بولینگ برای کلمباین - BOWLING FOR COLUMBINE

سال تولید : ۲۰۰۲
کشور تولیدکننده : کانادا، آلمان و آمریکا
محصول : چارلز بیشاپ، مایکل دانوون، کاتلین گلین و مایکل مور
کارگردان : مور
فیلمنامه‌نویس : مور
آهنگساز(موسیقی متن) : جف گیبز
هنرپیشگان : مایک برادلی، آرتور بوش، مایکل کالدول، دیک کلارک، استیو دیویس، جو فارمر و چارلتن هستن
نوع فیلم : رنگی، ۱۲۰ دقیقه


در بیستم آوریل ۱۹۹۹، ̎اریک هریس̎ و ̎دیلن کلبولد̎ پیش از آن‌که کشتار معروف و وحشتناک خود را در دبیرستان کلمباین در لیتلتنِ کلرادو به راه بیندازند، در کلاس محبوب خود شرکت می‌کردند: آموزش مجانی بولینگ در باشگاهی نزدیک مدرسه ـ همان باشگاهی که دو سال بعد به صحنهٔ سرقتی مسلحانه و قتل دو نفر تبدیل شد. مور، ضمن بررسی و تأمل در باب این وقایع، با شوخ‌طبعی، رابطهٔ بین قتل‌ها و خشونت‌های بی‌ەدف و بازی بولینگ را مورد توجه قرار می‌دهد؛ مور، طی تحقیقاتش، به سراغ شبه‌نظامی‌های میشیگان می‌رود؛ مدت زمانی را با جیمز نیکولز، برادر تری نیکولز، یکی از بمب‌گذاران شهر اوکلاهما سپری می‌کند؛ سپس به اتفاق دو تن از نوجوان‌های بازمانده از کشتار کلمباین به شرکت K - Mart می‌رود و در آن‌جا از مسئولان این فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌خواهد تا از فروش گلوله خودداری کنند؛ او در باب نقش رسانه‌های آمریکائی در به وجود آوردن فضائی پُر از ترس و وحشت و خشم، تحقیق می‌کند؛ آمار قتل‌ها و جنایت‌های ایالات متحد را با کانادا مقایسه می‌کند و سپس با چارلتن هستنِ بازیگر، رئیس انجمن ملی اسلحه‌داران گفت‌وگو می‌کند ـ به‌خصوص به این خاطر که هستن درست چند روز پس از کشتار کلمباین در یک گردهمائی طرفداران اسلحه در لیتلتن و سپس در همایشی مشابه در فلینت ـ پس از کشته شدن پسربچه‌ای شش ساله به‌دست هم‌کلاس‌اش و با تفنگی که از خانه عمویش برداشته بوده ـ شرکت کرده است...
● آمریکائی‌ترین فیلم‌ساز ضدِآمریکائی این سال‌ها، با این فیلم است که به چهره‌ای بین‌المللی تبدیل می‌شود. مملو از نیش و کنایه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به آمریکائی امروز، اما در قالب محدود و عوامانهٔ ̎سبک و سیاق آمریکائی̎. اثری که هم می‌خواهد مبانی فرهنگی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی یک جامعه را نقد و نفی کند و هم به‌ گونه‌ای متناقض‌نما حیات و موجودیتش صرفاً وابسته به همین مبانی است، به همین خاطر به‌نحوی کنائی به تثبیت همین مبانی کمک می‌کند. انتقاداتی ظاهراً صریح و ویران‌گر که در باطن تنها به این نکته می‌انجامد که این سیستم چه ظرفیت و قابلیت بالائی برای نقد شدن دارد. در جهانی که نقدهای عوام‌پسند مبتنی بر تئوری توطئه جذاب‌ترین و در عین حال بی‌خطرترین کار ممکن است، فیلم‌های مور بازتولید شبه روشنفکرانه و در عین جسارت‌آمیز همین حرف‌هاست و حتی یک قدم هم از این محدوده فراتر نمی‌رود، حرف‌هائی که دو دهه پیش‌تر، در دههٔ هفتاد در قالب فیلم‌های افشاگرانهٔ داستانی سیدنی پولاک و آلن ج. پاکولا مُد روز بود و هم‌اینک در هیبت فیلم‌های مستند ره ظاهر موثق قرار است بازتولید شود.