مطالعه باززایی در ارقام مختلف جو

جهت مطالعه باززایی در جو، ۴ ژنوتیپ دو ردیفه و ۴ ژنوتیپ شش ردیفه با مبدا ایرانی و ژاپنی از کلکسیون غلات گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران انتخاب گردید. دو هفته بعد از گرده افشانی، جنین نارس آنها در محیط موراشیگ و اسکوگ با ۲ میلی گرم در لیتر ۲, ۴-D کشت گردید. کالوس های حاصل بعد از قطع اندام تمایز بافته تقریبا بعد از یک ماه در همان محیط واکشت شدند. در این مطالعه تنوع بین ژنوتیپ ها، درون ژنوتیپ ها (گیاه)، درون گیاه (خوشه)، تاریخ کشت گیاه دهنده جنین نارس در مزرعه و گلخانه، و اثر محل کشت گیاه دهنده جنین نارس در خاک برای صفات طول ساقه باززا شده، طول ریشه باززا شده، مجموعه طول ریشه و ساقه باززا شده، طی دو واکشت، باززایی طی دو واکشت، تعداد ساقه در هر کالوس، و اثر اندازه جنین نارس طی واکشت های اول و دوم بررسی گردید. در تمام آزمایشات رقم شش ردیفه زرجو کمترین میزان باززایی را برای تمام صفات مطالعه شده دارا بود و ارقام دو ردیفه شماره ۱۷ کلکسیون و شش ردیفه شماره ۱ ژاپنی در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه بالاترین رتبه را دارا بودند. با مطالعه شرایط مزرعه و گلخانه مشخص گردید که برای بروز صفات مربوط به باززایی، گیاه دهنده ریز نمونه باید در شرایط مطلوب و در تاریخ مناسب کشت گردد. صفات مربوط به باززایی در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه تنوع بسیار خوبی نشان دادند. در بین گیاهان یک ژنوتیپ تنوع کمتر و در بین خوشه های یک گیاه تنوع بسیار کمتری مشاهده گردید. مناسب ترین اندازه جنین در بین نمونه های مورد مطالعه، بزرگتر از ۰.۵ و کوچکتر از ۱.۶ میلی متر شده بود که در بین آنها نیز اندازه، بزرگتر از ۰.۵ میلی متر و کوچکتر از ۱.۱ میلی متر بهترین پاسخ را داد. ضمنا جنین های بزرگتر از ۱.۶ میلی متر بیشترین ساقه دهی و جنین های کوچکتر از ۰.۵ میلی متر بیشترین ریشه دهی را طی واکشت اول داشتند.

منصور امیدی
پریچهره احمدیان تهرانی
محمدرضا قنادها
علی اکبر شاه نجات بوشهری
بدرالدین ابراهیم سیدطباطبایی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی