نرم افزارهای متن باز

عده كثیری از كاربران رایانه تصور می كنند كه نرم افزار متن باز (open source) به معنای نرم افزاری است كه استفاده از آن آزاد و كامل است و كلیه كدهای منبع نرم افزار در اختیار آنها قرار خواهد گرفت در حالی كه این تصور، تصوری اشتباه است. ارائه نرم افزارهای متن باز شامل اصولی است كه این اصول از سوی شركت های سازنده تحت نظر قرار می گیرد و به شرح زیر است:
۱) رایگان :
این دسته از نرم افزارها همواره رایگان عرضه می شوند و برای استفاده از آن به هیچ مجوزی نیاز نیست. در بعضی از مواقع محتوای نرم افزارهای تولیدی از چندین منبع مختلف جمع آوری می شود و در اختیار كاربران قرار می گیرد اما اینها نیز رایگان هستند اما در خصوص نسخه های اضافی نرم افزارها باید شما پول پرداخت كنید و شركت های سازنده نیز به راحتی از این پول نمی گذرند.
۲) كدهای منبع:
كدهای منبع نرم افزارهای متن باز به راحتی و بنابر درخواست شما در اختیار شما قرار می گیرد و در صورت نیاز شما می توانید از این كدها استفاده كنید، این كدها به گونه ای نوشته و طراحی می شوند كه برنامه نویسان بتوانند با استفاده از آنها امكانات جدیدی را به نرم افزار اضافه كنند و در حقیقت نرم افزار را توسعه دهند، در طراحی كدها نوشتن كدها به صورت گنگ و پیچیده امری غیرقابل قبول به حساب می آید.
۳) صحت كدها:
آن بخش از كدهای منبع (source code) كه بدون هرگونه محدودیتی در اختیار برنامه نویسان قرار می گیرد باید صحت آنها به اثبات رسیده باشد تا تغییر در آنها باعث بروز مشكل در نرم افزار نشود، این كدها ممكن است با اسامی مختلف نوشته شده باشند و یا از نرم افزارهای مختلفی جمع آوری شده باشند.
۴) عدم بروز مشكل:
تغییر در كدهای نرم افزارهای متن باز باید به ترتیبی باشد كه برای هیچ كس ایجاد مشكل نكند این كدها كه به مرور زمان توسط برنامه نویسان مختلف تغییر پیدا می كنند و به تكامل می رسند نباید سبب بروز خسارت برای شخص و یا گروهی شود.
۵) عدم ایجاد مانع برای فعالیت های رقبا:
در طراحی كدها نباید تخریب رقبا در نظر گرفته شود و صرفاً باید براساس اصول اساسی برنامه نویسی كدها طراحی و نوشته شود به علاوه كدها نباید به گونه ای طراحی شده باشد كه تنها كاربران تجاری و بازرگانی از آن استفاده كنند و باید برای كاربران خانگی نیز محدودیتی قائل نشده باشد.
۶) انتشار مجوز:
پس از انتشار مجوز نرم افزار متن باز باید همه كاربران امكان استفاده رایگان از آن را داشته باشند. برای استفاده از نرم افزار متن باز تنها داشتن یك مجوز كفایت می كند و نیازی به اخذ مجوزهای بیشتر برای استفاده از نسخه های بعدی وجود ندارد و در نسخه های پیشرفته تر نرم افزار نیز دیگر نیازی به تهیه مجوزهای جدید نیست. به علاوه مجوزهای صادرشده برای نرم افزارهای متن باز نباید استفاده از سایر برنامه ها را توسط كاربر محدود كند. به عنوان نمونه نباید به گونه ای باشد كه كاربر مجبور به استفاده از برنامه های شركت خاصی برای استفاده از نرم افزار متن باز اولیه شود.
۷) استفاده از فناوری روز:
با توجه به فناوری های پرشتاب كنونی خصوصاً در حوزه IT تولیدكنندگان برنامه متن باز باید به اصل تطابق با فناوری های روز توجه كافی داشته باشند و به علاوه فناوری به كار رفته نباید مطابق با یك فناوری شخصی باشد بلكه باید استانداردهای بین المللی را رعایت كند.
در حال حاضر استقبال از نرم افزارهای متن باز به قدری افزایش یافته كه متخصصان حوزه IT گسترش آن را نوعی تهدید برای نرم افزارهای لیسانس دار مانند سیستم عامل ویندوز شركت مایكروسافت تلقی می كنند.

منبع : روزنامه ایران