آسیبها ی ناشی از سرما

بدن در مواجه با سرما ، تلاش می كندقلب، ریه ها و سیستم عصبی مركزی را گرم نگه می دارد .
گرمای اضافه در بدن از سه راه تولید می شود
۱) افزایش سوخت و ساز پایه
۲) افزایش فعالیت عضلانی ( شامل افزایش فعالیت جسمانی ، لرزش یا هر دو )
۳) گرمازایی غیر لرزشی ، یك سازگاری متابولیك كه كه هورمون تیروئید و اپی نفرین ( آدرنالین ) در آن دخالت دارند .
نشانه های افت دمای بدن زمانی آغاز می گردد كه بدن نتواند به میزان متناسب با سرمای محیط ، تولید گرما نماید.
● كاهش عمومی دمای بدن
به صورت كاهش دمای مركزی بدن در حد زیر c۳۶ تعریف می گردد و به سه درجه خفیف c۳۶-۳۴متوسط c۳۴-۳۰ و یا شدید یعنی زیر c۳۰ طبقه بندی می شود .
وقتی دمای مركزی بدن بین c۷/۳۶ – ۳۵ باشد فرد احساس سرما میكند و لرزیدن آغاز می شود . در این دما، احساس بی حسی و اختلال خفیف حركتی وجود دارد و متعاقب افت بیشتر دمای مركزی، احساس سرمای عمیق و كرختی، لرزش شدید، مشكل در هماهنگی عضلانی و صحبت كردن، پوست رنگ پریده و مرطوب٬ گیجی و از دست دادن حافظه رخ می دهد. لرزش در دمای مركزی زیر c۳۳ كاهش می یابد ولی می تواند تا دمای مركزی c۲۴ نیز ادامه یابد . به هر حال در فردی كه دچار لرزش است دمای مركزی بدن به احنمال زیاد بالاتر از c۳۰ است و این سطح از افت دمای بدن معمولاٌ در كنار زمین قابل درمان است .
در افت شدید دمای مركزی بدن معمولاقدرت تفكر و تعقل زایل گردیده ، عضلات سخت می شوند و فرد به تدریج قدرت راه رفتن و ایستادن را از دست می دهد . اگر دمای مركزی بدن به كمتر از c۳۰ برسد احتمال كما وجود دارد و خطر فیبریلاسیون بطنی قلب را تهدید می كند .در دمای مركزی c۷/۲۶ نارسایی تنفسی و ایست قلبی محتمل است .
به خاطر داشته باشید كه بروز علائم و نشانه های فوق تدریجی است و در افراد مختلف از نظر زمانی و شدت تفاوت وجود دارد .
در برخورد با ورزشكار دچار كاهش عمومی دمای بدن ، ابتدا وی را از معرض باد و سرما خارج و به فضای بسته می بریم سپس لباسهای مرطوب را با لباس خشك جایگزین نموده و از آنجایی كه بخش اعظمی از گرمای بدن از سر خارج می شود، سر را می پوشانیم و ورزشكار را وادار به دراز كشیدن نموده و تا زمانی كه دمای بدن به حد طبیعی برنگشته به وی اجازه نشستن٬ ایستادن و یا راه رفتن نمی دهیم .
به ورزشكار مایعات گرم غیر الكلی نوشانده و بوسیله كیسه خواب٬ بطری آب داغ یا كیف گرم كننده وی را گرم می كنیم و در صورتی كه حالت بی حسی و بی تفاوتی و یا عدم لرزش در فرد ملاحظه شود افت عمومی دمای بدن مطرح است . در این شرایط نباید تلاش در جهت درمان ورزشكار در كنار زمین صورت گیرد و در اولین زمان ممكن باید فرد به یك مركز اورژانس منتقل شود زیرا در چنین شرایطی خطر تغییرات متابولیكی شدید و حتی كشنده وجود دارد.
احیاء قلبی ریوی فقط در شرایطی صورت می پذیرد كه فیبریلاسیون بطنی رخ داده باشد . در افت شدید دمای بدن، قفسه سینه ممكن است سخت و غیر قابل فشار دادن باشد .
توجه به این نكته ضروری است كه در مورد حیات یا عدم حیات فرد سرمازده تا زمانی که گرم نشده است قضاوت نكنید و نبض یك فرد به شدت سرد می تواند آنچنان ضعیف باشد كه قابل احساس نباشد ضمن اینكه در دمای پایین، مغز و سایر ارگانهای حیاتی تا حدودی در برابر صدمات محافظت می شوند.

منبع : سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران