پرنده‌ای با پرهای بلورین - Luccello Dalle Piume Di Cristallo

سال تولید : ۱۹۷۰
کشور تولیدکننده : آلمان‌غربی و ایتالیا
محصول : سالواتوره و آرجنتو
کارگردان : داریو آرجنتو
فیلمنامه‌نویس : داریو آرجنتو
فیلمبردار : ویتوریو استورارو
آهنگساز(موسیقی متن) : انیو موریکونه
هنرپیشگان : تونی موسانته، سوزی کندال، اوا رنتسی، انریکو ماریا سالرنو، اومبرتو رانو، ماریو آدورف و رناتو رومانو.
نوع فیلم : رنگی، ۹۸ دقیقه.


ُ«سام دالماس» (موسانته)، نویسنده‌ای اهل فیلادلفیا که تعطیلات خود را در رُم می‌گذراند. از پنجره یک گالری هنری زنی را می‌بیند که مردی گلاویز شده است. ناگهان مرد که چاقی در دست دارد، می‌گریزد، و زن روی زمین می‌افتد پلیس از «سام» که تنها شاهد این سوء قصد بوده، بازجوئی می‌کند؛ «بازرس موروزینی» (سالرنو)، گذرنامه «سام» را می‌گیرد و به او توصیه می‌کند که در شهر بماند. صاحب گالری، «آلبرتو رانی‌یری» (رانو) با شناسائی هویت زن مجروح او را همسر و شریک تجاری خود، «مونیکا» (رنتسی)، معرفی می‌کند. «سام» شخصاً شروع به تحقیق درباره این حادثه می‌کند، چون هم خودش کنجکاو است و هم می‌خواهد زودتر از ایتالیا برود. او به آپارتمان «رانی یری» می‌رود، ولی نمی‌تواند با «مونیکا» حرف بزند، چون دوران نقاهتش را می‌گذراند. در همین بین، پلیس که این سوء قصد را به ماجرای سه قتل زن دیگر با چاقو مربوط می‌داند، قتل چهارم را نیز کشف می‌کند. بارها به جان «سام» سوء قصد می‌شود، و یک تلفن ناشناس (که او آن را روی نوار ضبط کرده) به او می‌گوید اگر هم راه دوستش، «جولیا» (کندال)، که یک مدل است ایتالیا را ترک نکند، «جولیا» کشته خواهد شد...
* پرنده‌ائی با پرهای بلورین، نخستین تجربه آرجنتو در کارگردانی، اقتباسی (بدون ذکر در عنوان‌بندی) از رمانی نوشته فردریک براون، جنائی‌نویس آمریکائی (که پیش از این نیز اقتباسی از آن توسط گرت آزوالد، سال 1958، صورت گرفته بود)، از آثار شاخص ژانر فردی ترسناک «جالو» به شمار می‌آید - Giallo در زبان ایتالیائی به معنای رنگ زرد است و در گذشته به رمان‌های کم حجم جنائی / معمائی ایتالیائی که جلدهای زرد رنگ داشتند (معادل «رمان سیاه» در ادبیات فرانسه)، اطلاق می‌شود - تریلرهای معمائی / ترسناکی که ساخت آنها از اوایل دهه 1960 آغاز شد و تا امروز نیز ادامه دارد. فیلم، آغازگر روندی مستمر در آثار ارجنتو است: طرح داستانی کمرنگی که تنها در پرتو پرداخت بصری درخشان او جلوه دارد سبکی که در آن «میزانسن» همه چیز است. گرچه فیلم سخت متأثر از آثار آلفرد هیچکاک به نظر می‌آید، ولی در واقع این تأثیر پذیری بیشتر به واسطه آثار ویلیام کاسل (مقلّد هیچکاک) صورت پذیرفته است. در این زمینه به‌ویژه تأثیر ساختار معمائی آثار او، جایگاه کلیدی گره‌گشائی پایانی و تنزل موقعیت طرح داستانی، به‌عنوان صرفاً محملی برای ارائه موقعیت‌های شوک دهنده به تماشاگران، مشهود است. اما پرنده... با وجود تأثیرپذیری آرجنتو از استادان آمریکائی، به خوبی نشان دهنده ریشه‌های متفاوت و اصلاً بومی سینمائی او است. مثل نحوه پرداخت خشونت که بیشتر متأثر از وسترن‌های اسپاگتی به نظر می‌آید. در فیلم هم چنین شاهد عناصری عاریه‌ای از شش زن برای قاتل (ماریوباوا، 1964)، به‌عنوان یک فیلم نمونه‌ائی و آغازگر «جالو»، مثل: «قاتل ناشناسی دستکش سیاه» و پرداخت «نمایشی» و پُر آب و تاب صحنه‌های قتل هستیم. عناصری که آرجنتو در طول سال‌ها از آنها بهره گرفته و به‌صورت نشانه‌های آشنا آثارش درمی‌آورد. از سوی دیگر، امروز از فیلم به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین فیلم‌های ترسناک دهه 1970 یاد می‌شود. پرنده‌ای... به‌عنوان یکی از نخستین نمونه‌های ژانر فردی ترسناک «زن در مخاطره» و نیز به لحاظ شیوه کاربرد موقعیت‌های هراس آور در ساختار فیلم و ریتم خاص آن (که تداوم آن در فیلم‌های بعد آرجنتو موجب شد این آثار از سوی منتقدان «ماشین‌های شوک» لقب گیرند)، برهالووین (جان کارپنتر، 1978) و آثار مشابه آن تأثیر فراوان داشته است. برایان د پالما نیز در آماده برای کشتن (1980) از صحنه گالری هنری پرنده‌ای... الگوبرداری کرده است. صحنه‌ای که «جولیا»ی متوحش، فریاد زنان در اتاقی به دام افتاده، در حالی که قاتل می‌کوشد راه خود را به درون بکشاید، نیز در تلآلو (استنلی کوبریک، 1980) تکرار می‌شود و... موسیقی مدام تکرار شونده موریکونه به نوبه خود بر تنش صحنه‌های هیجان‌انگیز می‌افزاید. استورارو نیز سهم عمده‌ای در خلق فضای و هم‌انگیز فیلم دارد، هرچند توانائی باواگونه او در آفرینش تصاویری چنین تأثیرگذار، عملاً تا زمان ساخت اینک آخرالزمان (فرانسیس فورد کاپولا، 1979) ناشناخته می‌ماند حضور بازیگرانی مثل سالرنو و آدورف در نقش‌هائی کوتاه، به ترتیب یک کمیسر پلیس شوخ‌طبع و پااندازی الکن، نیز به یادمادنی است.