۱۸ فوریه ۱۹۵۵ ـ تاسیس پیمان بغداد ـ انتقاد خروشچف از شاه ـ کانتینمنت تازه

۱۸ فوریه ۱۹۵۵یک پیمان نظامی و دفاع مشترک میان ترکیه و عراق به امضاء رسید که بعدا انگلستان، پاکستان و ایران هم به آن پیوستند. پس از حذف سلطنت از عراق در سال ۱۹۵۸ و خروج عراق از آن پیمان، این اتحادیه نظامی به سازمان پیمان مرکزی «سنتو» تغییر نام داد. سازمان پیمان مرکزی در راستای استراتژی دولت آمریکا مبنی بر ایجاد حلقه ای از اتحادیه های نظامی وابسته به غرب پیرامون شوروی و چین (و اصطلاحا: کانتینمنت) به وجود آمده بود. با همین هدف، در جنوب شرقی آسیا نیز «سیتو» که ظاهرا یک اتحادیه دفاع مشترک بود به وجود آمده بود و پیش از همه آنها؛ ناتو ـ که با وجود فروپاشی بلوک شرق و شوروی (و برخلاف تعهد دو جانبه) نه تنها باقی مانده است بلکه در حال گسترش است؟!. این روزها پوتین رئیس جمهور روسیه فدراتیو از «کانتینمنت» تازه، لفظا (نه، با عمل!) انتقاد و اشاره به انتقامگیری می کند. اخیرا برخی از سیاسیون واشنگتن سخن از گسترش ناتو تا عراق و افغانستان و آن سوی این دو کشور به میان آورده بودند و .... اعلام یکجانبه استقلال کوزوو در هفدهم فوریه ۲۰۰۸ با حمایت اتحادیه اروپا و دولت واشنگتن، تردیدی برای معارضه قریب الوقوع روسیه و غرب باقی نگذارده است.
چهار سال بعد در همین روز (۱۸ فوریه ۱۹۵۹) نیکیتا خروشچف رهبر وقت شوروی شاه را با اشاره به عضویت ایران در پیمانهای نظامی غرب و متحد شدن با آمریکا بر ضد شوروی، شدیدا مورد حمله و نکوهش قرارداد و گفت که شاه، ایران را به صورت ابزاری در دست آمریکا قرار داده و این کشور را به پایگاه آمریکا مبدل ساخته که شوروی نمی تواند در قبال چنین وضعیتی بی اعتنا بماند. اشاره خروشچف به عضویت ایران در«سنتو» بود. وی ضمن انتقاد از شاه، مفاد قرارداد سال ۱۹۲۱ ایران و روسیه را به وی یاد آور شد و گفت که از بیم همین قرارداد، انگلستان در طول سالهای ملی شدن نفت ایران نتوانست دست به حمله نظامی بزند و مناطق نفتخیز ایران را تصرف کند. در پی این انتقاد، جنگ رادیویی دوکشور شدت یافت.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز