچند کوتاه هستند اما در تصور می توان شکوه و عظمت آن را دید. در گوشه یی از این کاخ هنوز کف اصلی هخامنشی آن دیده می شود اما این کف هنوز پاخور گردشگران بوده و در حال تخریب است. از جمله آثاری که در کاخ آپادانا نگاه هر گردشگری را به سوی خود جلب می کند، آثار سنگی کاخ است. این آثار که چندان بی شباهت به حجاری های صورت گرفته در تخت جمشید نیست در گوشه یی از محوطه به حال خود رها شدند. در بخشی از محوطه پس از دپو شدن این سنگ های ارزشمند حجاری شده، با استفاده از سیم خارداری که عبور از آن چندان کار دشواری نیست، فضای پیرامون این سنگ ها از مسیر گردشگری جدا شده است.
● هتل لاله شوش
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان بدون توجه به دیدگاه افکار عمومی و دوستداران میراث فرهنگی از مراسم شروع عملیات اجرایی احداث هتل لاله شوش طی هفته آینده خبر داد. صادق محمدی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کرد؛ با توجه به اینکه درخصوص افزایش محدوده تاریخی شهرستان شوش بحث به وجود آمده بود، کار احداث هتل لاله این شهرستان متوقف شده بود که در حال حاضر با توجه به اینکه مشخص شده است محدوده تاریخی این شهرستان افزایش نخواهد یافت و از طرفی هتل به عنوان یک زیرساخت گردشگری مورد نیاز منطقه شوش است و بیش از این نمی توانیم کار احداث هتل را به تعویق بیندازیم، احداث هتل مذکور آغاز خواهد شد. وی یکی دیگر از دلایل احداث هتل در شهرستان شوش را مسافرت هرساله تعداد زیادی گردشگر به استان عنوان کرد و اظهار داشت؛ هر ساله تعداد زیادی گردشگر به استان خوزستان سفر می کنند و استان از نظر مکان اقامتی با مشکل مواجه می شود. بنابراین نیاز است امکانات اقامتی برای منطقه تامین شود. ضرورت احداث اقامتگاه به گونه یی است که هیچ گونه تاخیری در احداث هتل و تامین مکان های اقامتی قابل پذیرش نیست. محمدی وظیفه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان را به منظور تامین مکان اقامتی مسافران و گردشگران همکاری با سرمایه گذاران بخش خصوصی بیان و ایجاد وقفه در کار سرمایه گذاران را عاملی در بروز مشکلات حاد در صنعت گردشگری برشمرد و اعلام کرد؛ سازمان درصدد است با همکاری بخش خصوصی سریعاً در کمترین زمان ممکن هتل را احداث کند و به بهره برداری برساند. به همین خاطر با توجه به رفع موانع مختلف و با توجه به اینکه محدوده تاریخی شوش گسترش نخواهد یافت و احداث این هتل مشکلی برای محدوده تاریخی ایجاد نخواهد کرد، عملیات اجرای هتل لاله آغاز خواهد شد.
● نادیده گرفتن مصوبه هیات وزیران
اظهارنظر رئیس سازمان میراث فرهنگی خوزستان مبنی بر اصرار برای آغاز به ساخت هتل لاله شوش که روی یک محوطه باستانی قرار خواهد گرفت و پیشتر به منظور پی سازی تخریب شده است به دلیل بی توجهی به اعتراض دوستداران میراث فرهنگی و افکار عمومی و لحاظ نکردن بخشنامه های دولتی قطعاً اعتراضاتی را به همراه خواهد داشت. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با اعلام این مطلب گفت؛ سال جاری پس از کلنگ زنی زمین هتل لاله شوش که با اعتراض دوستداران میراث فرهنگی و خبرنگاران این حوزه همراه بود، رحیم مشایی رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور اعلام کرد؛ من نمی دانستم محوطه مورد نظر برای ساخت باستانی است که قطعاً پس از بررسی این موضوع با رئیس و کارشناسان مربوطه در سازمان میراث فرهنگی خوزستان برخورد می کنم. در حالی که رحیم مشایی به خوبی می داند که بر اساس بررسی های جدید انجام شده توسط تیم تعیین حریم شوش، بررسی این شهر باستانی از ۴۰۰ هکتاری که در سال ۱۳۶۷ به صورت ضرب الاجلی انجام شد این بار با فرصت کافی به ۱۲۰۰ هکتار افزایش یافته است که مراحل ثبت خود را می گذراند. اظهارنظر صادق محمدی مبنی بر اینکه محدوده تاریخی شوش که همان تعیین حریم باشد، افزایش نخواهد یافت و مصوب نمی شود به هیچ وجه در صلاحیت و حوزه اختیار ایشان و سازمان میراث فرهنگی استان نیست و بر عهده پژوهشکده باستان شناسی و سازمان میراث فرهنگی کشور است. بیان این سخنان از سوی صادق محمدی حیف و میل کردن میلیون ها تومان هزینه صرف شده، صدها ساعت زمان فعالیت علمی انجام شده و نادیده گرفتن تحقیقات کارشناسانی است که برای سازمان میراث فرهنگی کار کرده اند. متاسفانه در شوش به دلیل نبود یک همت جمعی برای مبارزه با تخریب و تعرض های انجام شده به محوطه ها و آثار تاریخی هر از گاهی شاهد نادیده گرفتن قوانین حفاظتی از آثار و محوطه ها از سوی دستگاه های دولتی به عنوان یکی از مخربین به میراث بشری و طبیعی هستیم. ایشان باید به خوبی بدانند که طبق مصوبه هیات وزیران هر دستگاه دولتی و خصوصی در مرحله امکان سنجی و مکان یابی باید مطالعه فرهنگی و تاریخی داشته باشد که همواره می بینیم این اعمال نظر برای دیگر سازمان ها الزامی می شود اما از سوی خود سازمان میراث فرهنگی به عنوان مجری این بخشنامه این الزام نادیده گرفته می شود چرا که تعیین حریم شوش به طور کامل انجام گرفته است اما آستانه تحمل سازمان میراث فرهنگی خوزستان به قدری پایین است که نمی تواند صبر کند تا این تعیین حریم به ثبت برسد.
● باتلاقی از فاضلاب شهری سازه های آبی شوشتر را احاطه کرده است
سازه های آبی شوشتر در حالی مسیر ثبت جهانی را می پیماید که کاهش توجه مسوولان شهر شوشتر باعث شده فضای مربوط به این اثر به شکل ناشایستی دیده شود. در حال حاضر چندین لوله فاضلاب به رودخانه منتهی به سازه های آبی شوشتر می ریزد و همچنین زباله ها نیز در محل ورود آب رودخانه به داخل سازه ها راکد مانده و بو گرفته اند. در حالی که تلاش می شود سازه های آبی شوشتر در فهرست میراث جهانی به ثبت برسد، طی چند ماه گذشته دوباره توجه مسوولان شهری نسبت به تغییر وضعیت فعلی این اثر ساسانی کاهش یافته و همچنان مباحثی از قبیل فاضلاب شهری بزرگ ترین معضل این اثر است. به گزارش CHN معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پس از مشاهده تازه ترین عکس های گرفته شده از وضعیت سازه های آبی شوشتر اعلام کرد به نظر میرسد توجه مسوولان شهری به وضعیت سازه های آبی شوشتر که قرار است در فهرست میراث جهانی به ثبت برسد، کم شده است. «فریبرز دولت آبادی» همچنین به CHN گفت؛ «برای ثبت جهانی سازه های آبی شوشتر لازم بود یک سری اقدامات اضطراری انجام بگیرد. این اقدامات شامل نگهداری اضطراری اثر و تغییراتی در فضای شهری بود که باید رخ می داد. این تغییرات شهری در جهت هماهنگی فضای شهری با این اثر است. بر این اساس طی جلساتی که با شورای شهر و شهرداری شوشتر داشتیم، جدول برنامه ریزی تهیه شد که زمانبندی خاصی داشت و به زمان بازدید ارزیابان مرکز میراث جهانی از این اثر مربوط می شد.» وی درباره مشکلات ثبت جهانی سازه های آبی شوشتر به CHN گفت؛ «پس از کاندیدا شدن محوطه سازه های آبی شوشتر برای فهرست میراث جهانی با دو موضوع مواجه شدیم؛ یکی ارزش های فوق العاده سازه های آبی شوشتر و دیگری مدیریت وضع فعلی این سازه ها بود.» وی در ادامه گفت؛ «ما بر اساس مطالعات انجام گرفته پلان مدیریتی برای سازه های آبی شوشتر در نظر گرفتیم که این پلان مدیریتی مورد وفاق مجموعه مدیریت شهری بود. این پلان مدیریتی شامل عرصه، حریم و ضوابط و همچنین اتفاقاتی است که در مرمت و حفاظت سازه های آبی شوشتر باید رخ بدهد.» به گفته وی برخی مشکلات شوشتر ساختاری است. دولت آبادی گفت؛ «برای مثال انتظار نداریم موضوع فاضلاب یک شبه حل شود. ما برای این کار نیاز به یک برنامه زمانبندی طولانی مدت داریم که اکنون در پی آن هستیم و ملاحظاتی نیز از طریق استانداری خوزستان در این باره صورت گرفته است.»
● مرمت نادرست و نامتناسب حمام بکان و قدمگاه امام رضا(ع)
مسوول انجمن دوستداران میراث فرهنگی بهبهان از مرمت نادرست و نامتناسب بنای تاریخی قدمگاه امام رضا(ع) خبر داد. دولتی مختاران اظهار کرد؛ متاسفانه مرمت این بنا در بافت تخریب شده صورت نمی گیرد بلکه وسط بنا دیواری کشیده شده که بخش تخریب شده را پوشانده است. در کل تعمیرات انجام شده با بافت قدیمی بنا متناسب نیست. وی افزود؛ پلکان سنتی این بنا ساخته شده از قلوه سنگ های رودخانه یی بود که در حال حاضر با سنگ های معدنی چکش خورده مرمت می شود و با ترکیب بافت کلی بنا مناسبت ندارد. مختاران گفت؛ همچنین سنگفرش های قدیمی را از صحن قدمگاه بیرون آوردند. این در حالی است که خود آنها دارای قدمت و ارزش تاریخی هستند. این گونه مرمت نامتناسب در خصوص حمام بکان نیز اتفاق افتاده است. مسوول انجمن دوستداران میراث فرهنگی بهبهان بیان کرد؛ تقاضا داریم اگر بنا است مرمتی صورت گیرد، به بافت قدیمی بنا های تاریخی لطمه یی وارد نشود تا دست نخورده به نسل آینده منتقل شوند.
● کشف یک گور در حفاری های غیرمجاز
در پی حفاری های غیرمجاز در شهر صنعتگران شوش بقایای یک گور اشکانی مشاهده شد. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان گفت؛ شنیده های ما حاکی از آن است که یگان حافظت اداره میراث فرهنگی شوش پیش از حضور پایگاه میراث فرهنگی با حضور در محل اقدام به پر کردن حفره بزرگی کرده که ظاهراً توسط حفاران غیرمجاز ایجاد شده است. در این خصوص هیچ کس حاضر به ارائه اطلاعاتی نیست و اظهار نظرها حاکی از آن است که عاملان این حفاری غیرمجاز دستگیر شده اند. پیشتر نیز حفاری های غیرمجاز و تخریب به پایه ستون های کاخ آپادانا باعث شد صدمات جبران ناپذیری به این محوطه ها وارد آید.
● انتقاد به تخریب «چغا تپه» گتوند
پراکندگی محوطه ها و آثار تاریخی شهر گتوند و همچنین مشاهده تعداد بسیار زیادی از انواع سفال ها روی محوطه ها حکایت از قدمت چند هزار ساله به خصوص از دوره عیلام دارد. گزارش های تنی چند از باستان شناسان و محققان حاکی از آن است که گتوند در دوره عیلامی ها یکی از شهرهای بزرگ و مهم بوده که به گفته گریشمن «هیدالو» نام داشته است. این تپه مورد بی توجهی سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته است. به رغم مکاتبات چندباره اداره میراث فرهنگی شوشتر برای بررسی باستان شناسی در این محل اما سازمان میراث فرهنگی کشور نسبت به صدور مجوز کاوش های باستان شناسی بی توجهی می کند. در نتیجه این بی توجهی روی این تپه آثار حفاری های متعددی قابل مشاهده است. ساخت و سازهای صورت گرفته و تسطیح بخش شمالی آن تپه برای ساخت پارک از جمله آسیب های وارده به این تپه است.
● تخریب شهر باستانی ایوان کرخه
در نتیجه اخذ ۱۰۰ هکتار از اراضی محوطه باستانی ایوان کرخه واقع در ۲۵ کیلومتری شمال غرب شوش توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول به عنوان مزرعه تحقیقات کشاورزی تاکنون ۲۵ درصد محوطه باستانی نابود شده است. بنا بر شواهد موجود سال ها است که دانشگاه آزاد دزفول اقدام به تعرض به اراضی محوطه باستانی ایوان کرخه از اداره منابع طبیعی جهت استفاده به عنوان مزرعه آموزشی و شروع به عملیات کشت و زرع کرده است. حدود ۲۵/۰ درصد این محوطه تاریخی به کلی نابود شده و تخریب کماکان در محوطه ادامه دارد. این در حالی است که وجود جاده آسفالته که از میان محوطه می گذرد تعرض به محوطه و روند تخریب را ساده کرده است. با توجه به اینکه محوطه باستانی ایوان کرخه یکی از شهرهای مهم امپراتوری باستانی بوده و به سبک رومی ساخته شده،در سال ۱۳۱۳تحت شماره ۴۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که در صورت ادامه دخل و تصرفات موجب نابودی این محوطه می شود.
● شاید اینجا شهر «رام اردشیر» باشد
بر اثر عبور یک خط لوله در یکی از محوطه های باستانی رامشیر یک محوطه عظیم باستانی کشف شد. به منظور عبور خط لوله برای پروژه یی صنعتی از یک محوطه باستانی در رامشیر یک محوطه عظیم باستانی مشاهده شد. پس از اینکه مجریان یک پروژه بزرگ صنعتی از سازمان میراث فرهنگی استعلام کردند تا درخصوص این محوطه اعلام نظر کنند، یکی از کارشناسان این اداره با حضور در محوطه و بررسی سطحی آن اقدام به صدور مجوز ساخت این واحد صنعتی کرد. اجرای پروژه از چندی پیش آغاز شده است و بیل مکانیکی و لودرها غافل از اینکه این محوطه باستانی نیست، اقدام به تخریب محوطه کرده اند. این تخریب باعث شده آثاری از دوره عیلامی تا ساسانی در آن مشاهده شود. بررسی های تاریخی از محل مورد نظر و نزدیکی با دیگر محوطه های باستانی احتمال وجود شهر رام اردشیر را در این محل می دهد. این محوطه که در مجاورت رودخانه جراحی قرار دارد بیش از ۲۰ هکتار مساحت دارد. سازمان میراث فرهنگی اگرچه مجوز احداث این مجتمع صنعتی را صادر کرده اما درصدد است با اعلام شکایت به مراجع قضایی و تا زمان دست یافتن به یافته های جدید مانع از ساخت پروژه و جلوگیری از تخریب این محوطه باستانی شود. منطقه شرق خوزستان به لحاظ تاریخی بسیار غنی است و عدم انجام کاوش های باستان شناسی گسترده در طول دهه های اخیر باعث شده محوطه های باستانی مورد نظر ناشناخته باقی بماند. به همین دلیل است که هر بار با شروع یک پروژه عمرانی یک محوطه باستانی از دل زمین بیرون می آید. چندی پیش نیز در نتیجه گودبرداری در یک محوطه باستانی دیگر بقایای یک محوطه اشکانی نمایان شد. در رامشیر محوطه های باستانی فراوانی همچون ابوالعمه، چم اسحاق، چم صبی، چی منیع، تل اسود، ا م صخر و... وجود دارد.
● کبوتردره، سکونتگاه بشر در ایران باستان
سکونتگاه سنگی موسوم به «کبوتردره» در شوشتر تصویر زنده یی از سکونت انسان را پیش روی دوستداران به تاریخ و میراث فرهنگی می گشاید. این محوطه سنگی دستکند زیر اراضی و تپه های تیپ ۴۵ تکاور ارتش و در جوار رودخانه شطیط قرار دارد و به نظر می رسد مربوط به پیش از تاریخ باشد. طبق گفته آگاهان این محوطه در ایران باستان محل زندگی اسکان بشر بوده و برای تقسیم آب از آن استفاده می شده است. در همین محوطه سنگی، چاهی دستکند در دل تخته سنگ ها قرار دارد. وجود چهار گور دخمه در دل کوهی سنگی مشرف کبوتردره، به این سازه آبی دستکند جلوه دیگری داده است. کبوتردره و گوردخمه های آن تاکنون به ثبت در فهرست آثار ملی نرسیده است. اما گفته می شود در بررسی شناسایی آثار نام و مشخصات گوردخمه ها برای ثبت در فهرست آثار ملی انجام شده است. در حالی که کارشناسان باستان شناس اداره میراث فرهنگی شوشتر اطلاعات اندکی از این محوطه دارند اما کارشناسان سازمان در مرکز استان حتی نام این محوطه را هم نشنیده اند به همین دلیل پس از گزارش به آنان قول داده اند برای بررسی و ثبت آن اقدام کنند. با اینکه در شوشتر بیش از ۲۵۰ اثر و محوطه به ثبت در فهرست آثار ملی رسیده و سازه های آبی آن در انتظار ثبت در فهرست محوطه های جهانی است اما آثار و محوطه های ناشناخته فراوانی دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد.
● نجات «پل نگین» در گرو ثبت آن است
رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی مسجدسلیمان گفت؛ ما در تلاش برای ثبت ملی پل نگین در فهرست آثار ملی کشور هستیم. چون تا ثبت نشود نمی توان امیدی به رهایی از بی توجهی های مسوولان و سهل انگاری نسبت به این اثر تاریخی داشت. فرید کاوش با ابراز تاسف از زده شدن پایه های پل جدید در کنار پل نگین و ادامه روند احداث جاده در آن مسیر بدون در نظر گرفتن حریم محوطه پل در گفت وگو با ایسنا در خوزستان بیان کرد؛ با نامه نگاری با اداره میراث فرهنگی و فرمانداری شهرستان اندیکا خواهان تعیین مشاور برای تعیین حریم و محدوده پل و تلاش برای ثبت ملی آن هستیم. او خاطرنشان کرد؛ احداث این جاده در کنار پل تاریخی نگین با ایجاد ارتعاشات در نتیجه عبور و مرور ماشین های سنگین می تواند به مرور آسیب های جبران ناپذیری به آن وارد کند. انجمن دوستداران میراث فرهنگی مسجدسلیمان تمام تلاش خود را برای جلوگیری از فعالیت اداره راه و ترابری و ساخت و ساز در کنار پل نگین به کار گرفت اما به رغم همه انتظاری که از استانداری و سازمان میراث فرهنگی داشت هیچ نتیجه یی حاصل نکرد و کاری انجام نشد. او یادآور شد؛ این پل تاریخی مربوط به دوره اشکانی است و حدود ۲۲۰۰ سال قدمت دارد اما متاسفانه از نظر ثبت ملی مورد بی مهری و بی توجهی مسوولان قرار گرفته است. امیدواریم در آینده مسوولان نگاه بهتری نسبت به آثار تاریخی داشته باشند.
● تخریب خانه فروغ فرخزاد در اهواز
بالکن مهدیان اهواز که مدتی خانه فروغ فرخزاد بوده، تخریب شد. این بنای تاریخی که متعلق به دوران پهلوی اول است سال ۱۳۸۱ در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده اما در تعطیلات نوروز به طور کامل تخریب شده است. این بنا که سال ها محل اقامت خارجی های مقیم اهواز بوده، متعلق به شخصی به نام دهدشتی بوده که بعدها توسط مهدیان خریداری شده است. این بالکن که به مخروبه یی تبدیل شده بود مدتی انبار مغازه هایی بود که زیر بالکن قرار داشتند. این مغازه های قدیمی در حال حاضر به فروشگاه لوازم یدکی اتومبیل تبدیل شده اند. مالک این بنای تاریخی از مدت ها پیش سعی کرده با رها کردن بنا و تخریب یکباره آن، بنای نوساز در حاشیه خیابان اصلی قرار گیرد. صادق محمدی رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان از تخریب این بنای ثبت شده اظهار بی اطلاعی می کند. حدود سه ماه پیش بخشی از این بنا با همکاری مالک بنا توسط شهرداری تخریب شد. این تخریب به بهانه خطرساز بودن وضعیت استقامت بالکن بود.
● تخریب محوطه باستانی سنگ کارگر
محوطه باستانی سنگ کارگر که متعلق به دوره عیلامی است و به شماره ۸۳۵۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده بود، توسط قاچاقچیان و مخربان آثار ملی در شوشتر تخریب شد. محوطه سنگ کارگر یا به قول محلی ها برد کارگر در پی عدم مراقبت دائمی نیروهای یگان حفاظت اداره میراث فرهنگی شوشتر از سوی مخربان آثار ملی تخریب شد تا بار دیگر سازمان میراث فرهنگی به کم کاری در حفاظت از سرمایه های بشری متهم شود. این محوطه باستانی که یک معبد نیز در آن قرار دارد در سال ۱۳۸۱ توسط دکتر علیزاده و بعدها توسط آقای مقدم بررسی و شناسایی شد و با توجه به مشاهده آجرها، کتیبه ها و سنگ نگاره های متعدد مشخص شد این محوطه متعلق به اونتاش گال پادشاه عیلامی است. وی بیان کرد؛ اگرچه روی این محوطه کشت انجام می شود اما بسیاری از آجرها، کتیبه ها و سنگ نگاره ها نیز از سوی افراد سودجو به سرقت رفته است.
● معرفی گنجینه منحصر به فرد تنگ بتا
آثار در خطر گزارش تصویری تنگ بتا در اندیکا، برخوردار از ۱۲ سنگ نگاره بزرگ است که به دلیل بی توجهی سازمان میراث فرهنگی خوزستان تاکنون به ثبت نرسیده است. این اثر منحصر به فرد در اندیکا قرار دارد و دارای پنج کتیبه به خط ایلیمایی با مضمون ستایش و نیایش رب النوع ها و نفرین به معترضان است. شناسایی این نقش برجسته ها توسط ایوب سلطانی از باستان شناسان اندیکایی که به انجمن تاریانا اطلاع داد، صورت گرفت. این اثر دارای ۱۲ نقش برجسته با پیکره های انسانی است که قاچاقچیان دو پیکره مهم آن را در منتهی الیه آثار با پتک به طمع وجود اشیای قیمتی در زیر نقش برجسته ها خرد کرده اند.

مجتبی گهستونی

منبع : روزنامه اعتماد