جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

روز دامپزشکی


روز دامپزشکی
دام سالم، غذای سالم، انسان سالم
●روند تحولات در قوانین و تشكیلات دامپزشكی
بررسی‌ ایجاد تشكیلات‌ دامپزشكی‌ تعداد قابل‌ ملاحظه‌ای‌ از كشورهای‌ جهان‌ نشان‌ می‌دهد كه: برقراری‌ تشكیلات‌ نوین‌ دامپزشكی‌ در اغلب‌ آنها به‌ واسطه‌ بروز همه‌گیریهای‌ طاعون‌ گاوی بوده ‌است‌. بعنوان‌ نمونه ‌اداره‌ دامپزشكی‌ در فرانسه‌ در سال‌ ۱۸۱۵ به‌ واسطه‌ طاعون‌ گاوی‌ ایجاد شد. همچنین‌ در سوئد نیز پس‌ از بروز طاعون‌ گاوی‌ اداره‌ دامپزشكی‌ در سال ‌۱۸۲۴ تأسیس‌ گردید.
در انگلستان‌ نیز همین‌ بیماری‌ باعث‌ گردید كه‌ در سال‌ ۱۸۷۸ اداره‌ دامپزشكی‌ ایجاد گردد. دلیل‌ ایجاد اداره‌ دامپزشكی‌ در ژاپن‌ هم‌ در سال‌ ۱۸۹۶طاعون‌ گاوی‌ بوده‌ است‌. ایران‌ نیز از این‌ قاعده‌ غالب‌ مستثنی‌ نبوده‌ و بروز طاعون‌ گاوی‌ موجب‌ ایجاد تشكیلات‌ آموزشی‌ و اجرائی‌ دامپزشكی‌ نوین‌ آن‌ شده‌ است‌. در جریان‌ جنگ‌ جهانی‌ اول‌ در سال‌ ۱۲۹۵ ش‌ / ۱۹۱۶م‌، طاعون‌ گاوی‌ به‌ ایران‌ سرایت‌ كرد و نواحی‌ شمالی‌ و مركزی‌ كشور را فرا گرفت‌ و خسارتهای‌ فراوانی‌ وارد نمود. در اواخر سال ‌۱۳۰۲ و اوایل ۱۳۰۳ نیز همه‌گیری‌ طاعون‌ گاوی‌ در اردبیل‌ و همدان‌ ظاهر شد و سرانجام‌ به‌ تهران‌ رسید و چون به ‌غیر از انستیتو پاستور تشكیلات‌ منسجم‌ پزشكی‌ و دامپزشكی‌ در كشور وجود نداشت‌، ناچار به‌ این‌ موسسه‌ مراجعه‌ و پس‌ از بررسی‌ بیماری‌، طاعون‌ گاوی‌ تشخیص‌ داده‌ شد. در اواسط‌ سال ۱۳۰۳ در وزارت‌ فوائد عامه‌ اداره‌ كوچكی‌ به‌ نام‌ فلاحت‌ وجود داشت‌ و معاون‌ وزارتخانه‌ مبارزه‌ با طاعون‌ گاوی‌ را سرلوحه‌ اقدامات‌ خود قرار داد.در این‌ زمان‌ یادداشت‌ كمیته‌ بهداشت‌ مجمع‌ دولتهای‌ متفقه‌ به‌ ایران‌ واصل‌ و در آن‌ ذكر شده‌ بود كه‌ برای‌ مبارزه‌ با بیماریهای‌ دامی‌ هر یك‌ از دولتهای‌ عضو باید اداره‌ مخصوص‌ دامپزشكی‌ داشته‌ باشند. از یك‌ طرف‌ گسترش‌ طاعون‌ گاوی‌ و از طرف‌ دیگر این‌ تذكر سبب‌ شد تا قانون‌ تشكیل‌ اداره‌ دفع‌ آفات‌ حیوانی‌ در دی‌ ماه‌ سال ‌۱۳۰۳ به‌ تصویب‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ برسد.
●تشكیل‌ بنگاه‌ كل‌ امور دام‌
در سال ۱۳۲۵ بنا بر مصوبه‌ هیئت‌ دولت‌، بنگاه‌ كل‌ امور دام‌ تشكیل‌ شد كه‌ شامل‌ دو اداره‌ كل‌: دامپروری‌ و دامپزشكی‌ بود. به موجب‌ این‌ مصوبه‌ اداره‌های‌ دامپزشكی‌ در استانها و شهرستانهای‌ مستقل‌ غیر از تهران‌ جزء اداره‌های‌ كشاورزی‌ استان‌ گردید.
با این‌ مصوبه‌ مجدداً ارتباط‌ مستقیم‌ واحدهای‌ استانی‌ با مركز دچار اختلال‌ گردید و موجب‌ آشفتگی‌ و اعتراض‌ شد و به‌ همین‌ علت‌ در سال‌ ۱۳۲۶ مجدداً اختیارات‌ محدودی‌ به‌ دامپزشكی‌ استانها داده‌ شد، بدین‌ ترتیب‌ كه‌ در هر اداره‌ كشاورزی‌ دو معاونت‌ ایجاد شد كه‌ یكی‌ از آنها مستقلاً و منحصراً برای‌ دامپزشكی‌ در نظر گرفته‌ شد.
●قانون‌ سازمان‌ دامپزشكی‌ كشور
در سالهای‌ دهه ۴۰ احتمالاً بمنظور ایجاد ظرفیت‌ برای‌ ارتقاء تشكیلات‌ كشاورزی‌ استان‌ و نیز احتمالاً به‌ دلیل‌ كاهش‌ خسارات‌ ناشی‌ از بیماریهای‌ دامی ‌و عدم‌ وجود بیماریهای‌ مهلك‌، طبق‌ بخشنامه‌ وزارتی‌ اختیارات‌ ادارات‌ دامپزشكی‌ استانها محدود و ادارات‌ مذكور تحت‌ نظر ادارات‌ كل‌ كشاورزی‌ قرار گرفت‌. بروز بیماری‌ طاعون‌ گاوی‌ در سال‌ ۱۳۴۸ و تلفات‌ سنگین‌ ناشی‌ از آن‌ و نقش‌ حیاتی‌ دامپزشكی‌ در ریشه‌كنی‌ آن‌ و گسترش‌ دامداریهای‌ صنعتی‌ در كشور بازنگری‌ وظایف‌ و تشكیلات‌ دامپزشكی‌ كشور را اجتناب‌ ناپذیر نمود تا جایی‌ كه‌ سرانجام‌ با تلاش‌ مسئولین‌ در سال ۱۳۵۰ قانون‌ سازمان‌ دامپزشكی كشور‌ مشتمل‌ بر ۲۱ ماده‌ به‌ تصویب‌ مجلسین سنا و ‌شورای‌ ملی‌ رسید و به ‌موجب‌ آن‌ سازمان‌ دامپزشكی كشور‌ وابسته‌ به‌ وزارت‌ كشاورزی‌ كه‌ دارای‌ ذیحساب‌ مستقل‌ بود بوجود آمد و جایگزین‌ اداره‌ كل‌ دامپزشكی‌ گردید.
منبع : واحد مرکزی خبر