سال نوآوری و شکوفایی موانع و راهکارها

نامگذاری سال جدید از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال «نوآوری و شکوفایی» همه مسئولان کشورمان را موظف کرد با بهره گیری از امکانات مادی و معنوی، کارهای نو و ابتکاری و راههای میان بر را برای شکوفایی شدن هرچه بیشتر کشور در بخش های مختلف و دستگاه های گوناگون اجتماعی، اقتصادی و خدماتی کشور از جمله در دیپلماسی، حرکت به سمت علم و تحقیق، گسترش فرهنگ مطلوب در ارائه خدمات به همه قشرها به خصوص قشرهای محروم، و در آبادانی کشور نقش کلیدی داشته باشند.
نامگذاری سال جدید از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال نوآوری و شکوفایی شاید در ظاهر بعضی ها به عنوان کلیشه شدن نامگذاری سالها به نظر برسد ولی نکته مهم این است که همین عناوین نشان از اهمیتی دارد که عمل کردن به آنها می تواند عاملی در شکوفایی شدن هرچه بیشتر کشور باشد.
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز سال ۱۳۸۷، امسال را سال «نوآوری و شکوفایی» نامیدند و تاکید کردند امسال باید فضای نوآوری، کشور را فرا بگیرد و همه مسئولان خود را موظف بدانند با بهره گیری از امکانات مادی و معنوی، کارهای نو و ابتکاری و راههای میان بر را در سایه مدیریت صحیح، تدبیر درست و حکمت در فعالیت کشور وارد کنند تا کام مردم از ثمره این تلاش ها شیرین شود.
تعیین نام نوآوری و شکوفایی برای سال جدید، توام با تعیین شفاف دو هدف راهبردی نظام در دهه چهارم؛ یعنی میل به پیشرفت و عدالت، مستلزم تحول در روش ها و الگوهای برنامه ریزی، مدیریت و نظام اجرایی است.
واژه نوآوری به عنوان معادل واژه Innovation به شکل های زیر تعریف شده است و در این نوع تعریف نوآوری دارای مفهوم عملیاتی شدن و به مرحله اجرا درآمدن اندیشه های نو می باشد. از این دیدگاه می توان نوآوری را به معنی خلاقیت عینی به عنوان شکل اجرائی شده و تحقق یافته خلاقیت ذهنی دانست.
نوآوری بعنوان بازنگری کردن در شیوه های تفکر، یک اصل پذیرفته شده در پیشرفت جامعه محسوب می شود و این کلمه در برخی از متون به معنای بروز و مدرن شدن یکی از شرایط توسعه در این تئوری های شناخته شده است.
نوآوری و شکوفایی را به معنای دقت، توجه و تعمیق بیشتر و تحول در همه زمینه ها ذکر کرد. و همچنین منظور از نوآوری فرآورده جدید یا محصول خلاقی است که توسط یک سازمان ارائه می گردد. فرآورده خلاق می تواند نرم افزاری مانند انواع خدمات (مثل خدمات آموزشی، خدمات بهداشتی درمانی، خدمات اداری و...) و یا سخت افزاری مانند کالاها (مثل محصولات صنعتی، محصولات داروئی، محصولا غذائی و...) باشد. به طوری که ملاحظه می شود تعاریف خلاقیت و نوآوری دارای عناصر مفهومی تازگی و نوی، جدیدی، سرآغاز بودن، اول بار بودن و همچنین مفید بودن می باشند.
امروزه ثابت ماندن، تغییر نکردن و بهبود نیافتن مساوی مرگ است، حتی یک روز ما نباید بدون تغییر سپری شود. تحول و بهبود مسابقه ای بدون خط پایان است که دیر زمانی است شروع شده. ما نیز باید در این مسابقه با تمرینات بیشتر شرکت کنیم. همه خواهان تغییر و تحول اند ولی نه در خود بلکه در دیگران. نگاه تیزبین ما همیشه متوجه افراد و سازمانهای دیگر است. تغییر و تحول از طریق شانس و اقبال حاصل نمی شود بلکه به مدیریت صحیح بستگی دارد.
دنیای امروز دنیایی سازمانی است. تحول، بالندگی و بهبود سازمانها، بهبود کیفیت زندگی مردم را به همراه خود دارند.
پیش داشته باشیم که کمترین تردیدی درباره آن به خود راه ندهیم احساسی عالی به ما دست می دهد. پس براساس استعدادها، قابلیتها و خواسته های واقعی خود اهداف بلندمدتی را برگزینید. بهتر است اهداف چندجانبه ای را که در زمینه های علمی و تحصیلی، جسمانی وسلامتی، مذهبی، معنوی، شغلی و مالی و... انتخاب کنید. از این طریق تمام ابعاد وجودی خویش را گسترش می دهید. از آموزش به عنوان موثرترین ابزار تغییر استفاده کنید. انعطاف لازم رادر اجرای برنامه های تحول داشته باشید تحول را با قدرت و جسارت آغازکنید. تحول بدون مشارکت افراد محکوم به شکست است تحول قابل تفویض نیست.
اولین قدم برای تحول، داشتن هدف است. تحول از طریق تدوین و ابلاغ آئین نامه، بخش نامه و دستورالعمل اتفاق نمی افتد؛ تحول از طریق زور، اجبار و ارعاب حاصل نمی شود.
برخی صاحب نظران، خلاقیت را مترادف حل مسئله دانسته و عده ای دیگر آن را ابزار حل مسئله می دانند. تحول یعنی فرآیند ذوب شدن اندیشه ها، باورها و رفتارهای سنتی و تثبیت ارزشهای نوین و استقرار نظام های جدید می دانند.
خلاقیت پدیده ای است که هنگامی روی می دهد که فرد افکار خود را درجهت فهم متفاوت وبهتر ازیک موضوع یا موقعیت سازماندهی می نماید. ایجاد تغییر و تحول مثبت در زندگی فردی و بالارفتن از نردبان موفقیت در زندگی آرزوی هرکسی است. اما به سلامت طی کردن پله های این نردبان مستلزم رعایت شرایط ذیل است.
برنامه ریزی، عمل و تلاش آگاهانه، پشتکار و استقامت، صبر و انعطاف پذیری، خودشناسی و خودباوری، و نتیجه گیری است.
در فرآیند تغییر، باورها، اندیشه ها و عادت های کهنه و فرسوده به دور ریخته می شوند، و به جای آنها اندیشه های جدید، باورهای نو، تکنولوژی تازه، ارزش های نوین و نظام های جدید شکل می گیرند.
حال با نامگذاری سال جدید بعنوان نوآوری و شکوفایی اهمیت دارد از تجربه همه اقشار جامعه برای شکوفایی و سربلندی کشورمان استفاده کافی را داشته باشیم. و همچنین ازتجربه برخی کشورهای توسعه یافته که برنامه آنها مبتنی بر مدل بومی و دینی بود سود جست و با اتکا به دانشمندان جوان و فرهیخته کشور، همانند کشورهای پیشرفته دنیا در راه توسعه و آبادانی کشورمان نقش کلیدی داشته باشیم.
دراین راستا کشورمان ایران درحال حاضر در مقطعی از تاریخ انقلاب مان قرار گرفته است که پس از ۳۰ سال تجربه و فراز و نشیب های گوناگون درعرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در حال گذر از مرحله تجربه و ورود به مرحله شکوفایی است.
ما همه اقشار مختلف جامعه و بخصوص مسئولان نظام باید با توجه به فرمایشات حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، نوآوری در بخشهای مختلف و دستگاههای گوناگون اجتماعی، اقتصادی و خدماتی کشور از جمله در دیپلماسی، حرکت به سمت علم وتحقیق، گسترش فرهنگ مطلوب درارائه خدمات به همه قشرها به خصوص قشرهای محروم و در آبادانی کشور نقش کلیدی داشته باشیم.
مدیران، هم می توانند ازعوامل اصلی تحول به شمار روند و هم می توانند از مهمترین موانع اساسی تحول محسوب شوند. هیچ تحول بدون حمایت و پشتیبانی مدیران ارشد در سازمان ها بوجود نمی آید. اگر مدیران، نسبت به برنامه های تحول تعهد داشته باشند، تلاش زیادی باید انجام گیرد ولی اگر مدیران اعتقاد به تحول نداشته و پشتیبانی نکنند هیچ تحولی ایجاد نخواهدشد. برای همین منظور درهر برنامه بهبود و تحول، اطمینان از حمایت و پشتیبانی مدیران ارشد لازم و ضروری است، اگر مدیران به تحول اعتقادی نداشته باشند، باید توجیه لازم صورت گیرد. بدون حمایت مدیران آغاز هیچ برنامه تحولی توصیه نمی شود.
برای رسیدن به این هدف عالی و ورود به مرحله شکوفایی حرکتهای عادی و تکرار حرکتهای گذشته پاسخگو نیست و هر ملتی که می خواهد درعرصه نوآوری و شکوفایی وارد شود و وظیفه خود را به عنوان بخشی از جامعه بشری انجام دهد و راههای بهره مندی خود را از زندگی مطلوب تر فراهم کند، چاره ای جز تلاش و تولید اندیشه و فکر ندارد.
در ادامه اشاره ای به نامگذاری سالها از سوی مقام معظم رهبری می کنم. که نامگذاری این سالها با توجه به همین عناوین نشان از اهمیتی دارد که عمل کردن به آنها می تواند عاملی در رشد و شکوفایی هرچه بیشتر کشورمان باشد.
سال۷۸ سال نوآوری و شکوفایی، سال ۸۶ سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی، سال ۸۵ سال پیامبر اعظم(ص) سال ۸۴ سال همبستگی و مشارکت عمومی، ۸۳ سال پاسخگویی سه قوه به ملت ایران، ۸۲ نهضت خدمت گزاری، ۸۱ سال عزت و افتخار حسینی، ۸۰ سال اقتدار ملی و اشتغال آفرینی، سال ۷۹ سال امیرالمؤمنین(ع) و ۷۸ سال امام خمینی(ره) بود.
در آغاز سال ۷۷ پرهیز از اسراف، رعایت صرفه جویی، قناعت و نیز پایداری بر مواضع اسلامی و انقلابی رهنمود اول رهبری بود.
ایشان در نوروز ۷۶ آراسته شدن ملت ایران به فضایل اخلاقی و توجه به معنویات و تقرب به پروردگار را توصیه کرده بودند. در پیام نوروزی سال ۷۵، به ضرورت و اهمیت پرهیز از اسراف در استفاده از ثروت عمومی، منابع مالی و طبیعی کشور، در اول فروردین۷۴ هم توصیه اول رهبری، رعایت انضباط اقتصادی ومالی از ریخت وپاش، اسراف و زیاده روی در مصرف، و در پیام تبریک آغاز سال ۷۳، ملت ایران را به تقویت وجدان کار و رعایت انضباط اجتماعی در همه امور توصیه کرده بودند.

موسی کاظم زاده

منبع : روزنامه کیهان