جمعه, ۱۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 31 May, 2024
مجله ویستا
بیگانگی مفهوم سازی و گروهبندی تئوریها در حوزه های جامعه شناسی و روان شناسی
واژه بیگانگی که به زعم ریموندویلیامز willoams R. یکی از غامضترین و دشوارترین واژگان در فرهنگ لغات بسیاری از السنه امروز به شمار می آید نه تنها مورد توجه وبحث و فحص بسیاری از علما و صاحب نظران در حوزه ها و مباحث تدقیقی و تحقیقی علوم نظری قرار گرفته است بلکه به عنوان یکی از مفاهیم اصلی و عمده در جامعه شناسی روان شناسی و روان شناسی اجتماعی مطرح گردیده است. این مفهوم که به طور گسترده ای در علوم انسانی جهت تبیین برخی از اشکال و انواع کنشها و واکنشها به جریانات و واقعیتهای پیرامونی‘ فشارهای روانی و تحصیلات اجتماعی بکار می رود امروزه به عنوان شعاری نیز در تریبونهای تبلیغاتی برای سیاست مردان‘ پرسشی آمپریک (تجربی) در محافل آکادمیکی برای محققان و محصلان و دانش مردان و موضوعی از بحث و فحص برای عامه مردم درآمده است. علی رغم توجه زاید به مفهوم بیگانگی و کاربرد وافر آن در حوزه های جامعه شناسی و روان شناسی هنوز این مفهوم و معرفها و نظریه های مربوط به آن دارای ابهاماتی است که دانش مردان را در نحوه بهره گیری از آن در حوزه های علوم انسانی سردرگم و مردد می کند. این خود شاید بدان علت باشد که نه تنها نظریه بیگانگی در جهات مختلفه ای رشد و بسط یافته و ابعاد گونه گونی به خود گرفته است بلکه از دیدگاههای متفاوت و بعضاً مغایر و متضادی نیز مورد تحلیل و تدقیق واقع شده است.
مثلاً زمانی واژه بیگانگی Alienation با واژه از خود بیگانگی Self-Alienation به خطا خلط شده و در یک مفهوم واحده به کار رفته است و زمانی آن را با کلمه آنومی و آنومیا Anomie, Anomia مترادف دانسته اند. زمانی از آن به عنوان حالتی فکری State of mind نام برده اند (مارکس و دورکهایم) و گاه به عنوان یک مسئله غیر انتزای و عینی مطرح گردیده است. (زیمل). زمانی آن را شکل ثابت و ساکن واقعیت پنداشته و زمانی آن را با دیالکتیک آمیخته و وجه حرکتی بر آن قایل شده اند. گاه بیگانگی امری تحمیلی Imposed در نظر آمده و زمانی آن را امری انتخابی Self-chosen پنداشته اند. برخی آن را امری طبیعی به هنجار خلاق و سودمند در نظر گرفته اند. (نیسبت Nisbet‘ فیورلیچ Feuerlocht و عده ای آن را پدیده ای باخصلتی مخرب و ضد اجتماعی به شمار آورده اند (دورکهایم‘ روزاک). برخی آن را معلول عوامل بیرونی یا محصول واقعیات اجتماعی دانسته و برخی آن را ناشی از تحرکات نیروهای سرکش درونی انسان پنداشته اند.
گروه آن را در سنجش احساسات فرد نسبت به خود ( فردینبرگ Friedenberg‘ گودمن Goodman) و گروهی آن را در سنجش احساسات افراد در قبال جامعه (مارکس مرتن) مطرح کرده اند. گاهی آن را علت Carse و زمانی آن را معلول Effect پنداشته اند زمانی بر آن حالت کنشی و زمانی خصلت احساسی عاطفی و نگرشی قایل شده اند. از طرفی نظریه های بیگانگی هرگز به طور جامع و سیستماتیک منظم و مدرن نگردیده اند. این خود شاید یکی از علل پراکندگی آراء و نظریه ها در باب مفهوم بیگانگی باشد که نه تنها از ارتباط‘ انتقام و تسلسل منطقی معرفها‘ مفاهیم سازه ها و متغیرهای مطروحه در این نظریه ها کاسته‘ بلکه بر غموض و پیچدگی خود مفهوم و دشواری در ارائه تعاریف مفهومی و عملی افزوده است. ما در این نوشت کار کوشیده ایم ضمن مروری مجمل بر تاریخچه بیگانگی و ارائه تعاریف مفهومی از آن نحوه کاربرد علل موضوعات و اشکال بیگانگی را در دیدگاههای مختلف مشخص کرده‘ محورهائی را که بر آن اساس می توان نظریه های بیگانگی را در حوزه های جامعه شناسی و روان شناسی بطور سیستماتیک مدون ساخت معلوم نمائیم و آراء برخی از جامعه شناسان و روان شناسان را در باب این مفهوم مورد تدقیق و تشریح قرار دهیم.
نویسنده :
علیرضا محسنی تبریزی
علیرضا محسنی تبریزی
منبع : نشریه الکترونیکی نامه علوم اجتماعی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات علی لاریجانی ایران مجلس شورای اسلامی انتخابات ریاست جمهوری 1403 مجلس دوازدهم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ریاست جمهوری مجلس سید ابراهیم رئیسی دولت
هواشناسی خودرو تصادف مشهد زلزله وزارت بهداشت شهرداری تهران سازمان هواشناسی قتل پلیس سلامت قوه قضاییه
مسکن دلار تورم قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار بازار خودرو حقوق بازنشستگان مالیات بانک مرکزی ایران خودرو بورس
تلویزیون حامیم سینما سینمای ایران سریال بازیگر شهید رسانه ملی صدا و سیما
فلسطین رژیم صهیونیستی سازمان ملل جنگ غزه آمریکا چین روسیه نوار غزه حماس اوکراین حمله به رفح اتحادیه اروپا
فوتبال استقلال پرسپولیس لیگ برتر جواد نکونام باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس بازی رئال مادرید لیگ برتر ایران شمس آذر قزوین لیگ برتر فوتبال ایران
هوش مصنوعی ایلان ماسک گوگل اینترنت سامسونگ ژاپن ماهواره تبلیغات تلگرام ناسا
رژیم غذایی سرطان دیابت بیماری سازمان غذا و دارو استرس تغییر رنگ چشم