مرزهای ناامن چین و هند

منازعه مرزی هند و چین به دلیل نبود توافق درباره علامت گذاری در مرز دو كشور از چندین دهه گذشته همچنان باقیمانده است.
هند، چین را متهم می كند كه بیش از ۴۱هزار كیلومتر مربع از جمله بیش از پنج هزار كیلومتر از اراضی را كه پاكستان از كشمیر تحت كنترل خود، به چین داده در شمال غرب كشمیر اشغال كرده است.
در مقابل چین مدعی است كشور هند بیش از ۹۰هزار كیلومترمربع از اراضی را كه بیشتر آن در ایالت «اروناچال پرادش» در شمال شرق هند واقع است در اشغال خود دارد.
هند و چین مرز مشترك بیش از یك هزار كیلومتری در ایالت اروناچال پرادش دارند و خطی كه هند و چین را در ایالت اروناچال پرادش از هم جدا می كند به خط «مك ماهان» معروف است.
خط مك ماهان در سال ۱۹۱۴ و در زمانی كه هند تحت استعمار انگلیس بود در نشستی كه با حضور مقامات تبت و انگلیس برگزار شد تعیین شد اما چین خط مك ماهان را هیچ گاه قبول نكرد.
گفته می شود هیچ مرز مشخصی میان هند و چین قبل از آن كه چین تبت را در سال ۱۹۵۰ اشغال كند وجود نداشت.
لازم به ذكر است چین در اكتبر سال ۱۹۵۰ برای آزاد كردن تبت از نیروهای استعماری به این كشور حمله كرد و تبت را به تصرف خود آورد.
پس از آنكه براساس خط مك ماهان منطقه «تاوانگ» در ایالت اروناچال پرادش كنونی به هند واگذار و مرز میان تبت و هند به طور رسمی مشخص شد چین خط مك ماهان را رد كرد و مدعی شد این منطقه متعلق به كشور چین است.
هند می گوید چون خط مك ماهان توسط كشور تبت و هند امضا شده است این خط باید به عنوان منطقه مرزی نیز از طرف چین پذیرفته شود. گفتنی است در جریان جنگ هند و چین كه در سال ۱۹۶۲ رخ داد نظامیان چین چند كیلومترمربع از اراضی ایالت اروناچال پرادش را اشغال كردند اما پس از پایان جنگ چین نظامیان خود را به آن سوی منطقه خط مك ماهان عقب راند.
منطقه دیگری كه مورد منازعه میان هند و چین می باشد به منطقه «اكسای» چین معروف است كه در منطقه مرزی هند و چین در ایالت جامو و كشمیر واقع است.
چین مدعی است منطقه اكسایی چین جزو لاینفك این كشور از زمان قدیم می باشد درحالیكه هند اعلام می كند چین این منطقه را كه جزو ایالت جامو و كشمیر است اشغال كرده است.
در زمان استعمار انگلیس فردی به نام جانسون در منطقه مرزی كشمیر با تبت خط مرزی را ایجاد كرد و براساس آن سراسر منطقه «لداخ» جزو كشمیر نشان داده شد.
چین نیز از سال ۱۹۵۰ و پس از اشغال تبت در مناطق تحت كنترل هند در كشمیر شروع به جاده سازی كرد در اواخر سال های ۱۹۵۹ هند از چین خواست احداث جاده در اراضی این كشور را متوقف كند، اما چین درخواست هند را رد كرد و اعلام كرد كه این منطقه متعلق به این كشور است. این اختلاف مرزی دو كشور هند و چین را در سال ۱۹۶۲ رو در روی هم قرار داد كه براثر این جنگ هزاران كیلومتر اراضی هند به اشغال چین درآمد.
اكنون هند معتقد است بیش از ۴۱هزار كیلومترمربع از جمله ۵۱۸كیلومتر كه پاكستان در سال ۱۹۶۳ براساس قراردادی مرزی به چین واگذار كرد در اشغال چین قرار دارد.
چین در سال ۱۹۷۵ هنگامی كه ایالت «سیكم» در منطقه شمال شرق هند به این كشور شامل شد این اقدام را محكوم كرد و آن را اشغال غیرقانونی دانست، اما این كشور در سال ۲۰۰۳ ادعای خود را درمورد ایالت سیكم هند پس گرفت و در مقابل آن هند هم اعتراض خود را به نقض حقوق بشر در تبت رها كرد.
هند و چین برای حل مسئله مرزی میان دو كشور در سال ۱۹۸۱ مذاكراتی را آغاز كردند اما این مذاكرات پس از انجام هشت دور در سال ۱۹۸۷ بدون دست یابی به نتیجه مشخص پایان یافت و دو كشور آن زمان نمی توانستند مسئله مرزی را حل كنند.
مقامات هند و چین بار دیگر مذاكرات برای حل مسئله مرزی میان دو كشور را در سطح نمایندگان ویژه در سال ۲۰۰۳ آغاز كردند و دهمین دور مذاكرات میان نمایندگان ویژه دو كشور در ماه گذشته در هند پایان یافت.
اما مقامات هند و چین جزئیاتی را درمورد مذاكرات نمایندگان ویژه خود اعلام نمی كنند.
پس از پایان دهمین دور مذاكرات «دائی بینگوا» نماینده ویژه چین اعلام كرد چین و هند باید برای توسعه مشترك در جهت منافع مردم این دو كشور همكاری كنند و مذاكرات مرزی برای دسترسی به این هدف برگزار می شود.
وی همچنین اعلام كرد كه روابط دو جانبه باید تقویت شود در نهمین دور مذاكرات میان نمایندگان ویژه هند و چین اعلام شده بود پیشرفتی در كار ایجاد شده است و مذاكرات دو طرف درمورد علامت گذاری مرزی ادامه دارد.
نخست وزیران هند و چین در حاشیه نشست سران هند و آسه آن در ماه ژانویه پنج ماه گذشته در فیلیپین دیدار و برحل مسئله مرزی تأكید كرده بودند. این درحالی است كه نخست وزیر هند با رئیس جمهور چین در حاشیه نشست سران گروه هشت كه اخیراً در آلمان برگزار شد، نیز دیدار و در زمینه روابط دو جانبه از جمله مسئله مرزی دو كشور گفت و گو كرد.
مسئله مرزی میان هند و چین بسیار حساس است و باوجود اینكه روابط دوجانبه در زمینه های مختلف از جمله تجاری روبه افزایش است مذاكرات برای حل مسئله مرزی میان هند و چین ادامه دارد.
مقامات چینی مسئله حاكمیت ایالت اروناچال پرادش را كه جزو خاك هند است را چندین بار مطرح می كنند و چین اخیراً برای یك مقام دولتی هند كه ساكن ایالت اروناچال پرادش بود و قرار بود به همراه یك هیئت هندی به چین سفر كند روادید صادر نكرد و این امر موجب شد كه دولت هند سفر همه هیئت هندی را به چین لغو كند. باوجود اینكه مسئله مرزی میان هند و چین یك مسئله قدیمی است اما با درنظر گرفتن جدیت مقامات بلندپایه دو كشور به نظر می رسد مقامات هند و چین در دور جدیدی كه از سال ۲۰۰۳ آغاز شده است تلاش های خود را برای حل این مسئله به كار خواهند گرفت.

منبع : روزنامه کیهان