یکشنبه, ۱۹ اسفند, ۱۴۰۳ / 9 March, 2025
مجله ویستا
شرایط نامناسب خانوادگی و انزوای سالمندان
افراد با رسیدن به دوران سالمندی و كهولت نیازمند مراقبت‌های خاصی می‌شوند و همچنین در این دوران احساس انزوا، تنهایی، ناامیدی، ناامنی، اضطراب، احساس سربار بودن در آنان شدت گرفته در نتیجه سالمندان ترجیح می‌دهند برای رهایی از این اثرات به استفاده از مسكن‌ها، آرامبخش‌ها و... روی آورند.
● بیماری‌های شایع سالمندان
با افزایش سن و رسیدن به دوران سالمندی و كهولت معمولا افراد به بیماری‌هایی نظیر نارسایی‌های قلبی، افزایش فشار خون، پوكی استخوان، تصلب شرایین، پاركینسون، آلزایمر، سوءتغذیه و همچنین انواع ناراحتی‌های روحی و روانی مبتلا می‌شوند.
یكی از بیماری‌های شایع در میان سالمندان، افسردگی است كه اثرات سوئی را برای آنان به ارمغان می‌آورد.
دكتر «احمد رسول‌نژاد» روانشناس در این باره می‌گوید: «امروزه یكی از جدی‌ترین خطراتی كه سالمندان را تهدید می‌كند، در انزوا قرار گرفتن آنان از سوی اطرافیان است. زیرا معمولا افراد در دوران سالمندی امكان ارتباط صمیمی و دوستانه را با اطرافیان از دست می‌دهند. یكی دیگر از مواردی كه معمولا سالمندان را در انزوا قرار می‌دهد، از دست دادن همسر و ازدواج فرزندان است كه در این صورت كمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشتر احساس بیهودگی و تنهایی می‌كنند. این در حالی است كه در گذشته سالمندان بیشتر مورد توجه و احترام فرزندان و اطرافیان خود بوده و بیشتر در جمع خانواده و دوستان حضور می‌یافتند.
افراد در سنین سالمندی به علت كاهش قوای جسمی، بازنشستگی و دور شدن از موقعیت شغلی گذشته خود و همچنین از دست دادن دوستان، همسالان و نزدیكان خود، هر روز بیش از پیش احساس تنهایی می‌كنند. در این هنگام برخی از سالمندان به مرور از زندگی اجتماعی فاصله گرفته و به افسردگی مبتلا می‌شوند. در این راستا نقش جامعه را نیز نمی‌توان انكار كرد. زیرا بسیار مشاهده شده است كه جامعه، سالمندان را از فعالیت‌های اجتماعی و مشاركت در امور روزمره كنار زده و امكان حضور مجدد آنان را در عرصه‌های اجتماعی و مشاغل سخت تر ساخته است.
به اعتقاد برخی از روانشناسان و جامعه‌شناسان این اقدام می‌تواند عامل مهمی در به وجود آمدن احساس بیهودگی و افسردگی در میان سالمندان باشد. در مقابل خصوصیات فردی و بویژه شرایط خانوادگی سالمندان نیز بسیار مهم است. به عبارت دیگر شرایط مناسب خانوادگی و همچنین جامعه می‌تواند به پذیرش شرایط جدید از سوی فرد سالمند كمك كند یا شرایط نامناسب می‌تواند زمینه‌های انزوا و افسردگی را در فرد به وجود آورد.
متاسفانه درمان پزشكی افسردگی در سالمندان، معمولا شش تا ۱۲ ماه به طول می‌انجامد. بطوری كه پزشكان معتقدند درمان دارویی كوتاه مدت برای سالمندان افسرده كافی نبوده و این افراد حداقل تا دو سال پس از دریافت دارو به مراقبت نیاز دارند. به گفته متخصصان، افسردگی به عنوان بیماری روحی روانی و شایع در میان سالمندان با بیماری‌های جسمی ارتباط دارد. اما لزوما هر سالمندی به افسردگی مبتلا نمی‌شود.
متاسفانه امروزه با گسترش زندگی مدرنیته و به تبع آن افزایش مشكلات اینگونه زندگی، كمتر به نیازهای عاطفی و احساسی سالمندان توجه می‌شود.
این روانشناس سالمندان را به چهار گروه تقسیم كرده و می‌افزاید: «سالمندان را می‌توان به چهار گروه تقسیم كرد، آنانی كه امكانات به اندازه كافی دارند و مایلند به استراحت بپردازند، كسانی كه امكانات مالی دارند ولی دوست ندارند از كارافتاده محسوب شوند، بنابراین مایلند كه كار كنند، عده‌یی كه به علت احتیاج به درآمد به كار خود ادامه می‌دهند و بالاخره سالمندان از كار افتاده و بیمار كه در دسته چهارم قرار می‌گیرند.»
وی درباره نیازهای سالمندان توضیح می‌دهد: «سالمندان دارای نیازها و احتیاجات مختلفی هستند كه می‌توان به احتیاجات عاطفی، معیشتی نیاز به تفریح و شركت در زندگی اجتماعی و احتیاج امنیت اشاره كرد.»
● پروتكل مراقبت از سالمندان
همانطور كه گفته شد، بیماری‌های شایعی در دوره سالمندی وجود دارد كه با تخصیص امكانات و فراهم كردن بستری مناسب می‌توان آنها را به میزان قابل توجهی كاهش داد. بطوری كه رییس اداره سالمندان وزارت بهداشت از اجرای آزمایشی پروتكل «مراقبت از سالمند سالم و مراقبت‌های ادغام یافته ناخوشی‌های سالمند در سال ۸۵» خبر داد.
دكتر «سهیلا خوشبین» در این باره می‌گوید: از شاخص‌های اعلام شده در برنامه چهارم توسعه كاهش ۱۰ درصدی بیماری‌های شایع دوره سالمندی است. براین اساس این اداره در نظر دارد، پروتكل دو برنامه را تحت عنوان «مراقبت از سالمند سالم و مراقبت‌های ادغام یافته ناخوشی‌های سالمند در سال ۸۵» به صورت آزمایشی در چند شهرستان به اجرا درآورد و در نظر داریم در پایان مدت زمان یكساله با شناسایی اشكالات درصدد اصلاح آنها برآییم.»
به گفته وی در سال بعد این برنامه با هدف كاهش بیماری‌های شایع سالمندی بویژه در سالمندان ۶۰ تا ۷۰ ساله در سطح كشور اجرایی خواهد شد.
یكی دیگر از مواردی كه توجه صددرصد و دقیق مسئولان را می‌طلبد، وجود سالمندان معلول و وابسته در سطح كشور است كه به دلیل عدم وجود امكانات مناسب خدماتی و درمانی از وابستگی به خانواده، اطرافیان و مراكز درمانی رنج می‌برند.
رییس اداره سالمندان وزارت بهداشت در این باره توضیح می‌دهد: «یكی دیگر از اهداف این اداره، كاهش میزان وابستگی و معلولیت سالمندان پیر بالای ۷۰ سال است تا سالمندان پیر در جامعه از زندگی مستقلی برخوردار شده و قادر به انجام فعالیت‌های خود باشند. همچنین در صورت ابتلا به بیماری، قابلیت درمان برای آنها وجود داشته باشد.
وی با تاكید به اینكه ۶۰ تا ۷۰ درصد سالمندان جهان، سالم هستند، می‌گوید: «براساس این تعریف سالمند سالم یا فاقد بیماری است یا بیماری او قابل درمان است. براساس آخرین تحقیقات و مطالعات، وضعیت سالمندان ایرانی تفاوت چندانی با سالمندان جهان ندارد. این در حالی است كه در كشور دارای جمعیت پیر استقرار یافته نبوده و در حال گذر از جمعیت جوان به پیر هستیم.»
دكتر خوشبین درباره مشكلات فراروی این طرح توضیح می‌دهد: «مشكل عمده در اجرای این برنامه‌ها، كمبود شدید اعتبارات و نیروی انسانی است. هم‌اكنون جمعیت سالمند كشور با كودكان زیر ۵ سال برابری می‌كند. این در حالی است كه متخصص سالمند به تعداد كافی در كشور وجود ندارد.»
فرمهر آریا
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست