بسته پیشنهادی آب، کشاورزی و منابع طبیعی ـ بخش پنجم

۴) تحلیل چشم‌انداز آینده:
توسعه بخش کشاورزی و استفاده از ظرفیت‌های بالقوه این بخش همواره در فهرست مهم‌ترین آرمان‌ها و برنامه‌های بلندمدت توسعه کشور قرار داشته است. این توجه ویژه به بخش کشاورزی از یک سو به دلیل نقش استراتژیک این بخش در تامین امنیت غذایی و از سوی دیگر به دلیل قرار گرفتن بخش کشاورزی در گام‌های اولیه فرآیند توسعه از نظر اصول و مبانی توسعه می باشد. خوشبختانه ظرفیت‌های بالقوه قابل توجهی در بخش کشاورزی ایران وجود دارد، که در صورت برنامه‌ریزی صحیح و اعمال مدیریت مناسب جهت بهره‌برداری از ظرفیت‌های بخش با تاکید بر مواردی از قبیل: مدیریت تقاضا محور در منابع آب، افزایش راندمان آبیاری، ارتقاء بهره‌وری در منابع، عوامل و فعالیت‌های بخش کشاورزی، توسعه زیربناهای بخش کشاورزی، توسعه تشکل‌ها و نظام‌های بهره‌برداری، توسعه مکانیزاسیون، گسترش فناوری‌های نوین، اعمال الگوی کشت مناسب، افزایش سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و.... در صورت تامین امکانات و الزامات مورد نیاز، دستیابی به هدف تولید محصولات بخش کشاورزی در حد دو برابر تولیدات فعلی در افق چشم انداز بیست ساله کشور قابل تحقق می‌باشد.
● موقعیت ایران در منطقه و جهان از نظر محصولات کشاورزی:
▪ گندم:
بررسی وضعیت تولید گندم در سال ۲۰۰۷ نشان می‌دهد که از ۱۲۶ کشور تولید کننده این محصول، ۶۰۷۰۴۶ هزار تن گندم تولید شده است. کشورهای چین، هند، آمریکا، روسیه و فرانسه پنج کشور برتر تولید کننده گندم می‌باشند. کشورهای مذکور به ترتیب با تولید ۱۰۹۸۶۰، ۷۴۸۹۰ ، ۵۳۶۰۳ ، ۴۹۳۹۰ ، ۳۳۲۱۹ هزار تن۹/۵۲ درصد از کل تولید جهانی را به خود اختصاص داده‌اند.
از نظر عملکرد در واحد سطح بیشترین عملکرد در بین کشورهای منطقه در سال ۲۰۰۷ متعلق به عربستان با ۵۸۴۴ کیلوگرم در هکتار می‌باشد و پس از آن کشورهای ازبکستان، ترکمنستان، عمان و لبنان به ترتیب با عملکرد ۴۲۱۴، ۳۱۹۵، ۲۸۳۶ و ۲۸۱۳ کیلوگرم در هکتار در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار دارند. میزان عملکرد در واحد سطح گندم آبی و دیم در ایران به ترتیب ۳۸۰۱ و ۱۱۹۶ کیلوگرم در هکتار می‌باشد.
▪ جو :
میزان تولید جو در سال ۲۰۰۷ معادل ۱۳۶۲۰۷ هزار تن بوده است و در این سال ۱۰۱ کشور جهان به کشت جو پرداخته‌اند. کشورهای روسیه، کانادا، اسپانیا، آلمان و فرانسه پنج کشور برتر تولید کننده جو به ترتیب با تولید ۱۵۶۶۳، ۱۱۸۲۲ ، ۱۱۶۸۴ ، ۱۱۰۳۴ و ۹۴۷۲ هزار تن، ۸/۴۳ درصد از کل تولید جهانی را به خود اختصاص داده‌اند.
بیشترین عملکرد در واحد سطح محصول جو در بین کشورهای منطقه در سال ۲۰۰۷ متعلق به عربستان با ۶۲۶۷ کیلوگرم در هکتار می‌باشد و پس از آن کشورهای قطر، عمان، آذربایجان، ترکیه به ترتیب با عملکرد ۲۹۴۱، ۲۸۳۳، ۲۳۴۹ و ۲۰۶۲ کیلوگرم در هکتار در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار دارند. میزان عملکرد در واحد سطح جو آبی و دیم در ایران در این سال به ترتیب ۳۱۷۰ و ۱۱۶۵ کیلوگرم در هکتار می‌باشد.
▪ برنج ( شلتوک):
تولید برنج ( شلتوک) در سال۲۰۰۷ در ۱۱۵ کشور تولید کننده این محصول، ۶۵۱۷۴۲ هزار تن بوده است. در بین کشورهای تولید کننده، کشورهای چین، هند، اندونزی، بنگلادش و ویتنام به ترتیب با تولید ۱۸۷۰۴۰، ۱۴۱۱۳۴، ۵۷۰۴۸، ۴۳۵۰۴ و ۳۵۵۶۷ هزار تن، ۲/۷۱ درصد از کل تولید جهانی را به خود اختصاص و به عنوان پنج کشور برتر تولید کننده برنج مطرح می‌باشند.
▪ ذرت دانه‌ای:
بررسی وضعیت تولید ذرت دانه‌ای در سال ۲۰۰۷ نشان می‌دهد که از ۱۶۳ کشور تولید کننده این محصول، ۷۸۴۷۸۶ هزار تن ذرت دانه‌ای تولید شده است. کشورهای امریکا، چین، برزیل، مکزیک و آرژانتین پنج کشور برتر تولید کننده ذرت دانه‌ای به ترتیب با تولید ۳۳۲۰۹۲، ۱۵۱۹۷۰، ۵۱۵۹۰، ۲۲۵۰۰، ۲۱۷۵۵ هزار تن ۹/۷۳ درصد از کل تولید جهانی را در اختیار دارند.

منبع : خبرگزاری ایسنا