دولت وحدت ملی در آستانه فروپاشی

جنبش فتح به رهبری محمود عباس می گوید از دولت ائتلافی با حماس خارج خواهد شد و در همین حال شدت درگیری های داخلی میان گروه های رقیب فتح و حماس در نوار غزه به بالاترین حد خود در هفته های گذشته رسیده است. گروه اسلامی حماس و جنبش فتح که گرایش های سکولار دارد، حدود سه ماه پیش دولتی ائتلافی با یکدیگر تشکیل دادند، اما این کار باعث پایان جنگ قدرت و درگیری های خیابانی میان شاخه های نظامی دو گروه نشد.
در تازه ترین درگیری ها، تفنگداران حماس تنها چند دقیقه پس از پایان ضرب الاجلی که تعیین کرده بودند، به مراکز امنیتی تحت کنترل فتح در نوار غزه حمله کردند. بر اساس بیانیه ای که از طرف رادیوی حماس پخش شده بود، نیروهای حماس تا ساعت ۲ بعدازظهر سه شنبه به وقت محلی (۳۰/۲ به وقت تهران) فرصت داشتند تا از مراکز امنیتی و اطلاعاتی ارتش، گارد ریاست جمهوری، زندان ها و دیگر مراکز امنیتی خارج شوند.
به گفته شاهدان عینی، دقایقی پس از پایان این ضرب الاجل که دست کمی از اعلان جنگ نداشت، صدای انفجار و حملات سنگین مردان حماس در چند نقطه از نوار غزه به گوش می رسید. عبدالحکیم عواد سخنگوی فتح می گوید رهبران فتح ظرف چند ساعت آینده درباره خروج از دولت ائتلافی با حماس تصمیم گیری خواهند کرد.
محمود عباس، رئیس جمهور فلسطین، رهبری جنبش فتح را برعهده دارد. عباس، ملقب به ابومازن پس از مرگ یاسر عرفات به عنوان رهبری فتح و ریاست تشکیلات خودگردان انتخاب شد. به گفته عواد، اعضای کمیته مرکزی فتح شامگاه سه شنبه در شهر رام الله واقع در نوار غزه گرد هم آمدند تا درباره خروج از دولت تصمیم گیری کنند. عواد که دقایقی پس از پایان ضرب الاجل حماس و حمله به مراکز امنیتی تحت کنترل فتح سخن می گفت، اعلام کرد؛ «نیروهای امنیتی فتح به این مزخرفات توجهی نخواهند کرد و با تمام قوا از مراکز تحت کنترل خود دفاع خواهند کرد.»
عواد گفت؛ «رهبری سیاسی فتح می خواست با حضور در دولت ائتلافی از ریخته شدن خون فلسطینیان جلوگیری شود، اما حال که چنین امری میسر نیست و حماس به خشونت های خود ادامه می دهد، همه چیز تغییر خواهد کرد.
اما اگر حماس می اندیشد که می تواند با جنگی خونین به جنبش فتح خاتمه دهد و آن را از قدرت پایین بکشد، اشتباه می کند.» درگیری های داخلی میان فتح و حماس، تنها از روز یکشنبه تاکنون ۲۰ کشته بر جای گذاشته است که از این تعداد ۱۴ نفر در روز دوشنبه کشته شده اند. در روز سه شنبه خانه اسماعیل هنیه نخست وزیر تشکیلات خودگردان، برای دومین بار طی روزهای اخیر و دفتر محمود عباس نیز مورد حمله قرار گرفت.
جنبش حماس پس از آنکه در انتخابات ژانویه ۲۰۰۶ (۱۸ ماه پیش) به پیروزی رسید، به خاطر عدم به رسمیت شناختن اسرائیل و کنار گذاشتن سلاح با تحریم های بین المللی مواجه شد و به این ترتیب دولت فلسطین که برای اداره امور روزمره خود به کمک های خارجی وابسته بود، فلج شد. عدم پرداخت حقوق کارمندان دولت و مشکلات سیاسی میان محمود عباس و اسماعیل هنیه، باعث ایجاد ناآرامی و افزایش جرم و جنایت در نوار غزه شد.
فتح و حماس برای خاتمه این بن بست سیاسی، در ماه مارس و با پا درمیانی عربستان، دولتی ائتلافی تشکیل دادند که اکنون در شرف فروریزی است. تشکیل این دولت ائتلافی به تحریم های بین المللی خاتمه داد اما موجب خاتمه درگیری و جنگ قدرت میان فتح و حماس نشد. بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند که قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در درگیری میان فتح و حماس و ناآرامی در نوار غزه نقش دارند.
یکی از نزدیکان اسماعیل هنیه روز سه شنبه فتح را متهم کرد که با همکاری قدرت های خارجی درصدد مقدمه چینی برای فروپاشی دولت ائتلافی است. سخنگوی عباس نیز چند ساعت پیش از این، با انتشار بیانیه ای اعضای حماس را به کودتا علیه فتح متهم کرده بود. در این بیانیه آمده است؛ «گروه خاصی از اعضای حماس که در جمع شان شماری از رهبران سیاسی و نظامی این گروه نیز به چشم می خورد، قصد اجرای یک کودتا را دارند.
رئیس جمهور فلسطین در باره این طرح که فلسطین را در آستانه یک جنگ داخلی زشت و خونین قرار داده است، به شدت نگران است.» عباس در ادامه این بیانیه، خواهان آتش بس فوری و آغاز گفت و گویی جدی میان دو گروه شده بود. شاهدان عینی و مردم محلی می گویند در حال حاضر تفنگداران حماس مراکز امنیتی تحت کنترل فتح در نوار غزه را یکی یکی مورد حمله قرار می دهند و بعضی را پس از درگیری و بقیه را بدون زد و خورد به اشغال خود درمی آورند. به گفته این شاهدان، در حال حاضر نواحی شمالی و مرکزی نوار غزه در کنترل نیروهای حماس قرار دارد. از زمان به قدرت رسیدن حماس در ژانویه ۲۰۰۶، بیش از ۶۳۰ فلسطینی در درگیری میان گروه های رقیب فتح و حماس در نواحی فلسطینی نشین کشته شده اند.
در جریان آخرین درگیری ها در نوار غزه، تفنگداران فتح برادرزاده عبدالعزیز رنتیسی یکی از رهبران حماس که در سال ۲۰۰۴ توسط اسرائیل ترور شده بود، را در شهر خان یونس واقع در جنوب نوار غزه به قتل رساندند. جمال الجیدون یکی از رهبران محلی گردان الاقصی نزدیک به فتح، در ورودی بیمارستان بیت حانون مورد هجوم مردان تفنگدار و هدف ۴۰ گلوله قرار گرفت. بر اساس اعلام صلیب سرخ، در جریان درگیری در بیمارستان بین حانون ۴ بیمار کشته شده اند و ۱۰ نفر نیز زخمی شده اند. در حال حاضر نیز بیمارستان بیت حانون به اشغال مردان حماس درآمده است و قادر به ادامه فعالیت عادی خود نیست.
اعضای گارد ریاست جمهوری محمود عباس نیز تجهیزات ایستگاه تلویزیونی الاقصی، متعلق به حماس را در شهر رام الله به اشغال خود درآورده اند. همچنین بر اساس اعلام رادیوی حماس، وزیر حمل و نقل کابینه فلسطین که در عین حال عضو حماس نیز هست، توسط تفنگداران ناشناس در شهر رام الله ربوده شد.
به این ترتیب دامنه درگیری ها میان دو گروه به شهر رام الله که پایتخت اداری نواحی فلسطینی نشین محسوب می شود و پیش از این دچار ناآرامی نشده بود، کشیده شد. در حال حاضر نیروهای حماس و گردان های عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس) نواحی مرکزی و شمالی نوار غزه را «ناحیه نظامی محدود» اعلام کرده اند و از مردم خواسته اند تا در خانه ها بمانند. این عمل یادآور تدبیری است که نیروهای اسرائیلی در زمان حضور در نوار غزه برای مبارزه با مقاومت گروه های شبه نظامی فلسطینی به آن متوسل می شدند.

نیما ملک محمدی

منبع : روزنامه شرق