ابوریحان محمد بن احمد بیرونی

▪ ابوریحان محمد بن احمد بیرونی (۳۵۱-۴۲۷)
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی، دانشمند برجسته‌ ایرانی، در رشته‌های گوناگون دانش، ریاضی، جغرافیا، زمین‌شناسی، مردم‌شناسی، فیزیک و فلسفه، سرآمد روزگار خود بود.
نوشته‌های ابوریحان را بیش از ۱۵۳ دانسته‌اند که بیشتر آنها به زبان عربی بوده و ۱۱۵ اثر پیرامون علم ریاضی بوده‌ است. از میان همه آثار بیرونی، فقط ۳۵ اثر باقی مانده است.
ابوریحان در طول عمر خود به شهرهای مختلفی سفر می‌کرد و به اندازه‌گیری طول و عرض جغرافیایی آن شهرها می‌پرداخت و سپس موقعیت هر شهر را روی یک کره مشخص می‌‌کرد و پس از سالها توانست آن نقاط را روی یک نقشه مسطح پیاده کند و این مقدمه علم کارتوگرافی بود که این‌کار با ابوریحان شروع شد.
بیرونی تقریبا به تمام علوم زمان خود مسلط بود و همین طور در تمام شاخه‌های ریاضیات آن زمان دستی داشت.مشهور است وقتی ابوریحان در بستر مرگ بوده، مسئله‌ای از کسی می‌پرسد. او می‌گوید: «حالا چه وقت پرسیدن است؟» ابوریحان می‌گوید: «بدانم و بمیرم بهتر است یا ندانم و بمیرم؟»
تحقیق «ماللهند» کتاب حجیم و برجسته ای است که بسیاری از ابعاد مختلف کشور هند را در بر می‌گیرد. بیرونی در این کتاب به شرح و توصیف دین و فلسفه هند، نظام طبقاتی (طبقه اجتماعی موروثی در هند) و آداب و رسوم ازدواج در هند پرداخته است.
او مبتکر بزرگ تئوریهای جدید، ریاضیات و یا جز آن نبود،تنها مشاهده گر دقیقی بود که پیشرو روش تجربی به شمار می‌رفت. او در کتاب «ماللهند» نوشته است: قسم می‌خورم که زندگی‌ام یک فلسفه مهم است اما همه مردمی که در این دنیا زندگی می‌کنند، فیلسوف نیستند.

منبع : همشهری آنلاین