وصیت‌نامه اروپایی جورج بوش

«جورج بوش» رئیس‌جمهوری آمریکا در واپسین ماه‌های حضور در کاخ سفید به اروپا رفت ولی سران اروپا مشتاقانه منتظر آمریکای پس از بوش هستند.
بوش تصمیم دارد، در گفت‌وگو با سران اروپایی هماهنگی‌های لازم را در زمینه مسائل بین‌المللی از جمله برنامه هسته‌ای ایران و مسائل مربوط به خاورمیانه بوجود آورد. این در حالی است که حتی «استفان هادلی» مشاور امنیتی جورج بوش نیز درباره نتایج این سفر انتظار چندانی نداشته و گفت: «به اعتقاد من، ما سفری تازه و هیجان انگیزی را تجربه نخواهیم کرد.»
کارشناسان سیاسی تاکید می‌کنند که نشست اتحادیه اروپا- آمریکا فقط برگزار شده تا درتقویم‌ها ثبت شود؛ البته روشن است که همکاری در زمینه‌های مانند محیط زیست بین اتحادیه اروپا و آمریکا می‌تواند وجود داشته باشد، اما در این‌باره هم آنان به دوران بعد از بوش چشم دوخته‌اند.» به گفته تحلیل‌گران سیاسی، واشنگتن می‌خواهد با سفر شش روزه بوش به کشورهای اروپایی، خداحافظی هماهنگ و بی‌دغدغه را در دنیا به نمایش بگذارد و در واقع موضوع اصلی این سفر «وصیت‌نامه» بوش است. رئیس‌جمهوری آمریکا می‌خواهد، در این سفر سخنان دوستانه‌ای از اروپایی‌ها بشنود و به این ترتیب نشان دهد که در گزارش‌ها درباره اختلافات بین آمریکا و اروپا اغراق شده است.» این در حالی است که اکثر اروپایی‌ها به گونه‌ای دیگر به این موضوع می‌نگرند. بر اساس همه‌پرسی موسسه «گرایش‌های کشورهای حاشیه اقیانوس اطلس» هشتاد درصد اروپایی‌ها سیاست‌های بین‌المللی بوش را رد می‌کنند.
در همین حال، مطبوعات روسی سفر بوش به اروپا را آخرین تلاش او برای خنثی کردن سفرهای اخیر «دیمتری مدودف» رئیس‌جمهوری و «ولادیمیر پوتین» نخست‌وزیر روسیه به آلمان و فرانسه ارزیابی می‌کنند. روزنامه «کامرسانت» در این‌باره نوشت سفر اخیر بوش به اروپا به منظور مجاب کردن متحدان اروپایی خود به توسعه پیمان نظامی ناتو به سمت شرق، تغییر مسیر لوله‌های انتقال نفت گاز از روسیه، برنامه‌های اتمی و نیز اوضاع در منطقه «ابخازیا» صورت گرفته است. به نوشته این روزنامه، در پی شکست‌های سیاسی و اخلاقی بوش در عراق، روابط واشنگتن با اروپا به سردی گرائید و پس از آن بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا به ویژه آلمان و فرانسه درباره موضوعات مرتبط با ایران و نیز روسیه با واشنگتن اختلاف نظر پیدا کردند.
مطبوعات روسیه از عصر بوش در روابط بین‌المللی به عنوان دوران بی‌ثباتی، بی‌اعتمادی، رقابت‌های ناجوانمردانه و ناامنی یاد می‌کنند و با اشاره به دورنمای روابط روسیه و آمریکا می‌نویسند، اختلافات و مشکلات میان روسیه و آمریکا در اوضاع کنونی بیش از هر دوره دیگری است و بوش می داند که پیش از ترک کاخ سفید قادر نیست اوضاع را تغییر دهد و از این رو در آخرین سفر خود تلاش می‌کند تا سردی روابط با اتحادیه اروپا را که پس از حمله آمریکا به عراق ایجاد شده است، بهبود ببخشد تا از این راه حداقل یک حرکت مثبت از خود بجا بگذارد.
از سوی دیگر، رسانه‌ها و تحلیل‌گران آلمانی همزمان با سفربوش به کشورشان با انتقاد از هشت سال زمامداری بوش، سیاست‌های واشنگتن را موجب ایجاد تنش در دنیا و تضعیف موقعیت آمریکا در جهان دانستند و نوشتند که دوران زمامداری بوش در حالی به پایان می‌رسد که هیچ کس، اشکی برای بدرقه‌ای او نمی‌ریزد. رئیس‌جمهوری آمریکا در حالی از سمت خود کنار می‌رود که دنیا را وارد جنگ کشنده‌ای کرد. او در اظهارات خود برای مردم جهان از آزادی دم می‌زد، ولی در عمل گوانتانامو را به آنان هدیه داد.
«هانس اولریش کلوزه» معاون کمیسیون سیاست خارجی مجلس آلمان هم از سیاست‌های آمریکا در دوران زمامداری بوش انتقاد کرد و گفت : «اکثر تصمیمات بوش به ویژه در عرصه سیاست خارجی مناقشه‌آمیز بود و جایگاه این کشور را در دنیا به صورت گسترده‌ای تخریب کرد.» همچنین «اشپیگل» یکی از مجله‌های معتبر آلمان در گزارشی با اشاره به سفر «خاورمیانه‌ای» رئیس‌جمهوری آمریکا به قاره اروپا و سیاست‌های اشتباه او نوشت: «بوش باعث تخریب چهره آمریکا در سراسر جهان شده است. سیاستمداران آلمانی اعم از ائتلاف حاکم و مخالفان دولت، پیش از آغاز سفر یک هفته‌ای بوش به اروپا انتقادها از او را آغاز کرده و اعلام کردند که جنگ عراق، زندان گوانتانامو و ابوغریب اعتبار آمریکا را تخریب کرد.»
«گیدو وسترویل» رئیس حزب «دموکراتیک آزاد آلمان» نیز معنقد است که دوران بوش، دوران خوبی نبود نه برای آمریکا و نه برای کسانی که خود را بعنوان دوستان آمریکا محسوب می‌کردند. پس از ۱۱ سپتامبر، بوش به صورت یکجانبه بر راه‌حل‌های نظامی و کاهش آزادی‌های مدنی تمرکز کرد و زندان پایگاه نیروی دریایی ارتش آمریکا در خلیج گوانتانامو یک رسوایی برای تمام ارزش‌های آمریکا بود.» روزنامه فرانسوی «فیگارو» نیز نوشت: «احساسات نسبت به رئیس‌جمهوری که دیگر در حال ترک پست خود است، بیشتر بی‌تفاوتی است وسیاستمداران برجسته اروپایی بیشتر در انتظار دیدار با جانشین آتی جورج بوش هستند تا خود او.»
● جرج دبلیو بوش:شرمنده‏ام
بوش که پس از سال ها حضور در صحنه های بین‌المللی از شرایط جهانی به خوبی آگاه است، در گفت‌وگو اختصاصی با روزنامه انگلیسی «تایمز» گفت که شعارهای جنگ طلبانه‌اش، جهانیان را به این باور رسانده که او در پی آغاز کردن جنگ در عراق بوده است ولی اکنون با نگاهی به گذشته باید بگویم می توانستم لحن و شعار متفاوتی را به کار ببرم. بوش در ادامه تصریح کرد که شش ماه پایانی ریاست‌جمهوری خود را بر ایجاد اطمینان درباره توافق‌هایی در زمینه مسایلی مانند تاسیس کشور مستقل فلسطین و همچنین بر جای گذاشتن مجموعه ساختاری که کارها را برای رئیس‌جمهوری آتی آمریکا آسان تر کند، متمرکز خواهد بود.
● بوش به دنبال فشار اروپایی‏ها به ایران
یکی از اصلی‌ترین موضوعات مورد علاقه بوش در سفر به کشورهای اروپایی برنامه هسته‌ای ایران است. به گفته منابع دیپلماتیک، رئیس‌جمهوری آمریکا سعی دارد طی این سفر شرکای اروپایی خود را برای اعمال فشار بیشتر بر تهران تشویق کند.
روزنامه «فایننشال‌تایمز» در این‌باره نوشت: «در بحبوحه نشانه‌ها مبنی بر این که تهران در حال تسریع برنامه هسته‌ای‌ خود است. بوش در میان رهبران اروپا در مورد تحریم‌های اخیر سازمان ملل علیه ایران لابی می‌کند تا با سرعت بیشتری علیه بانک ملی ایران اقدام کند و اعتبار صادرات در رابطه با ایران و معاملات نهادهای مالی با ایران را بیشتر کاهش دهند.»
به گفته کارشناسان اقتصادی، آمریکا مشتاق است از هر گونه امضای قرارداد بیشتر میان شرکت‌های انرژی اروپا با تهران جلوگیری کند. واشنگتن می‌خواهد مانع از آن شود که شرکت‌های نظیر«omv » اتریش که یادداشت تفاهمی با شرکت ملی نفت ایران در آوریل گذشته به امضا رساند در حوزه گاز طبیعی ایران سرمایه‌گذاری کند.
اما دیپلمات‌های هر دو سوی آتلانتیک می‌گویند که اگر چه کشورهایی نظیر انگلیس و فرانسه برنامه هسته‌ای ایران را از مهمترین مسایل بین‌المللی می‌دانند، اما اغلب اروپایی‌ها به انرژی هسته‌ای اهمیت بیشتری می‌دهند. بسیاری از کشورهای اروپایی نگران وابستگی به گاز روسیه هستند و این امر ذخایر گازی ایران را مهمتر می‌سازد.
رئیس‌جمهوری آمریکا در بخشی دیگر از مصاحبه خود با تایمز گفت: «درباره برنامه‌های «باراک اوباما» نامزد حزب دموکرات برای ورود به کاخ سفید در قبال ایران نگرانم؛ چرا که این برنامه‌ها باعث بروز شکاف در جبهه واحد در مقابل برنامه‌های اتمی تهران می‌شود.» بوش همچنین در نشست مشترک اروپا - آمریکا که در اسلوونی برگزار شد، بر اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران، چنانچه این کشور با توقف برنامه غنی‌سازی اورانیوم جهت نظارت بر این فعالیت‌ها موافقت نکند، تاکید کرد و گفت که آنان (ایرانی‌ها) می‌توانند به انزوای خود ادامه دهند یا این‌که با ما رابطه بهتری داشته باشند.
جورج بوش همچنین در این گفت‌وگو با تایمز تصریح کرد: «حتی وقتی جانشین من تعیین شود و اعلام کند چه اقدام‌هایی را در قبال ایران، کارساز و چه اقدام هایی بی‌نتیجه خواهد بود، باز هم سیاست کنونی‌ام را ادامه خواهد داد.»

مریم جعفری

منبع : دسترنج