سیر پیشرفت یک رزمی‌کار

شاخصه‌ٔ یک استاد هنرهای رزمی معاصر چیست؟ مهارت فنی؟ علم و آگاهی؟ توانائی رزمی؟ عملکرد؟ تنوع؟ انرژی درونی؟ وضعیت جسمانی؟ خلاقیت؟ مهارت‌های باستانی (اجدادی ـ سنتی)؟ روش مدرن؟ در هر صورت، امروزه یک هنرمند رزمی‌کار باید به خوبی به فنون کلاسیک مسلط باشد و بتواند با توجه به قوانین رزمی (انضباط) با قدرت، مسیر رشد و ترقی را طی کند. ”دانی ین“ را می‌توان نمونه‌ای از یک استاد رزمی‌کار معاصر دانست.
دانی ین، در آخرین فیلم اکشنِ ساخته خودش به نام ”بوسهد بالستیک“ Ballistic Kiss از سوی فستیوال بزرگ فیلم ژاپنی به‌عنوان بهترین کارگردانی برگزیده شد. ”ین“ هرگز به‌عنوان یک کارگردان فیلم اکشن، ستاره سینما و یا رزمی‌کار پیشگام، آشکارا در مورد ورودش به هنرهای رزمی بحث و گفتگو نکرده است. اما راز پیشرفتش به‌عنوان خلاق‌ترین کارگردان هنگ‌کنگ تا حد زیادی به شیوهٔ ورود منحصر به فردش به هنرهای رزمی بستگی دارد.
دانی ین تقریباً به دلیل حضورش در هالیوود به‌عنوان ستاره و طراح حرکات هنرهای رزمی در فیلم جدید ”اهل کوهستان“ مطرح شد. او به‌طور اتفاقی از یک پیشگام هنرهای رزمی تا ستاره و سازندهٔ فیلم شدن توانست به‌عنوان تنها قهرمان رزمی‌کار، با تکیه بر استعدادهای نهانی‌اش، جا پای بروس لی گذاشته، موقعیت و جایگاه خویش را تثبیت کند.
”ین“ تأکید می‌کند، ”از نظر من، نقطه اوج مهارت، حرکت خلاق است. شما اگر زیرساختی صحیح و براساس مهارت‌های سنتی داشته باشید، پس در کنار تمرین، باید بتوانید در هر وضعیتی حرکت‌هایتان را به سبک آزاد اجرا کنید“. برای یک استاد موسیقی جاز که به سبک آزاد تمرین کرده، بداهه‌نوازی، نمایانگر عالی‌ترین شکل موسیقی است. اما برای مهارت یافتن در این سطح از موسیقی، باید به تمرین سخت اصول اولیه پرداخت و مشتاق ورود به حوزه نامحدود خلاقیت بود.
نویسنده در ادامه می‌نویسد، در این روش اد پارکر Ed Parker، یکی از نخستین پیشگامان آمریکائی هنرهای رزمی، برای تعیین و ایجاد فرم‌های پیشرفته مختص خودشان براساس تکنیک سنتی کنپو و نیز برای درجه‌بندی سطوح پیشرفته سیستم کنپو آمریکائی خود، کمربندهای سیاه را در سیستم‌اش ملزم کرد.
هم‌چنین هنرهای رزمی معاصر مانند ووشو مدرن چینی، بر آموزش تکنیک‌های مقدماتی به‌عنوان زیرساختی جهت خلق روتین‌های بسیار مشکل که توسط متبحرترین رزمی‌کاران امروز (نسل جدید) اجرا می‌شود، تأکید بسیار زیادی دارد. ”ین“، نمایندهٔ منحصر به فرد آمریکائی هنرهای رزمی سنتی و معاصر چینی، نمونه‌ای است از چگونگی تحول و تکامل قوانین بوکسینگ. لذا، ”ین“، احتمالاً یکی از معدود رزمی‌کاران بسیار عالی است که هدایت چنین تحولی را برعهده گرفته است.
● هنرهای رزمی نئوکلاسیک (کلاسیک مدرن)
آموخته‌های جامع هنرهای رزمی ”ین“، در ارائهٔ مهارت‌های رزمی متنوع در فیلم‌هایش، براساس قدیم و جدید، غربی و شرقی به خوبی مشهود است. ”ین“، آموزش را تحت نظارت مادرش، بو سیم مارک Bow Sim Mark، اولین شخصی که ووشو مدرن را در آمریکا تعلیم داد، آغاز کرد. یک استاد بسیار نمونه در ووشو سنتی و معاصر ـ استاد بو در یک سازماندهی مناسب ـ حرکات ووشو مدرن را براساس بوکسینگ (Long Fist) سنتی به پسرش آموزش داد. مهارت ”ین“ تنها در خارج از محیط دبیرستان، پس از اولین تور تاریخی آمریکائی‌شان، تیم ووشو بی جینگ را بر آن داشت تا بی‌درنگ او را برای آموزش پیشرفته به چین دعوت کند. ”ین“ پس از بازگشت پیروزمندانه از این سفر به آسانی در مسابقات قهرمانی آمریکا برنده شد.
”بله من موفقیت‌های زیادی را به‌دست آوردم، اما این فقط به خاطر تعلیمات چینی‌ام نبود. دورهٔ سختی بود اما این مسئله، دلیل جدائی‌ام از پیروزی در تورنمنت‌ها و ورودم به دنیای فیلم‌های بسیار دشوار اکشن نبود، آن زمان ۱۹ سال داشتم“. ”ین“، ادامه می‌دهد، ”۱۸ سالگی شروعی بود برای کسب تجربه در دیگر سبک‌های هنرهای رزمی و در واقع بدن‌سازی را به خوبی فرا گرفتم. در اصل می‌خواستم فاجینگ‌ام را پرورش دهم چراکه آن در هر حرکت هنرهای رزمی که تمرین می‌کردم، صرف‌نظر از سبک آن، آشکار بود. (فاجینگ، تمرین مقدماتی و اساسی هنرهای رزمی سنتی چینی است که مانند محموله‌ای است قابل انفجار و قابل انعطاف، با انرژی بسیار متمرکز در هنگام استراحت.) این قدرت انفجاری در درون بیشتر هنرهای رزمی ـ به‌خصوص سبک‌های چینی وجود دارد.“ مشخصه ”دانی ینِ“ بازیگر، سازنده فیلم و رزمی‌کار، فاجینگ است.
”ین“، اشاره می‌کند که فاجینگ، در درون خود، نیازی به اساتید هنرهای رزمی چینی ندارد. ”فقط کافی است به مایک تایسون Mike Tyson در بهترین وضعیتش توجه کنید. او همیشه تا آخرین لحظه آرامش داشت. ضربه‌های او تقریباً همیشه انفجاری و واقعاً متمرکز بودند زیرا از یک اصل محکم و قوی کونگ‌فو، مانند پاها، نیرو می‌گوید، ”برای سال‌ها، صحنه‌های جنگی‌ام را طراحی می‌کردم. ”قفس ببر“، اولین تجربه واقعی‌ام به‌عنوان یک طراح رقص بود. برای گسترش نوع جدیدی از صحنه‌های جنگی سینمائی که ترکیبی از هنر رزمی چینی با بوکس غربی بود، سخت تلاش کردم؛ هنوز هم به خاطر این فیلم با واکنش‌های مثبت بسیاری از سوی هوادارانم مواجه هستم. این مسئله به واقع، نقطه تحولی برایم بود. زمانی بود که می‌دانستم می‌خواهم کارگردانی کنم، اما مهم‌تر از همه، مهر تأییدی بود بر تصورم از آن‌چه که یک رزمی‌کار می‌بایست باشد، چه در فیلم و چه در زندگی.“
وقتی از جزئیات سئوال شد، ”ین“ ادامه داد، ”من به جائی رسیدم که در آموزش هنرهای رزمی دو چیز را به‌دست آوردم، سرعت انفجاری و تنوع در مهارت. بعد از دومین فیلمم، به ایالات برگشتم و به آموزش ووشو پرداختم و هم‌زمان ورزشِ مواری تای Muary Thai ـ بوکس غربی، و تکواندو را انجام می‌دادم. سپس برای آموزش مجدد ووشو سنتی و معاصر به چین سفر کردم. به این دلیل که منزلِ ژائو چانگ جون Zhao Chang Jun (که احتمالاً بزرگ‌ترین قهرمان ورزش ووشو چینی تاکنون)، در آن‌جا بود. این شخص، صاحب‌سبک‌ترین ورزشکار ووشو انفجاری بود که تا آن روز دیده بودم. او شیوه آموزشی‌ام را که براساس استفاده بیش از اندازه از الگوی ورزشی ووشو مدرن است.
● موسیقی جاز در هنرهای رزمی
ریتم یا وزن در هنرهای رزمی، به ویژه در هنر رزمی ”ین“، صوتی (آوائی) است. او توضیح می‌دهد، ”ساخت ریتم اصلی و پیدا کردن ریتمِ شخصی خود، نمایانگرِ بالاترین سطح مهارت در هنرهای رزمی است. اکثر رزمی‌کاران در تلاش برای تقلید حرکات روباتیک بسیار تمرکز می‌کنند، در صورتی‌که به تئوری یک سبک معین وفادار باشند، تصور می‌شود ابزار آموزشی مؤثری برای آمادگی و مبارزه باشد.
من اغلب اوقات با این روش برای یک رزمی‌کار پیشرفته مخالف هستم. تئوری‌ هنرهای رزمی کلاسیک را بسیار دوست دارم، از آن‌ جهت که بیشتر از آن‌چه که تصور می‌شود، سبب ایجاد سطوح بالائی از مهارت‌های متنوع، و نیز توانائی بداهه‌سازی، مانند یک نوازنده جاز یا بازیگر می‌شود. توانائی‌ و قابلیت‌ انتقال و حرکت آسان در سبک‌های درونی و بیرونی، حرکات، و ریتم‌ها از عالی‌ترین مهارت‌ها است.“
استعاره ”موسیقی جاز“، توصیفی ماهرانه از قدرت هنرهای رزمی ”ین“ است. تعدادی از صحنه‌های جنگی فیلم اخیرش، توانائی مبهوت‌کنندهٔ او را برای فی‌البداهه ساختن بدون نیاز زیاد به طراحی رقص نشان می‌دهد. اولین پروژه بسیار بزرگ ”ین“ به‌عنوان کارگردان اکشن و یکی از بزرگ‌ترین نقش‌های سینمائی‌اش به‌عنوان هنرپیشه نقش اول مرد، در سریال تلویزیونی ”رابطه چینی“، از بروس لی بود. اثر ”ین“ در این سریال مشهور تلویزیونی هنگ‌کنگ، پر از اجراها و عملکردهای خلاق هنرهای رزمی بود که تعدادی از صحنه‌های معین و خاص، از بازیگر یا بدل‌کار می‌خواستم که فقط تحمل کند و تا زمانی‌که نگفته‌ام متوقف نشود. سپس مانند یک نوازنده یا رقاص مدرن، وزن و ریتم درونی را پیدا می‌کردم، و همیشه خشم خودم را کنترل می‌کردم.“
● تداخل فرهنگ‌ها در هنرهای رزمی
شاید خود بداند یا نه، اما ”ین“ احتمالاً تنها رزمی‌کاری است که امروزه به آسانی شکاف بینِ شماری از سبک‌های رزمی و فرهنگ‌های گوناگون تفسیر شده را به هم پیوند می‌دهد. ”ین“، توضیح می‌دهد که، ”من هرگز چیزی را پنهان نمی‌کنم. مادرم به هرکس که به مدرسه‌اش می‌آمد، تعلیم می‌داد، بنابراین در اوایل، در معرض انواع فرهنگ‌ها و هنرهای رزمی بودم.“ سبک نیرومند و منحصر به فرد او در هنرهای رزمی، آمیزه‌ای بود از فرهنگ رزمی سنتی، او ادامه می‌دهد، ”اگر ثابت شود که تکنیکی برای رزمی‌کار مؤثر است یا اجرای آن شگفت‌انگیز به‌نظر آید، آن را به خوبی یاد می‌گیرم. در آن روزها، بسیار تمرین می‌کردم و اکنون تقریباً در هر حوزه‌ای از هنرهای رزمی احساس راحتی می‌کنم.“
”آن‌چه که می‌خواهم به رزمی‌کاران با استعداد گوشزد کنم، این است که پایه و زیرساخت خود را کامل کنند و دیگر این‌که سایر ابعاد مبارزات تن به تن را کشف کنند. مهارت کسب کنید، اما همه مهارت خود را فقط به یک سبک محدود نکنید؛ در این‌صورت غنی‌تر خواهید شد. همیشه بکوشید تا بتوانید در هر وضعیتی بدون نیاز به نرمش و گرم شدن و در هر آب و هوائی، بدون لباس، تمرین کنید. وقتی به این نقطه رسیدید، هنر رزمی‌تان بیشتر تفسیری خواهد بود تا تاکتیکی. آن زمان، هنرمندی پویا با واکنش‌های یک ببر، خواهید بود.“
● ۵ قانون ”دانی ین“ برای مهارت در هنرهای رزمی:
۱) حرکات مقدماتی را بدون در نظر گرفتن سبک، به سمت کامل‌تر شدن تغییر دهید. اگر این کار را نجام دهید، شانس خوبی خواهید داشت تا زودتر از آن‌چه پیش‌بینی می‌کنید، یک ورزشکار قهار شوید. بمانند ووشو یا حتی بوکس غربی، آموزش و تمرین مقدماتی زیاد، تنها رمز حقیقی برتر و عالی شدن است.
۲) بدنتان را به ورزش عادت دهید. احتمالاً بیشترین مشکل ورزشکاران مدرن، فقدان آمادگی وضعیت جسمانی‌شان، صرف‌نظر از سبک درونی یا بیرونی است که نمی‌تواند تمرین‌های سخت و طولانی را تحمل کند.
۳) به فاجینگ در تکنیک‌هایتان اهمیت دهید. بوکسورهای قهار غربی، فاجینگ را همانند رزمی‌کاران قهار آسیائی، در تکنیک‌هایشان به کار می‌برند. برای این‌که کاربرد سخت این انرژی را بیاموزید، ابتدا از سبک‌های سنتی چینی شروع کنید.
۴) برای کسب مهارت‌های متنوع و ارائه آن در مقررات و قوانین گوناگون، بکوشید. پس از چندین سال مهارت در یک سبک، خود را ملزم کنید تا هم‌چنین در سایر سبک‌ها که کاملاً متفاوت از سبک اصلی‌تان است، کمی مهارت کسب کنید.
۵) هم برای مبارزه و هم برای زیبائی حرکات تمرین کنید. برخلاف باور عموم، یک ورزشکار سخت‌کوش می‌تواند مهارت‌های رزمی عالی کسب کند در حالی‌که رؤیائی و خیال‌انگیز به نظر آید. همواره به یاد داشته باشید که بوکسورهای سطح بالای غربی به همان میزان قهرمانان معاصر ووشو، جذاب و تماشائی هستند. نباید از هیچ کدام آنها بهراسید.

تألیف: استفان برویک Stephan Berwick

منبع : ماهنامه دنیای کاراته