دین پژوهی

همواره دین در زندگی بشر نقش مهمی را بازی كرده است. بسیاری از اندیشمندان كوشیده اند به كاوش و پژوهش در چند و چون دین بپردازند و هر دینی را به دقت بررسی كنند. این بررسیها هر دو رویكرد درون دینی و برون دینی را نیز دربر می گرفته است. از آنجایی كه دین و فهم آن دل مشغولی انسان های بسیاری در سراسر دنیا هم است، شمار سایت هایی كه در اینترنت در این باره وجود دارد بسیار زیاد می باشند. در یك آزمون ساده كه نگارنده انجام داد و واژه ی دین (Religion) را به موتور جست و جوی گوگل (Google) سپرد، بیش از ۱۷ میلیون سایت كه دارای این واژه باشند به دست آورد. همچنین با رجوع به فهرست (Directory) موتور یاد شده و چند موتور مشابه در حدود ۴۰ هزار سایت معرفی شده در فهرست هر یك از آن ها یافت كه خود این عددها نشانگر توجه و علاقه ی آدمیان در جهان به دین و آموزش و پژوهش درباره ی آن است. از سوی دیگر دیدن این رقم ها این نكته را برای خواننده روشن می سازد كه نگارنده در گزینش سایت ها همواره با یك انبوهی و دشواری خاصی رویارو بوده است. با این همه، كوشیده است تا با یك دسته بندی روشن سایت های مهم و پر محتوا در این زمینه را به علاقه مندان و به ویژه دین پژوهان معرفی كند.
۱. سایت های راهنما برای دین پژوهی و شناخت دین ها و آیین ها
این سایت ها در ورق وب اصلی خود تنها شمار زیادی پیوند به سایت های دیگر، در دسترس كاربر می گذارند؛ هر یك از این پیوند ها او را به سایت دیگری انتقال می دهد كه می تواند متعلق به یك سازمان، نهاد و مركز دین پژوهی یا یك نشریه در زمینه ی مطالعات دینی و .. باشد.
riligion–online.org
http:/www.religion-online.org
سایتی بسیار كامل كه پیوندهای فراوانی را در زمینه های گوناگونی از ارائه یك متن درباره ی نیایش تا گاهشماری از تاسیس مركزهای مذهبی مهم به دست می دهد؛ این پیوندها بیش از ۴۷۰۰ سایت را در دسترس كاربران قرار می دهند. این راهنما دارای ۱۳ بخش است كه به شكل چند ستونی در ورق وب اصلی آن نمایش داده شده اند؛ همچنین امكان جست و جو نیز در آن وجود دارد. از بهترین بخش های این سایت ارائه ی پیوند به سایت بسیاری از فیلسوفان برجسته ی معاصر دین است.
Virtual Religion Index
http://religion.rutgers.edu/vri/
سازندگان این سایت با درك پیچیدگی جهان امروز و نیاز به دسترسی سریع و آسان به منبع های مناسب جهت انجام پژوهش در زمینه ی دین كوشیده اند تا پیوند به سایت های كارآمدتر را جهت این كار ارائه كنند. این پیوندها در ورق وب اصلی این سایت در ۱۸ عنوان دو ستونی در دسترس كاربر قرار می گیرند.
Religious Studies Internet Links
http://www.wlu.ca/~wwwrandc/internet-links.html
گرچه این سایت یك ورق وب فرعی از سایت دانشكده ی دین و فرهنگ دانشگاه لاوریر است ولی بسیار خوب و پرمایه ساخته شده است. پیوندهای درون این راهنما در فهرستی موضوعی شامل ۱۶ عنوان كه در نوع خود جالب، و جدای از دسته بندی سایت های مشابه است، ارائه شده اند.
Religious Studies
http://www.virginia.edu/religiousstudies/links.html
این راهنما متعلق به دانشگاه ویرجینیا و دارای ۵ بخش است و تنها به ارائه پیوند به سایت های بسیار مهم بسنده كرده است.
Religious Studies Web Guide
http://www.ucalgary.ca/~lipton/index
این سایت راهنما دارای ۲۰ گروه در ورق وب اصلی خود است كه هر یك ورقی فرعی را باز می كند. در هر یك از ورق های فرعی پیوندهای زیادی به سایت های دیگر یافت می شود.
God–u–Like
http://www.godulike.co.uk/index.php
یك راهنمای كامل درباره آیین ها، دین ها، مكتب ها و مذهب های كهن و نوین می باشد كه امكانات جست و جوی مناسبی نیز در سایت برای كاربرد در نظر گرفته شده است.
Buddhist Studies WWW Virtual Library
http://www.ciolek.com/wwwvl-buddhism.html
در سایت راهنما تنها پیوند به سایت هایی كه درباره ی آیین بودا و گرایش های آن می باشند ارائه شده است.۲. مركز، نهاد و سازمان دینی
مركز تحقیقات اسلامی
http://www.islamicdatabank.com
همانگونه كه از نام آن برمی آید این آدرس نشانی اینترنتی یك مركز تحقیقاتی علوم اسلامی در شهر قم است.
Vatican
http://www.vatican.va/
شاید كمتر كسی باشد كه نام واتیكان مركز اصلی آیین كاتولیك را نشنیده باشد. در سایتی كه به این مركز بنیادی كاتولیك ها تعلق دارد بخش های گوناگون و گسترده ای وجود دارد كه نمی شود به كوتاهی تمامی آن ها را معرفی كرد. بهتر است خود شما با دقت از این سایت بازدید كنید!
World Council of Churches
http://www.wcc-coe.org/
این سایت متعلق به شورای جهانی كلیساها می باشد. این شورا یكی از بلندآوازه ترین و انسجام ترین نهادهای مذهبی جهان مسیحیت است. در این شورا بیش از ۳۴۰ كلیسا عضو هستند. این عضوها از ۱۲۰ كشور دنیا با فرهنگ و سنت های گوناگون می باشند. شورای جهانی كلیساها یكی از فعال ترین و پركارترین نهادها در زمینه ی برگزاری همایش ها و گردهمایی ها نیز است و در راستای ارتباط با نهادها و پیروان دین های دیگر هم كوشش چشمگیری از خود نشان می دهد. گرچه كلیسای واتیكان خود عضو این شورا نیست ولی در بسیاری از نشست های این شورا شركت و حضور پیوسته ای داشته است. در ایران نیز این شورا، و به ویژه، بخش خاورمیانه ای آن همایش ها و نشست های دو جانبه ای به شكل رفت و برگشت با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار كرده است. تمامی بخش های این سایت به ۴ زبان اروپایی در دسترس كاربران قرار دارند.
Churhes Together In Britain And Ireland
http://www.ctbi.org.uk
یك مركز مذهبی مهم در شهر لندن است كه در راستای همكاری و فهم دو جانبه میان پیروان فرقه های گوناگون مسیحیت بنیاد نهاد شده است.
Wabashcenter
http://www.wabashcenter.wabash.edu
مركزی پژوهشی و مطالعاتی بسیار بزرگ در زمینه ی دین و الهیات است. تمركز اصلی این سایت بر روی آموزش و پژوهش در زمینه دین ها و آیین ها و همچنین الهیات هر دین می باشد. این سایت دارای بخش های گوناگونی است، كه بخش راهنمای به اینترنت آن، خود یك راهنمای بسیار كامل و دقیق جهت دستیابی به سایت های مشابه می باشد.
Buddhas Light International Association World Headquarters
http://www.blia.org/انجمنی بودایی كه دارای دو شعبه ی آسیایی و اروپایی است. این شعبه ها به ترتیب در تایلند و آلمان قرار گرفته اند. همچنین این سایت دارای بخش های گوناگونی است كه به دو زبان در دسترس كاربران قرار داده می شود.
Buddha Dharma Education Association
http://www.buddhanet.net
نهادی پژوهشی درباره ی آیین بودا است.
۳. نشر الكترونیكی در قلمرو دین پژوهی و شناخت دین
Alkhazina
http://www.princeton.edu/~humcomp/alkhaz.html
یك بانك داده از پژوهش های اسلام شناسی و فرهنگ اسلامی در خاورمیانه می باشد كه، بویژه به بررسی تمدن اسلامی سده های هشتم تا چهاردهم میلادی بیشتر پرداخته است.
Avesta–Zoroastrion Archives
http://www.avesta.org/
كاملترین و بزرگترین بایگانی متن های مقدس آئین زرتشت است. در این بانك داده می توانید به بسیاری از متن های تفسیری نیز دست پیدا كنید. در بخشی از سایت هم، پیوند به سایت های فعال در دسترس قرار دارد.
Buddha mind
http://www.abm.mdirect.co.uk/
مجموعه ای از عكس ها، نوشته ها و گزیده هایی از متن های اصلی بودایی برای آشنایی ساده ولی هم هنگام كامل علاقه مندان با بودیسم می باشد.
Catholic Church Documents
http://clawww.imu.edu/faculty/churchdocs.htm
مطالب درون سایت سندها و منبع های درجه اول و درجه ی دوم درباره ی كلیساهای كاتولیك همچون اعلامیه ی شورای واتیكان دوم می باشند كه دوره ی زمانی طولانی ای را نیز دربر می گیرد. متن بسیاری از این سندها به هر دو زبان انگلیسی و لاتینی در دسترس كاربران قرار داده شده است.
Love the Lord!
http://www.ishwar.com/
یك سایت بسیار كامل و شباهت زیادی به یك سایت راهنما نیز دارد و در بخش های فرعی خود به ارائه ی متن مقدس عهد عتیق و عهد جدید و متن های دیگر پرداخته است.
۴. خبر و اطلاع رسانی
Christianity Today
http://www.christianitytoday.com
یكی از سایت های خبری مهم كه همواره به ارائه خبرهایی دینی تازه از سراسر جهان و بوپژه دنیای مسیحیت می پردازد.
Religions News
http://www.religionreview.com
در این رسانه به كمك پیوند دقیق و روزآمد به سایت بنگاههای خبری و رسانه ای جهان همچون شبكه های رادیو و تلویزیونی، رونامه و نشریه های معتبر به دستچین كردن رویدادهای خبری دینی و ارائه ی آنها می پردازد.
Rns Religion News Service
http://www.religionnews.com/
هر روزه عنوان و فشرده ای از خبرهای مهم دینی از سراسر دنیا در این سایت ارائه می شود. با عضو شدن در آن می توانید به متن كامل مقاله های نوشته شده دست یافت.
Crosswalk.com
http://www.crosswalk.com/
یك سایت خبری بزرگ است. دارای چند نشریه و بخش های بسیار گسترده و گوناگونی نیز می باشد.


مجید اكبری

منبع : بنياد انديشه اسلامي