تازه‌های صنعت حمل و نقل دریائی

● کمک ساده و مؤثر جوشکاری در صنعت کشتی‌سازی
جوشکاری در صنعت کشتی‌سازی دارای شرایط بسیار خاصی است. کار در کارخانه‌های کشتی‌سازی در تمام مدت سال و در هر شرایط آب و هوائی عمدتاً در فضای باز انجام می‌شود. جوشکاران در شرایط بسیار دشوار و نامساعد درون سازه‌ها که تنها راه دسترسی به آنها از طریق نردبان‌ها یا دریچه‌های بسیار تنگ می‌باشد در فضائی حتی به اندازه ۴۰ سانتی‌متر جوشکاری می‌کنند. گاهی در چنین شرایط سختی با دستگاه جوش خود فاصله‌ای تا ۵۰ متر نیز دارند. بدین‌ ترتیب ماشین‌آلات و ابزار جوشکاری باید دارای ملزومات خاصی باشند تا برای کار مناسب جوشکار در چنین شرایطی امکانات لازم را فراهم کنند. از آن‌جائی که جوشکاری به روش GMAW یا جوشکاری با گاز محافظ، به‌عنوان روش معمول و برگزیده در این صنعت به کار گرفته شده است، نیازهای جوشکاری صنعت کشتی‌سازی، باید در فن‌آوری این روش لحاظ گردد تا بتواند بهره‌وری لازم را در تولید داشته باشد.
کوچک بودن واحد تغذیه سیم جوش یا Wire Feeder یکی از موارد اولیه است که باید به آن توجه شود. هم‌چنین سیم جوش باید بسیار محکم و با دوام ساخته شود تا در جابه‌جائی‌ها آسیب ندیده و از کار نیفتد. از آن‌ جائی‌که جوشکار عمدتاً در داخل سازه و یا در ارتفاع، به فاصله زیادی از دستگاه خود کار می‌کند، باید پارامترهای مهم و مؤثر در این فرآیند را از راه دور و از روی واحد تغذیه سیم جوش کنترل کنند.
اخیراً شرکت ESAB نمونه‌ای از دستگاه‌های خود را در کارخانه‌های کشتی‌سازی هلند مورد آزمایش قرار داده است که نتایج آن، مورد رضایت این صنعت و جوشکاران آن است. این واحد تغذیه سیم جوش که با نام Origo Yard Feed ۲۰۰ معرفی شده است مشخصات یک دستگاه، با کاربری لازم در صنعت کشتی‌سازی را دارا می‌باشد.
● موفقیت در حسابرسی سازمان جهانی دریانوردی
دفتر ثبت لیبریا اخیراً عملیات داوطلبانه انجام حسابرسی را زیر نظر سازمان جهانی دریانوردی (IMO) با به کارگیری نمودار حسابرسی کشورهای عضو، به طور موفقیت‌آمیزی به مرحله اجرا در آورده است. لیبریا به‌عنوان بزرگ‌ترین عضوی که تاکنون این حسابرسی را انجام داده توانسته است این کار را حتی بدون یک مورد عدم تطبیق ثبت شده در مقابل عملیات ثبت (Registary) به انجام برساند.
به این ترتیب کشورهای عضو برای به کارگیری و اداره ابزارهای توصیه شده از سوی IMO به نمودار حسابرسی آن توجه می‌کنند. هم‌چنین این حسابرسی به پیشرفت‌هائی قابل سنجش در زمینه کارائی چارچوب ضوابط بین‌المللی کشتیرانی، یاری می‌رساند. اسکات برگرون افسر عملیاتی دفتر ثبت کشتیرانی و همکار بین‌المللی لیبریا (LISCR) می‌گوید که پروسه حسابرسی در مجموع، فعالیتی بسیار با ارزش بوده و بر اثر وجود روحیه همکاری میان کارمندان دفتر ثبت و حسابرسان با تجربه IMO شکل گرفته است. مراحل انجام این کار نیز عبارت بوده است از آماده‌سازی زمینه‌ها، مصاحبه‌ها، مباحثه‌ها، مرورها و نمایش‌هائی که نمودار، انجام آنها را ضروری ساخته بود.
اکیپ کارشناسی IMO برای رسیدن به این اطمینان بررسی‌های بسیاری را ترتیب داد که به‌صورت زیر خلاصه شده‌اند:
۱) اجرای انجام تغییرات و اصلاحات در ابزارهای IMO برای مؤثرتر کردن و افزایش کارائی آن
۲) ثبت و مستندسازی بهتر فعالیت‌های نظارتی در سازمان‌های شناخته شده
۳) مستندسازی قابلیت‌های آموزشی و فردی صدها تن از محققانی که شبکه جهانی بازرسی دریائی لیبریا را تشکیل می‌دهند، با جزئیاتی بیشتر و در سطحی بالاتر
اسکات برگرون می‌گوید: ما بر این اعتقادیم که شفافیت نقش مهمی را در این پروسه ایفا می‌کند از این‌رو تصمیم گرفته‌ایم که یافته‌ها را در معرض اطلاع عموم قرار دهیم. از نظر ما چنین ملاحظاتی صحیح، سازنده و مفید است.
او می‌افزاید: با توجه به این ملاحظات، احتمالاً دستیابی به ترویج مؤثرتر تغییرات و اصلاحات، چالشی برای تمام این صنعت محسوب می‌شود. از سوی دیگر لیبریا برنامه‌ای بسیار محکم و پویا برای نظارت بر طبقاتی دارد که ما اقدامات مشخصی را برای آنها ارسال کرده‌ایم. هم‌چنین مستندسازی ارتقاء یافته و با جزئیات بیشتر از قابلیت‌ها و کیفیت‌های محققان ما، می‌تواند توانائی ما را برای پاسخ به نیازهای دفاتر ثبت اپراتورها و صاحبان کشتی افزایش دهد.
● شرکت‌های کشتیرانی و مسئولیت اجتماعی فراگیر
ملتی که پروتکل کیوتو را به جهان عرضه دارد، همواره در حال مراقبت از ارائه نقش مسئولیت‌پذیری اجتماعی صنعت حمل و نقل خود است. روندی که صنعت کشتیرانی جهان در آغاز راه آن است.
اواخر سال گذشته مدیرعامل Intertanko به هنگ‌کنگ آمد و در مورد اهمیت مسئولیت اجتماعی فراگیر (۱)(CSR) سخنرانی کرد. به اعتقاد وی در سال ۲۰۰۷ میلادی این موضوع مهم‌ترین شعار صنعت کشتیرانی خواهد بود.
در این زمینه شرکت کشتیرانی Big Three ژاپن هم‌چنان فعال است. هر کدام از تشکیلات این شرکت بزرگ از بالا گرفته تا پائین کلید مسئولیت‌های اجتماعی خویش را عهده‌دار هستند و مسئولیت‌ اجتماعی فراگیر (CSR) پایه فکری کلیدی طرح‌های مدیریتی میان مدت این شرکت است.
در شرکت NYK مسئولیت اجتماعی فراگیر در تمامی فعالیت‌ها از جمله مواردی که به محیط زیست و فعالیت‌های روزانه از قبیل فروش و منابع انسانی مربوط است نیز رعایت می‌شود. اواخر سال گذشته نیز معاهده بین‌المللی سازمان ملل را که در برگیرنده ۱۰ اصل از موارد اجتماعی جهانی است، امضا کرد که مسئولیت رفتار اجتماعی تمام ۳۳ هزار کارمند آن را تحت نظارت قرار می‌دهند.
در ژاپن حدوداً ۲۰ درصد از گاز CO۲ منتشر شده، مربوط به بخش حمل و نقل می‌باشد که سهم اتومبیل‌ها ۹۰ درصد از رقم فوق است. دولت برای بهبود این وضع به اقداماتی پرداخته است مانند جایگزین نمودن راه‌آهن و کشتی برای حمل و نقل به جای کامیون و تریلی است.
شرکت کشتیرانی (۲) MOL ژاپن، در جبهه مسئولیت اجتماعی فراگیر، پیشتاز است. این شرکت اولین شرکتی بود که معاهده جهانی سازمان ملل را امضا و در اکتبر ۲۰۰۰ میلادی اولین گزارش مربوط به محیط زیست را منتشر کرد.
در سال ۲۰۰۵ میلادی دفترچه شامل راهنمای گروه MOL ژاپن چاپ شده و در اختیار تمامی کارمندان از جمله بخش دریا قرار گرفت. این دفترچه شامل حاوی اطلاعات مورد نیاز کارمندان در خصوص اهمیت توجه به مسئولیت اجتماعی فراگیر است. بنابراین این دفترچه شامل ایده مسئولیت‌های اجتماعی در حال گسترش در جامعه دریانوردی است و به نظر می‌رسد که شرکت‌های علاقمند، به نمونه ژاپنی آن، تأسی خواهند کرد.
● رونق مسافرت‌های دریائی در جهان
بر خلاف آن‌چه در ایران اتفاق افتاد و برای آن در سال‌های آتی نیز پیش‌بینی می‌شود، تحلیل‌گران از افزایش تعداد مسافران دریائی جهان در طول سال‌های آینده خبر دادند. طبق پیش‌بینی تحلیل‌گران مؤسسه Seatrade تعداد مسافران دریائی جهان از رقم ۱/۱۵ میلیون نفر در سال ۲۰۰۶ میلادی به سقف ۲۵ میلیون نفر در سال ۲۰۱۵ میلادی می‌رسد. ظرفیت ناوگان کشتی‌های تفریحی جهان تا سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۷۵ درصد افزایش خواهد داشت که این آمار نشان دهنده رونق فعالیت‌های کشتی‌های تفریحی در سطح جهان است. گزارش‌ها حاکی است که در طول سال‌های آینده تعداد مسافران دریائی در آمریکای شمالی و انگلیس افزایش چشمگیری می‌یابد و سایر کشورهای جهان نیز رشد مناسبی از این لحاظ خواهند داشت.
نگاهی به کشور امارات و فعالیت‌های آن برای جذب مسافر از طریق دریا شاید سرمشق شرکت‌های ایرانی برای جذب مسافر و رونق فعالیت‌هایشان باشد. در دبی در حال حاضر خود را برای پذیرفتن کشتی‌های مسافری بیش از ۵۰ شرکت کشتیرانی مسافربری از نقاط مختلف جهان آماده می‌کند. هم‌زمان با آغاز فصل مسافرت‌های تفریحی دریائی نرخ سفرهای دریائی به شیخ‌نشین دبی افزایش خواهد یافت و این در حالی است که بیش از ۸۵ هزار گردشگر خارجی طی سال ۲۰۰۶ میلادی از طریق دریا به دبی وارد می‌شوند که بیانگر رشد ۵۵۰ درصدی ورود گردشگران دریائی دبی در مقایسه با سال ۲۰۰۵ است.

پی‌نوشت:
۱) Corporate Social Responsibility
۲) Mitsui OSK Lines

منبع : ماهنامه پیام دریا