صنعت عذا دارندهٔ بیشترین نشان استاندارد

در سال ۱۷۹۳ آقای ”الی ویت‌نی“ قرارداد ساخت اسلحه را با ارتش آمریکا بست. قطعات استاندارد را که بتوانند جایگزین هم بشوند، تولید کرد. و اندک‌اندک بحث جایگزینی در استاندارد مطرح شد. به‌عنوان یکی از جامع‌ترین تعاریف استاندارد می‌توان گفت: استاندارد حاصل کار مشترک افرادی است که هر یک به نوعی از آن سود می‌برند. صاحبان صنایع، اتحادیه‌های بازرگانی، حفاظت از محیط‌‌زیست، بهداشت و صاحبان علم و تکنولوژی هر یک منافع خود را می‌خواهند و استاندارد باید تعالی بین آنان ایجاد کند. تغییرات بازار جهت‌گیری‌های اقتصادی، سرعت تولید محصولات جدید، عمر محصولات همگی این تکنولوژی و خواسته‌های متنوع مصرف‌کنندگان، همه و همه استانداردهای موجود را دستخوش تحول می‌کنند. از این رو تهیه استاندارد کاری پویا، زنده و به‌روز به‌‌شمار می‌آید. دکتر علی اصغر توفیق، رئیس مؤسسه تحقیقات و استاندارد صنعتی در همایش روز جهانی استاندارد گفت: مقولهٔ استاندارد فراتر از کیفیت محصول است و دغدغهٔ بسیاری از مردم به‌شمار می‌آید.
ایجاد شبکهٔ اطلاعاتی بین مؤسسه، تجار، سیاستمداران، سیاستگذاران و تشخیص بخش‌هائی از صنعت و اقتصاد که بیشترین پتانسیل را در استاندارد آلمان دارند، یکپارچه کردن فعالیت‌های تحقق و توسعه و استانداردسازی، اثر استاندارد در تولید ناخالص ملی این کشور را به ۱۶ میلیون یورو می‌رساند. این سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌ها نشان می‌دهد که استاندارد جدا از اقتصاد کشور نیست. در برنامه‌ریزی‌های کشور باید ملاحظات استانداردسازی را پیدا و صورت داد و نگاه بخش باید به نگاه فرابخشی تغییر کند. دکتر توفیق در بخشی از صحبت‌هایش به تحقیقات راجع‌به آسیب‌شناسی و ارائه برنامه‌های جدید این مؤسسه اشاره کرد و افزود: پس از یک سال پاره‌ای از این مطالعات انجام شده، تولیدکننده، مصرف‌کننده و دولت طرفین موردنظر ما هستند. بحث خوداظهاری را که نشانهٔ اعتقاد جامعه و دولت به تولیدکننده است و باعث کاهش هزینه‌های تولید، انبار و فروش کالا می‌شود، مطرح کردیم و اجراء آن در سال جاری محقق خواهد شد. دیگر آنکه موازی کاری را با سعهٔ صدر و نگاه به حق مردم و برداشتن موانع، حذف کردیم. آزمایشگاه‌های همکار را به‌منظور برداشتن صف‌های طویل به استان‌ها واگذار کردیم. الزام دولت به خرید کالاهائی که مطابق با استاندارد هستند در دستور کار قرار گرفت. ما برای حضور در بازار جهانی باید استاندارد خود را ترجمه کنیم که از ابتدای امسال می‌خواهیم استاندارد را به زبان‌ انگلیسی و فارسی بنویسیم. استانداردهائی که عمر بیش از ده سال دارند، باید تجدیدنظر و دوباره تدوین شوند. ضمن اینکه استانداردهای جدید باید کلی و جامع‌تر باشند.
از حضور اساتید دانشگاه و کسانی‌که وزارت علوم و تحقیقات معرفی می‌کند، باید بیشتر استفاده کنیم. وظیفه داریم به مصرف‌کننده آموزش بدهیم که پی به حقوق خود ببرد و از خرید کالای غیراستاندارد خوداری کند تا زمینهٔ تولید کالای استاندارد فراهم شود. این کار را در برنامه‌ای تلویزیونی و تبلیغات خود انجام داده‌ایم. دکتر طهماسبی وزیر صنایع و معادن در آغاز سخنان خود اشاره کرد: در دنیای امروز، رعایت کیفیت امری تشریفاتی و تفننی نیست. بلکه به معنای انطباق تولیدات با نیاز مشتریان است. اینکار، بیانگر تغییر رویکرد مردم است در سازماندهی اجتماعی و تولید محصول مرغوب و سازمان‌ها باید در مقابل حق مردم، پاسخگو باشند. سرعت رقابت و افزایش سطح خواسته‌ها، کیفیت را تغییر داده و به آن تعالی بخشیده و اگر به رشد محصولات نگاه عمیقی بیندازیم درمی‌یابیم که سرعت پیشرفت، افزایش پیدا کرده و قیمت و کیفیت، مزیت‌های تضمین‌کنندهٔ کالا هستند. تنها سازمان‌هائی که محصول برتر تولید کنند، از این مهلکه جان به در می‌برند. با شعار تولید محصول جهانی، می‌شود به توسعه پایدار و رشد امیدوار بود.
در چند سال گذشته تلاش‌های مؤثری برای پیوند سازمان استاندارد با سازمان بین‌المللی ISO و مجتمع تعیین صلاحیت به‌عمل آمده و به نظر می‌رسد به‌منظور انطباق کیفیت با تولید ملی و توسعه آن و تدوین استانداردهای بین‌المللی، اینکار ضروری است. امروزه مشکل ما محصولاتی هستند که آرم استاندارد را دارند ولی محصول استاندارد تولید نمی‌کنند و امیداوریم با اجباری شدن اینکار، محصولات بهتری تولید شود. دکتر طهماسبی در بخش دیگری از صحبت‌هایش ضمن توضیح اینکه برای حرکت مؤثر در راستای این چشم‌انداز باید علاوه بر کمیت به کیفیت هم توجه کنیم، اضافه کرد: انتظار می‌رود در برنامهٔ چهار ساله، قوانین مدون و جدیدی این نهاد ملی را ارتقاء ببخشد. طی سه سال گذشته، مؤسسه استاندارد توانسته با برقراری ارتباط شفاف با مراجع بین‌المللی، به استانداردهای جهانی دست یابد که امیدواریم این رابطه در مورد تولیدکنندگان نیز ایجاد شود، دکتر سلیمانی وزیر ارتباطات و فناوری و عضو شورای عالی استاندارد نیز ضمن اشاره به اینکه در دین اسلام برای هر عملی میزان وجود دارد، اضافه کرد: هیچ موجودی در جهان بدون استاندارد آفریده نشده است. تعامل انسان‌ها و زندگی در عصر حاضر، خصوصاً با رشد تکنولوژی از ابعاد مختلف به قدری پیچیده است که اگر برای هر موردی استاندارد تعیین نشود، زندگی ناممکن خواهد شد. بشر در طول عمر خود قوانین استاندارد را جهت رفاه خود تعیین کرده و هر کشوری که بیشتر به آن توجه کند، پیشرفته‌تر خواهد شد. اینکار نه تنها موجب افزایش هزینه‌ها نمی‌شود بلکه از مرگ و میر و ایجاد هزینه‌های زاید جلوگیری می‌کند. شفافیت، هدفمندی، رسمی بودن، کارآئی، عدم وابستگی و استقلال در تنظیم قانون و مقررات، اطلاع‌رسانی به عموم و دسترسی آسان مردم به آن، از ویژگی‌های استاندارد است. مجموعه‌ای از انسان‌ها در سطح جهانی تبادل دارند که اگر هماهنگ با آنها حرکت نکنیم، مشکلات فراوانی خواهیم داشت. پس مؤسساتی که مسئول استانداردسازی هستند.
نباید بسته عمل کنند. اینکار بازارهای ملی را با مشکل مواجه می‌کند. هر تولیدکننده‌ای که با استاندارد ملی و جهانی، کالای خود را نزدیک کند، حتماً در بازار هم موفق خواهد بود و این نفع اقشار جامعه را به‌بار می‌آورد. رقابت، کلید رشد و ارتقاء و نوآوری هر جامعه است و سرعت بخشیدن به رقابت، استواتژی افراد تنظیم‌کنندهٔ استاندارد است. مراکز تولیدی و صنعتگران باید فضائی را به‌وجود بیاورند که این عقب‌افتادگی جبران شود. هر دو تا چهار سال باید استانداردها تغییر کنند. و کیفیت‌ها باید کمی شوند. ضمن حمایت از تولیدات داخلی از آنها بخواهیم که نسبت به رعایت استاندارد و عرضه محصولات همه تلاش خود را به‌کار گیرند تا به بازارهای جهانی راه یابند. علی موحد دبیر انجمن صنایع شیرینی و شکلات نیز به‌عنوان آخرین سخنگوی این همایش ذکر کرد: در کشور ما صنعت غذا ۲۳ انجمن دارد و ما از آن رو که مجبورترین مراجعه‌کنندگان به استاندارد هستیم، بیشترین تعدادشان را گرفته‌ایم.
نکتهٔ مهم‌تر اینکه اخیراً تحولات مثبتی در مؤسسه استاندارد ایجاد شده و حق همین است. اگر این سازمان باید الگو باشد، پس باید آمادگی بیشتری هم برای تحول داشته باشد. رویکرد عمومی مؤسسه استاندارد در سال‌های گذشته از موضوعی به روش‌ها تغییر کرده است. در رویکرد موضوعی به یک کالا توجه داریم. حال آنکه در روش‌ها مسیر اصلاح می‌شود. بدیهی است که در این‌صورت، کالای نهائی اصلاح شده و مطلوب خواهد بود. در همه مذاهب و هم در فرهنگ ایران، بیش از هر چیز به روش و مسیر اهمیت می‌دهیم. ما بر این باوریم که اگر تحولات به‌جا و مطلوب باشند، پیامدهای مثبتی به جای خواهند گذاشت. موحد در پایان سخنان خود پیشنهاداتی را ارئه داد: ابتدا اینکه همگام با تحولات رخ داده و به‌منظور تعیین نگرش کارکنان استاندارد، تغییرات ساختاری مورد توجه و عنایت خاص مسئولان قرار بگیرد. ارتقاء سطح کیفی کمیته‌ها و همان گونه که دکتر توفیق گفتند ارتباط با اساتید باید تنگاتنگ‌تر ایجاد شود. عضویت در کمیته‌ها نباید افتخاری باشد افراد در انجمن‌ها آمادگی همکاری دارند که حتی هزینه‌هائی را به استاندارد بپردازند ولی اعضاء جدیدتر باید به‌صورت قراردادی با استاندارد وارد فعالیت شغلی شوند. از تشکیل‌ها باید به‌صورت قراردادی با استاندارد وارد فعالیت شغلی شوند.
از تشکل‌ها باید قانون‌مند استفاده شود تا موجبات حمایت و رشد آنان فراهم آید. مؤسسه استاندارد باید از بدنهٔ کارشناسی انجمن‌های صنفی استفاده بیشتری بکند. مدیریت در بخش‌های مختلف اهمیت بسیاری دارد و باید به این عنصر در استاندارد توجه بیشتری بشود. در پایان این همایش ۲۲ واحد تولیدی که معیارهای استاندارد را رعایت کرده بودند از بین سیصد واحد تولیدی انتخاب شدند و مسئولان این مؤسسات یا واحدهای تولیدی لوح تقدیر سازمان استاندارد را دریافت کردند. که در میان آنان تعدادی از صنایع غذائی نیز به چشم می‌خوردند. در این میان می‌توان به شرکت فرآورده‌های روغنی ایران، شرکت عالی فرد و سارونه اشاره کرد.
مؤسسه استاندارد در پایان این برنامه تعدادی از کارشناسان و محققان فعال این مؤسسه را نیز معرفی و به اعطاء هدایائی مورد تقدیر قرار داد.

شمسی خسروی

منبع : مجله بهکام